Madde Detay

Münire Hanım ile çiftçi Talip Bey'in oğlu olarak Erzincan / Çayırlı'da doğdu. Dört çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğudur. İlk, orta ve lise eğitimini Erzincan/Çayırlı'da tamamladı. Erzurum-Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Tarih Bölümünü bitirdi. Bir süre Bolu’nun Göynük ilçesi ile Karabük’te öğretmenlik yaptı. 1997 yılında İstanbul’a yerleşti. Yerel bir gazetede kısa süreli yayın koordinatörlüğünün ardından bir yayınevinde editör olarak çalıştı. Bir kültür ve tarih dergisi olan Mostar'ın hem kuruluşuna katkıda bulundu hem de ikinci sayısından itibaren editörlüğünü üstlenerek bu dergiyi 50 sayı boyunca yönetti. Mostar’ın ardından üç yıl süreyle, haftalık Gerçek Hayat dergisinin genel yayın yönetmenliğini yaptı. TRT 2’nin kültür kanalı olduğu dönemde, “Şiirle Gelenler” adlı bir programı hazırlayıp sundu. Aynı kanalda “Hayat +” adlı kültür-sanat programının edebiyat danışmanlığını yaptı. 2015 yılının Aralık ayında Dergâh dergisinin yazı işleri müdürlüğü görevini Mustafa Kutlu’dan devraldı. Hâlen Dergâh’ın idaresini sürdürmektedir.

İlk yazısı Erzincan'da Çayırlı gazetesinde basılan Ali Ayçil'in "Yeşildeniz" adlı ilk şiiri 1994 yılında Dergâh dergisinde çıkmıştır. Daha sonra Dergâh, Merdiven, Hece, Kitap-lık gibi dergilerde şiir ve yazılarını neşreden Ayçil, ilk şiir kitabı Arastanın Son Çırağı'nı 1999 yılında yayımlamıştır. İki ana bölümden oluşan bu kitabında hece ölçüsüyle yazdığı toplam yirmi altı şiiri bir araya getiren şair, bu kitaptaki şiiriyle halk şiirine yaslanarak yerli bir damar yakalamıştır.

Ayçil'in ikinci şiir kitabı Naz Bitti 2001 yılında yayımlandı. Şair, "Naz" ve "Bitti" adlı iki ana bölümden oluşan bu kitapta halk edebiyatı formlarıyla ve hece ölçüsü ile yazdığı şiirlerini bir araya getirmiştir. Mustafa Kutlu, Naz Bitti'yi şu cümlelerle değerlendirmiştir: "Ali Ayçil, hece vezni ile yazıyor. Bu tercih tıpkı Neşet Ertaş'ın yeniden keşfedilmesi gibi kabul görüyor.(...) Hece vezni kırdan gelen bir nağmedir. Bu sebeple çokluk tabiata, taşraya, turnalara, köye, bozkıra, coğrafyaya yaslanır.(...) Ali Ayçil'e gelince, o atalarının yolundan yürüyor. Ama günümüzün jargonunu kullanarak. Ayrıca, muğlak olmak bir yana alabildiğine dobra." (Kutlu, 2001).

2002 yılında Ceviz Sandıklar ve Para Kasaları adlı kitabını yayımlayan Ayçil, bu kitabında çeşitli kavramlar ve olaylar etrafında kaleme aldığı otuz dört denemesini bir araya getirmiştir. Yazar, hayatın ayrıntılarına sıradandan farklı bir gözle baktığı denemelerinde şiirli ve akıcı bir dil kullanmıştır.

2004'te basılan Sur Kenti Hikâyeleri, Ali Ayçil'in ilk ve şimdilik tek hikâye kitabıdır. Kitabın yazılış ve hikâyelerin oluşturulma sürecinin anlatıldığı bir önsöz ile yirmi bir hikâyeden oluşan Sur Kenti Hikâyeleri, klasik Şark hikâyeciliği geleneğinden beslenen bir eserdir. Kitap, Sur Kenti'nde yaşayan sihirbazından sarrafına, nakkaşından dilberine, demircisinden seyyahına çeşitli karakterlerin hikâyelerinden oluşmuştur. Başlangıçta birbirinden bağımsızmış gibi görünen hikâyeler, eserin son hikâyesi ile birleşmiş ve ayrı bir bütünlük kazanmıştır. Devrik cümlelere sıkça rastlanan kitapta, Ayçil'in şiirli ve akıcı dili kendini göstermektedir.

Ayçil, beşinci kitabı Kovulmuşların Evi'nde (2007) deneme türünde yazdığı otuz dört yazısını bir araya getirmiştir. Çoğu bir hikâye edişle başlayan bu yazılarda, "dünya" imgesi etrafında hayatın çeşitli görünüş ve hâlleri ele alınıp işlenmiştir. Ayçil, 2011 yılında Benden Önce, Ben, Sen, O, Keyur ve Diğerleri adlı beş bölümden oluşan Yenilgiden Dönerken adlı deneme kitabını yayımlamıştır. Diğer deneme kitaplarına kıyasla daha kısa metinleri bir araya getiren bu kitapta, gündelik hayata ait ayrıntılar şiirli ve akıcı bir dille işlenmiştir.

Ali Ayçil; yayımladığı iki şiir, bir hikâye ve üç deneme kitabı ile son dönem Türk edebiyatının önde gelen imzalarından biridir. Şiir ve hikâyelerinde gelenekten modern ve yeni bir bakışla beslenen Ayçil, denemelerinde gücünü çoğu zaman tahkiye edişten alan etkili bir anlatım tutumu geliştirir. Ayçil, gerek şiirlerinde gerekse hikâye ve denemelerinde duru, lirik ve ahenkli bir dil kullanmıştır. Ayçil'in eserleri bir bütün hâlinde değerlendirildiğinde dikkat çeken şey, edebi tür ve formlar arası geçişlerdir. Hikâye ve denemelerinde "şair"; şiir ve denemelerinde ise "hikâyeci" Ali Ayçil çoğu zaman belirginleşir. Bu bağlamda Ali Ayçil'in eserleri; şiir, deneme ve hikâyenin iç içe geçtiği yoğun metinler olarak değerlendirilebilir.