AYŞE

(d. ? / ö. ?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ayşe, bilinmeyen bir tarihte Mersin Gülek’te doğmuştur. 1. Dünya Savaşı’na katılan oğullarına yazdığı destandan hareketle 19. yüzyılın sonunda doğduğunu ve 20. yüzyılın ortalarına kadar yaşadığını söylemek mümkündür. Kaynaklarda âşığın hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Müjgan Cunbur, Ayşe'nin Çukurova'da yaşadığı için Çukurovalı diye anıldığını söylemektedir (Cunbur 2011: 309). Cunbur, Başakların Sesi adlı eserinde de (1968: 187) Çukurovalı Ayşe'den "asker analarının sembolü" olarak bahseder (Turan vd. 2014: 59). Âşığın ölüm tarihi de bilinmemektedir.

Ayşe, şiirlerinde mahlas kullanmamaktadır. Sadettin Nüzhet Ergun'un Türk Şairleri (1960: 610) ve Müjgan Cunbur’un Osmanlı Dönemi Türk Kadın Şairleri (2011: 309-311) adlı kitaplarında Çukurovalı Ayşe'nin 1914-1918 yıllarında Birinci Dünya Savaşı sırasında yazdığı Oğul Destanı'nın yirmi dörtlüğü yer alır. Destanda Ayşe, dört oğlunun dört ayrı taburda askerlik yaparken beşinci oğlunun askere alındığını ve yaşadıkları durumu anlatır. Destanda gençlerin askere gidişi "Gel ağlayak bacım Melek/ Sen oğlansız ben oğlansız" dizeleriyle anlatır. Cukurovalı Ayşe, çocuklarını askere yollayan bütün annelerin hislerine tercüman olmuştur. Destan 8'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. Destanda Çukurova bölgesine ait mahalli kelimeler dikkati çekmektedir.

Kaynakça

Cunbur, Müjgân (2011). Osmanlı Dönemi Türk Kadın Şairleri. Ankara: TÜRKAD Türk Kadınları Kültür Derneği Genel Merkezi Yay.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1945). Türk Şairleri. C. I-II. İstanbul: Burhanettin Erenler Matbaası.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ed. Nezahat Özcan. Ankara: Gazi Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: BEYDOĞDU TURAN
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Zeynep Tezcand. 1979 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ANBERÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Okay Tiryakioğlud. 13 Eylül 1972 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Zeynep Tezcand. 1979 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ANBERÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Okay Tiryakioğlud. 13 Eylül 1972 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Zeynep Tezcand. 1979 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8ANBERÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Okay Tiryakioğlud. 13 Eylül 1972 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Zeynep Tezcand. 1979 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ANBERÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Okay Tiryakioğlud. 13 Eylül 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Zeynep Tezcand. 1979 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ANBERÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Okay Tiryakioğlud. 13 Eylül 1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle