BATTAL HOCA, Battal

(d. ? / ö. ?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Fahri Bilge derlemeleri sayesinde kendisinden haberdar olunan âşığın hayatı hakkında pek fazla bilgi aktarılmamıştır. Bilge’nin aktardığı bilgilere göre Kayseri’nin Tomarza ilçesine bağlı Toklar’ın Emiruşağı köyündendir (FB 426: 317; Çapraz 2014: 311). Bilge’ye ait defterde 1. Dünya Savaşı sırasında köyünün nahiye müdürü Kara Müdür ve azalarını yermek için söylediği altı dörtlükten ibaret bir türküsü bulunmaktadır (FB 426: 317; Çapraz 2014: 311). Bu bilgiye dayanarak Âşık Battal’ın 19. yüzyılın ilk yarısında yaşamış olduğu ifade edilebilir. Ayrıca şiirinde kullanmış olduğu mahlasa bakarak kendisinin “Hoca” taifesine bağlı olduğu da düşünülebilir (FB 426: 317; Çapraz 2014: 311).

Âşık Battal, Kayseri’nin Tomarza ilçesi içerisinde yaşamış Afşar aşiretine bağlı bir halk ozanıdır. Şiirindeki tapşırma dörtlüğüne bakarak “Battal Hoca” mahlasını kullanmış olduğu ifade edilebilir (FB 426: 317; Çapraz 2014: 311). Şiirinden anlaşıldığı kadarıyla âşık tarzı şiir geleneğine bağlı olarak sanatını icra etmiştir. Şiirinde geçen “Beyler saklı tutar işi/ Asker Ağa vurur taşı/ Koca Hâmiş zorba başı/ Öter tuti kumru gibi” ifadesine bakılınca içerisinde yer aldığı topluluğa karşı oldukça duyarlı olduğu söylenebilir. Ayrıca Bilge’ye ait deftere yergi tarzı bir şiirinin aktarılmış olması onun yergileri ile ön plana çıkan bir âşık olduğunu akla getirmektedir. Şiirinde yöre ağzı söyleyişi de içeren yalın, doğal ve içten bir ifade hâkimdir.

Kaynakça

Çapraz, Erhan (2014). Fahri Bilge Derlemeleri / Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Talas Belediyesi Kültür Yay.

FB 426: A. Ârifî [=Fahri Bilge]. [Defter]. Kayseri 1938-1941. Millî Kütüphane İbni Sina Yazmaları. Nu.: Yz.FB.426.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ÇAPRAZ
Yayın Tarihi: 24.12.2018
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÇOBANOĞLU, Şevki Çobanoğlud. 03.04.1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2GÜLŞÂNÎ, Ömerd. 1815 - ö. 1883Doğum YeriGörüntüle
3CELÂL, Celâleddin Avkovand. 1908 - ö. 29.11.1969Doğum YeriGörüntüle
4ÇOBANOĞLU, Şevki Çobanoğlud. 03.04.1953 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5GÜLŞÂNÎ, Ömerd. 1815 - ö. 1883Doğum YılıGörüntüle
6CELÂL, Celâleddin Avkovand. 1908 - ö. 29.11.1969Doğum YılıGörüntüle
7ÇOBANOĞLU, Şevki Çobanoğlud. 03.04.1953 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8GÜLŞÂNÎ, Ömerd. 1815 - ö. 1883Ölüm YılıGörüntüle
9CELÂL, Celâleddin Avkovand. 1908 - ö. 29.11.1969Ölüm YılıGörüntüle
10ÇOBANOĞLU, Şevki Çobanoğlud. 03.04.1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11GÜLŞÂNÎ, Ömerd. 1815 - ö. 1883Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12CELÂL, Celâleddin Avkovand. 1908 - ö. 29.11.1969Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ÇOBANOĞLU, Şevki Çobanoğlud. 03.04.1953 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14GÜLŞÂNÎ, Ömerd. 1815 - ö. 1883Madde AdıGörüntüle
15CELÂL, Celâleddin Avkovand. 1908 - ö. 29.11.1969Madde AdıGörüntüle