Madde Detay

Eski Uygur Türkçesinin Budist edebiyat döneminde eserler vermiş olan şairin ismi Ercilasun (1985), Sertkaya (1986), Şanlı (2002) ve Arat (2007)’ta Asıg Tutung şeklinde geçmektedir. Hakkında çok az bilgiye ulaşılabilen şairin, şiirlerine de ender olarak rastlanır. Pratyaya Şiri’nin nazmettiği Hikmet Fazileti isimli şiiri istinsah etmiştir. Bu şiir Reşit Rahmeti Arat’ın Eski Türk Şiiri isimli eserinde yayımlanmıştır. 23 dörtlükten oluşan bu manzume burkancılığın bilgi nazariyesinin güzel bir izahını ihtiva eden mahāyāna akidesi ile ilgilidir.

Arat, Reşit Rahmeti (2007). Eski Türk Şiiri. Ankara: TTK Yay.

Ercilasun, Ahmet Bican (1985). "Uygur Edebiyatı" [Başlangıcından XIII. Yüzyıla Kadar Türk Nazım ve Nesri], Büyük Türk Klasikleri. C. 1. İstanbul: Ötüken-Söğüt Yay. 79-88.

Sertkaya,Osman F. (1986). "Eski Türk Şiirinin Kaynaklarına Toplu Bir Bakış", Türk Dili. C. 51. 409 (Ocak 1986): 43-80.

Şanlı, Cevdet (2002). "Eski Uygur Dönemi Türk Dili ve Edebiyatı", Türkler. C. 3. Ankara: Yeni Türkiye Yay. 671-677.

Hikmet Fazileti

yükünürmen bilge bilig paramıt ḳutıŋa

ḳopı arıġ münegüsüz yig öküş tip

ḳopdın sıŋar burḳanlarḳa ögidilmiş

ḳolulayu ülgüleyü bulġuluġsuz

ḳuruġ bilge bilig saŋa yükünürmön

kök ḳalıḳ teg yuḳlunmaḳsız azsız suḳsuz

körgülüg neŋ usik ekşer tapġuluġsuz

körser sizni yig yörügçe körmeksizin

körür olar kirtü arıġ burḳanlarıġ

adruḳlarḳa tükellig bir tüzünümnüŋ

ayaġuluġ burḳannıŋlı ikegünüŋ

atırtların adruḳların kim yime neŋ

ay teŋrili aydıŋlı teg atırmazlar

ıduḳ nomnuŋ ösen sısan tözi tidmiş

ınanġuluġ anaçıma sizke tayap

inser teriŋ teŋlençsiz yig tözüŋüzke

indin ḳıdıġ uçuz bolur kimke yime

kkirsiz arıġ köngül öze bir keykie

kimler sizni yaŋtaḳıça ḳolulasar

kirtü çın yig uluġ sıdıġ tanuḳlayur

kiŋ teriŋ uz soġançiġ yig asıġlıġı

alḳu ḳamaġ özeliksiz burḳanlarnıŋ

atınlarḳa asıġ kılur tüzünlerniŋ

aşdaçı öklidteçi ögi anası

atırdlıġsız yarlıḳarsız amrançıġa

ḳayu neçe ımuġ înaġ burḳanlarnıŋ

ḳamaġunuŋ yalaŋuz ögi siz erürsiz

ḳamaġta yig arıġ süzük bolmaḳ öze

ḳamaġlıġ siz anası siz yarlıḳarsiz

ançaḳıa münegülüg münsüz erip

ay yultuztın adurmış teg erdükintin

arḳa ḳamaġ paramıtlar arasınta

alḳuta yig adruḳ öze kögülür siz

öŋi öŋi vaynıḳilıġ toy ḳuvraġta

üsdeŋ yalaŋuz erser yıme taŋ adınçıġ

öŋler körkler atlar öze seçilür tip

özeliksiz burḳanlarnıŋ yarlıḳı erür

ḳaltı neteg kün teŋriniŋ çoġı öze

ḳar ḳıraġu salḳım suvı erür erser

ḳamaġ ḳadġu nızvanılar terz süzekler

ḳaŋım siziŋ küçüŋüzte alḳınurlar

uḳmaz tuymaz munuḳlarıġ ḳorkıdur siz

usal sımdaġ tınlıġlarıġ ḳındurur siz

ornadmaḳtın yig meŋite tındurur siz

uluġ bilge erenlerig ögirdür siz

adḳanmaḳı ilinmeki kimniŋ birük

anaçıma sizte yime bolduḳmasar

atınlarta ḳaçan erser az övkesi

az teŋinçe törügeymü umuġuma

ḳayutın neng sootin berü kelmeksiz siz

ḳaçan erser ḳayuḳama barmaḳ(sız) siz

ḳamaġ orun sayu körser ḳolulayu

ḳaŋıçıma bilgelerke tapmaḳsız siz

mundaġ yaġın kimler sizni ḳolulayu

munılayu körgeli neŋ umasarma

munçaḳıa ömek öze ḳutrulurlar

muna bu mat muŋadınçıġ edgüŋ erür

körser sizni ol tınlıġlar baġlalurlar

körmemektin olar yime baġlalurlar

körü birle teŋrim sizni busulurlar

körmeser kim olar yime busulurlar

adruḳ seçme soġançıġ yig tözlügüŋtin

atlıġ küülüg tidrüm teriŋ bolmaḳıŋdın

alp tuyġuluġ oŋarġuluġ erdükiŋdin

alḳu körmek kör(me)mektin seçilür siz

ḳutrulmaḳnıŋ yalaŋuz yolı siz bolmaḳtın

ḳoptın sıŋar yana atın yol yoḳıntın

ḳutḳa tegmiş burḳan başın tüzünlerke

ḳop ödlerte tapınġuluġ tayaḳı siz

yılayu teg savḳa sözke tayaḳlıġın

yilvi teg oḳ tınlıġlarḳa okıdġalı

yirtinçünüŋ umuġları birer ödte

yindem ermez nomlamaḳı nomlamazı

öŋüŋ körküŋ tepremekiŋ bolmamaḳtın

öküş azma sav söz yolı üsülmekdin

öŋilerke tayanmaḳsız bolmaḳındın

ögdi yükünç yaradġalı kim tidingey

munçulayu teg yılayu savlar öze

mundaġ yaŋlıġ usik ekşer padaḳ öze

muŋadınçıġ öggülüg siz anaçıma

munçaḳıa ögdi şlok ödünür men

bilge bilig paramıtıġ ögmekimtin

birle toġmış buyan öze bu tınlıġlar

bilge bilig paramıtlıġ keçig öze

birdemleti ol ḳıdıġta terk tınzunlar

arduḳ teriŋ bilge bilig paramıtḳa

ayaġuluġ naġarçunı baḳşı öze

aryabasça yaradılmış nırvıkalpa

atlıġ ögdig bıratya şiri taḳşut ḳosdum

inçge teriŋ bilge biliglig begimizniŋ

iniş ödtekilerke ulalzun tip saḳınçın ḳoşmış

ıduḳ kirdü ḳuruġuġ oḳıdtaçı bu şloḳnı

ilip tardıp kie bitimiş boldum asıġ tutuŋ

Arat, Reşit Rahmeti (2007). Eski Türk Şiiri. Ankara: TTK Yay. 153-160.