Madde Detay

I. Ahmed devri âlimlerinden Yavuz Seyyid Efendi’nin oğludur. Asıl adı Mustafa’dır. Yavuz-zâde Seyyid Mustafa Efendi olarak bilinmektedir. Rıza Tezkiresi (Zavotçu 2009: 91)’nde Selânikli Yavuz-zâde Mustafa Çelebi Efendi olarak geçmektedir. İyi bir öğrenim görmüş, devrin önemli âlimlerinden dersler almıştır. Sırasıyla Zeynî Çelebi, Haydar Paşa ve Rüstem Paşa Medreselerinde müderrislik yapmıştır. Cemaziyelâhir 1305/ Mart 1626’da terfi ederek Kınalı-zade Abdurrahman Efendi’nin yerine Siyâvuş Paşa Sultânî Medresesi’ne, Recep 1036/Nisan 1627’de Bülbül-zade Emirî Mehmed Seyyid yerine Sahn medreselerinden birine, Şevval 1038/Haziran 1629’da Vardarî Şeyh-zade Mehmed Efendi yerine Bursa Murâdiye Medresesi’ne atanmıştır. Aynı yıl Edirne’deki Sinan Paşa Darulhadisine müderris olan Seyyid Mustafa Efendi Zilhicce 1040/Temmuz 1631’de Atlu Davud Efendi yerine yine Edirne’deki Selimiye medresesine atanmıştır. Rebiülevvel 1042/Ekim 1632’de Şeh-zade Medresesi’ne, Ramazan 1042/Nisan 1633’te Süleymaniye medreselerinden birine atanmıştır. Şevval 1044/Nisan 1635’te Yavuz-zâde Mehmed Efendi’den boşalan Selânik kadılığına atanmış, kısa bir süre sonra azledilmiş ve yerine Ahmed Şahab Efendi getirilmiştir. Şevval 1050/Ocak 1641’de Galata, Şevval 1051/Ocak 1642’de Bursa kadısı olmuştur. Cemaziyelevvel 1052 Ağustos 1642’de Bursa kadılığından azledilmiş ve beş yıl sonra Recep 1057/Ağustos 1647’de ölmüştür.

Yavuz-zâde Seyyid Mustafa Efendi şiirde ve inşada maharet göstermiş ve şiirlerinde “Âlî” mahlasını kullanmıştır.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay. 203.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ-I. İstanbul: Çağrı Yay. 138-139.

Zavotçu, Gencay (hzl.) (2009). Rıza Tezkiresi (İnceleme-Metin). İstanbul: Sahaflar Kitapsarayı Yay.

Âhı dem-â-dem idegör sâhil-i vasl eyle murâd

Menzil alur mı fülk-i dil esmeyicek riyâh-ı ‘aşk

Hançeri çekse bir elif sîneye yazılur gönül

Olur o şerha ‘âşıka mâye-i inşirâh-ı ‘aşk

(Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ-I. İstanbul: Çağrı Yay. 139.)