AYŞE

(d. ? / ö. ?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ayşe, bilinmeyen bir tarihte Mersin Gülek’te doğmuştur. 1. Dünya Savaşı’na katılan oğullarına yazdığı destandan hareketle 19. yüzyılın sonunda doğduğunu ve 20. yüzyılın ortalarına kadar yaşadığını söylemek mümkündür. Kaynaklarda âşığın hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Müjgan Cunbur, Ayşe'nin Çukurova'da yaşadığı için Çukurovalı diye anıldığını söylemektedir (Cunbur 2011: 309). Cunbur, Başakların Sesi adlı eserinde de (1968: 187) Çukurovalı Ayşe'den "asker analarının sembolü" olarak bahseder (Turan vd. 2014: 59). Âşığın ölüm tarihi de bilinmemektedir.

Ayşe, şiirlerinde mahlas kullanmamaktadır. Sadettin Nüzhet Ergun'un Türk Şairleri (1960: 610) ve Müjgan Cunbur’un Osmanlı Dönemi Türk Kadın Şairleri (2011: 309-311) adlı kitaplarında Çukurovalı Ayşe'nin 1914-1918 yıllarında Birinci Dünya Savaşı sırasında yazdığı Oğul Destanı'nın yirmi dörtlüğü yer alır. Destanda Ayşe, dört oğlunun dört ayrı taburda askerlik yaparken beşinci oğlunun askere alındığını ve yaşadıkları durumu anlatır. Destanda gençlerin askere gidişi "Gel ağlayak bacım Melek/ Sen oğlansız ben oğlansız" dizeleriyle anlatır. Cukurovalı Ayşe, çocuklarını askere yollayan bütün annelerin hislerine tercüman olmuştur. Destan 8'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. Destanda Çukurova bölgesine ait mahalli kelimeler dikkati çekmektedir.

Kaynakça

Cunbur, Müjgân (2011). Osmanlı Dönemi Türk Kadın Şairleri. Ankara: TÜRKAD Türk Kadınları Kültür Derneği Genel Merkezi Yay.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1945). Türk Şairleri. C. I-II. İstanbul: Burhanettin Erenler Matbaası.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ed. Nezahat Özcan. Ankara: Gazi Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: BEYDOĞDU TURAN
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Kemal Kaplancalıd. 1910 - ö. 15 Temmuz 1986Doğum YeriGörüntüle
2Mete Şamilgild. 1934 - ö. 2015Doğum YeriGörüntüle
3SITKI PERVÂNE/SIDKÎ BABA, Zeynel Abidind. 1865 - ö. 1928Doğum YeriGörüntüle
4Kemal Kaplancalıd. 1910 - ö. 15 Temmuz 1986Doğum YılıGörüntüle
5Mete Şamilgild. 1934 - ö. 2015Doğum YılıGörüntüle
6SITKI PERVÂNE/SIDKÎ BABA, Zeynel Abidind. 1865 - ö. 1928Doğum YılıGörüntüle
7Kemal Kaplancalıd. 1910 - ö. 15 Temmuz 1986Ölüm YılıGörüntüle
8Mete Şamilgild. 1934 - ö. 2015Ölüm YılıGörüntüle
9SITKI PERVÂNE/SIDKÎ BABA, Zeynel Abidind. 1865 - ö. 1928Ölüm YılıGörüntüle
10Kemal Kaplancalıd. 1910 - ö. 15 Temmuz 1986Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Mete Şamilgild. 1934 - ö. 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12SITKI PERVÂNE/SIDKÎ BABA, Zeynel Abidind. 1865 - ö. 1928Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Kemal Kaplancalıd. 1910 - ö. 15 Temmuz 1986Madde AdıGörüntüle
14Mete Şamilgild. 1934 - ö. 2015Madde AdıGörüntüle
15SITKI PERVÂNE/SIDKÎ BABA, Zeynel Abidind. 1865 - ö. 1928Madde AdıGörüntüle