Enis Batur

Reşit İmrahor, Fakir İdris, Yenisey, İdris Kantörün, Leman Batur, Hakkı Aksulu. Selim Kantörün,
(d. 28 Haziran 1952 / ö. -)
Şair, Yazar, Editör.
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tam adı Ahmet Enis Batur olan sanatçı Eskişehir'de doğdu. Şirket-i Hayriye kurucusu Hüseyin Hâki Bey'in torunudur. Annesi Leman Hanım, babası ise Cumhuriyet Halk Partisi senatörlüğü yapmış Muhsin Batur'dur. Babası aynı zamanda askeri eğitiminden sonra orgeneralliğe kadar yükselmiştir. 12 Mart Muhtırası’nda imzası olan 4 yüksek rütbeli askerden biridir. İlköğrenimini babasının görevi dolayısıyla bulundukları Ekişehir'de Dumlupınar İlkokulunda tamamladı. Orta öğrenimini İstanbul ve Ankara'da yaptı. Sanit Joseph Lisesi ve Ankara Atatürk Lisesinde öğrenim gördü. Öğrenciyken Ulus gazetesinin sinema sayfasını yönetti (1971-1972). İlk yazısı 1970'te, ilk kitapları 1973'te yayımlandı. Orta Doğu Teknik Üniversitesinde başladığı yükseköğrenimini ve Paris'te tamamladı (1976). Türkiye'ye dönünce yayıncılık çalışmalarına ağırlık veren Enis Batur; Yazı (8 sayı- 1978-1980), Oluşum (1978-1982), MEB (1 sayı- 1979), Tan (1982), Gergedan (17 sayı, 1987-1988) Şehir ve Argos dergilerini çıkardı. Milli Eğitim Bakanlığı yayın dairesi başkanlığı (1979-1980), Milliyet gazetesinin kültür servisi ve yan yayınlar yöneticiliğini (1983-1984), Milliyet Büyük Ansiklopedi'nin (1986) ve Dönemli Yayıncılık'ın genel yayın yönetmenliğini yaptı. UNESCO'nun "Göreme'den İstanbul'a Kültür Mirasımız" kampanyasını yönetti (1984). Sanat Dünyamız, kitap-lık, Cogito, Arredemento Dekorasyon ve Fol gibi dergilerin yayım sürecinde görev aldı. Remzi Kitabevi'nin (1990-1993) ve TRT'deki "Okudukça" programının (1994-1999) yayın danışmanlığını yaptı. Açık Radyo'nun kuruluşuna katkıda bulundu ve "Şifa, Şifre, Deşifre" programını hazırladı.

1978-1998 arasıda düzenli olarak; Cumhuriyet, Milliyet, Dünya, Aydınlık gazetelerinde, Yeni Gündem, P-Eki, Express, İkibine Doğru dergilerinde haftalık Cumhuriyet Bilim ve Teknik dergisinde aylık yazılar yazdı. Bir müddet burslu olarak Saint-Nazire ve Bordeaux'ta kaldı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Dil Tarih Coğrafya Fakültesinde, Eskişehir Üniversitesi, Bilsak ve Bilar'da seminerler düzenledi. 1998-2003 yılları arasında Galatasaray Üniversitesinde dersler verdi. 1988-2004 yılları arasında Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık'ı yönetti. Bir müddet Alkım Yayınlarının genel yayın yönetmenliğini ve NTV Yayınlarının yayın danışmanlığını yürüttü. NTV Radyo ve TRT için programlar hazırladı. Hâlen Kırmızı Kedi Yayınevinin genel yayın yönetmenliğini yürütmektedir. Ressam Fatma Tülin ile evli olan Enis Batur İstanbul'da yaşamakta ve yazı çalışmlaraını burada sürdürmektedir.

Aldığı Ödüller: 1980 TDK Deneme Ödülü (Şiir ve İdeoloji ile), 1993 Cemal Süreya Şiir Ödülü (Perişey ile), 1996 Altın Portakal Şiir Ödülü (Opera 1-4004 ile), 1999 Sibilla Aleramo Şiir Ödülü (Imago Mundi ile, İtalya), 2000 Zirvedekiler Ödülü (Kanat Hareketleri: Lirik Şiirler 1993-1999 ile), 2002 Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü, 2007 TÜYAP İstanbul Sanat Fuarı Sanat Eleştimeni Ödülü, 2008 Behçet Necatigil Şiir Ödülü (Neyin Nesisin Sen ile) ve 2018 Yunus Nadi Roman Ödülü (Göl Yazı ile; Sel, 2017).

1960’lı yıllarda edebiyat dünyasına giren Enis Batur, yazı hayatına sinema ve film eleştirileriyle başlamıştır. Batur, esasen on altı an yedi yaşında öğrenciyken şiirler kaleme almıştır. Ulus’ta yayımlanan “Adada Şenlik” başlıklı ilk yazısı bir film eleştirisidir ve Eylül 1970 tarihini taşımaktadır. Sanatçının şiir, deneme, inceleme, çeviri ve söyleşilerinin yayımlandığı süreli yayınlar şöyle sıralanabilir: 2000’e Doğru, 4. Kat, A la Carte, Aç Yazı, Adam Sanat, Akşam-lık, Argos, Aries, Arka Kapak, Arredemento Dekorasyon, Aydınlık, Birikim, Cehennemde Bir Mevsim, Cey Sanat, Cogito, Cumhuriyet, Cumhuriyet Bilim Teknik, Cumhuriyet Kitap, Çağdaş Eleştiri, Çevrimdışı İstanbul, Defter, Dekorasyon, Deniz Mecmuası, Dilbilim, Diri Ozanlar Derneği, Doğu-Batı (1980), Doxa, Dünya, Edebiyat Dostları, Eski’z, Express, FDE, Fol, Geceyazısı, Geniş Zamanlar, Gergedan, Güldiken, Güneş, Günümüzde Kitaplar, Hürriyet Gösteri, Hürriyet Keyif, Hürriyet Pazar, İşte Röportaj, Kapris, Kaşgar, Kinema, Kitap-lık, Kuram, Le Poéte Travaille (Şair çalışıyor), Ludingirra, MEB, Mecaz, Milliyet, Milliyet Sanat, Mimarlık Kültürü Dergisi XXI, Mizan, Nar, Near East Review, Nisan, NTV Tarih, Oluşum, Öküz, P, P-Eki (Güneş gazetesinin Pazar eki), Papirüs, Pathos, Sanat Dünyamız, Sombahar, Somut, Sonsuzluk ve Bir Gün, Soyut, Star, Şehir, Şiir Atı, Tan, Tanım, Tarih ve Toplum, The Turkish Pen, Türk Dili, Varlık, Ve Sinema, Virgül, Yacht, Yağmur, Yazı, Yeni Biçem, Yeni Deniz Mecmuası, Yeni Dergi, Yeni Gündem, Yeni Ufuklar.

Türk edebiyatının belki de en üretken sanatçısı olan Enis Batur; şiir, deneme, eleştiri, roman, anlatı, gezi yazısı gibi edebiyatın hemen her türünde eser vermiştir. İlk yazı ve şiirlerinden bu yana üç özelliğiyle öne çıktığı belirtilmiştir: “Üretkenliği (İ. Berk ‘iki elle,’ E. Ayhan ‘dört kolla’ yazdığını söylediler); gerek şiirlerinde gerekse yazılarında (özellikle ilk deneme kitaplarında daha sık) görülen deneyciliği; kültürel göndermelerinin çoğunlukla ‘yabancı’ oluşu. Genellikle ‘Türk kültürüne ve edebiyatına yabancı’ olmakla nitelendiyse de bu ‘yabancılık’ iddiasına katılmayanlar da oldu.” (Yalçın. 2010: 186). Demir, sanatçının çok yönlülüğünü şu cümlelerle değerlendirmiştir: “Enis Batur, yalnız şiir ve edebiyat sahasında değil; kültür, felsefe, siyaset, modernizm, Doğu-Batı gibi izlekler üzerine dile getirdiği fikirleriyle, yazdığı eserleriyle tartışmalara konu olmuş bir şair, eleştirmen, düşünür ve entelektüel olarak nitelenebilir. Şiirlerinde, hem Doğu hem de Batı medeniyetinin derinliklerine açılan derin, girift ve kendini kolay ele vermeyen bir atmosfer vardır. Bu durum, Enis Batur’un Türk edebiyatı içerisindeki konumu konusunda kafa karışıklığı yaratmakta ve Batur hakkında sonu gelmez polemiklere yol açmaktadır. Öte taraftan Türkiye’nin keskin karşıtlıklar üzerinden şekillenmiş, toplumcu şiir-bireyci şiir tartışmalarına indirgenmiş 1980’lerin edebiyat ve şiir ortamı da Batur’un poetik duruşu bağlamındaki tartışmaları çeşitlendirmiş ve ortaya, birbirinden oldukça farklı değerlendirmelerin çıkmasına zemin hazırlamıştır. Edebiyat dünyasına 1960’lı yılların yoğun politik atmosferinde adım atan Batur, gerek şiir başta olmak üzere edebi eserleriyle gerekse sanatın, kültürün, politikanın sanata/sanatçıya yansımaları üzerine düşünsel metinleriyle Türk edebiyatında görünmeye başlamıştır. 1970’li yılların başında yurtdışına gitmesi, Batı’daki edebiyat ve sanat ortamını yakinen soluması, Batur’un edebi kişiliğinin şekillenmesinde başat bir rol oynamıştır.” (Demir 2014). Bu, çok yönlü değerlendirmelerin bir tarafa bırakılırsa Enis Batur kendini “bir edebiyat adamı” olarak nitelendirmiştir: “Kendimi tanımlarken ya da biri ‘Ne iş yapıyorsunuz?’ dediğinde, ‘Ben edebiyat adamıyım.’ derim. Şair ya da denemeci gibi tanımlara bölmek yerine, edebiyatı bir bütün olarak görme eğilimindeyim.” (Erdem, 2018).

Yazı hayatına şiirle başlaması nedeniyle şiir edebî şahsiyetinin hep merkezinde olmuştur. Düz yazı yazmaya ise sonradan yönelmiştir. Doğan Hızlan, Enis Batur'un şiirleri için "Enis Batur’un şiir serüvenini başından beri bilenlerdenim. Her kitap birbiri içinde bir gelişimin izini sürer. Onda son dönem çalışmalarında, poetikaya kurban edilmeyen ama onu da ihmal etmeyen bir anlayış eşliğinde, duyarlığın -belki de duygunun- artışına tanık oldum. Birkaç düzlemde okunur onun şiiri, okur bilgisine göre aşağıdan yukarıya yükselen bir lezzet grafiği vardır. Çünkü edebiyat tarihinin, sanat tarihinin uğrak noktalarında, kimi okur yolunu kaybedebilir. Hele Enis Butur’u ilk defa okuyorsa, anlamakta, algılamakta zorlanabilir ama onu terk etmez, şiir serüveninin başına dönüp onun başka kitaplarını da okuma tutkusuna kapılır. Kapılır, çünkü şiirinin çekiciliği vardır." (Hızlan 2004) değerlendirmesini yapmıştır.

Kâhyaoğlu, Enis Batur şiirinde iki mühüm yatak olduğunu belirtmiştir: “Enis Batur şiirinin en önemli yataklarından biri, kendisini “yazı şiir” olarak tanımladığı, düzyazı ve metinlerin odak alındığı şiir örnekleridir. Uzun yıllar önce, kendisiyle yapılan bir söyleşide “yazı şiir” kavramını temellendirirken, bu şiirlerin aslında bir tür “şiirsel metin” veya ‘deneysel metin’ler olduğunu vurgulamıştır. Batur’un şiirinde iki temel yatak vardır. Dizi yapısına sıkı sıkıya bağlı, klasikten modernist örneklere kadar uzanan geniş şiir formunun yanında, düzyazı vd. biçimlerde yazılan şiir veya metinler yoluyla şair, örneğine Türkçe şiirde çok az rastlanan bir şiirsel arayış veya deneyciliği çok farklı bağlamlarda, şiir tavrının bir parçası hâline getirmiştir. ‘Düzyazı şiir’ (mensur şiir), ağırlıklı İkinci Yeni şiiriyle birlikte, modernist karakterli Türkçe şiir açılımlarının bir parçası olmuştur. Gerçi, modern şiirde yaygın bir çizgi hiçbir zaman olmadı. Bu yazılanlara, on yıllarca ‘şiir’ diyemeyen edebiyat tavırlarıyla karşılaşıldı. Enis Batur, İkinci Yeni’nin açtığı deneysel çizgiden tabii ki yararlandı. Ancak, onların ‘kuşağı’ diyebileceğimiz 1970’ler şiirinde hâkim olan biçim, söyleyiş ve üslupların daha o yıllarda dışına çıkmış, deneyciliğin dışlandığı, fazla ciddiye alınmadığı bir dönemde, kendisinin süreç içinde tanımlayacağı “yazı şiir”e özel bir yer ve anlam yükleyen bir şair konumundaydı. Dizeyle yazılan ilginç şiir kitapları kadar ‘yazı şiir’ kategorisine giren farklı metin şiirleriyle ilgi odağı olmuştu (Kâhyaoğlu 2016).

Tanzimattan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi’nde sanatçı ile ilgili şu değerlendirmelere yer verilmiştir: “Batur şiirinin dönüm noktalarından sayılabilecek Gri Dîvan’ı ‘çoğul bir destan’ olarak niteleyen G. Akın, Batur’un, kitabın daha ilk şiirinde dizeyi örselediği, ‘düzyazıya teğet geçen ama asla şiiri yitirmeyen bir biçimi’ denediği saptamasında bulundu. Daha sonraları, O. Koçak, Batur’un şiirini başlangıcından itibaren değerlendirdiği ‘Narkissos’tan Oidipus’a’ başlıklı yazısında şu saptamada bulundu: "Enis Batur’un şiir çizgisinde iki kırılma anı saptanabilir, iki geçiş anı. Hem ’lirik şiirler’de hem de ’yazı şiirler’de izleyebileceğimiz ilk kırılma 1980’lerin başında gerçekleşmiş gibidir; Tuğralar’da ’Vurgun’u (1979) önceki şiirlerden, Kandil’de de ’Sarnıç’ı (1982-84) daha eski parçalardan ayırır. Yüksek, azametli bir ses tonundan, daha ’serin’, daha ironik bir zemine inmiştir şair. İkinci kırılmanın aynı zamanda bir geçiş de olup olmadığını bilmiyoruz henüz. Şimdilik tek örneği, tek izi var: Ağlayan Kadınlar Lahdi (1993).’Batur’un üzerinde en çok durulan şiir kitabı, uzun yıllar üzerinde çalıştığı Opera 1-4004 oldu. A. Oktay, kitabı ve Batur şiiri içindeki yerini şöyle değerlendirdi: ‘Dilin, sözcüklerin saymacalığı epeydir belirtiliyor. Sanki kıyamete doğru koşar adım gidilirken, dağılganlaşan, kırılganlaşan dilin içinde yeni bir dil, Enis’i bir işaret-yazı kurmayı, anlamı orada taşıllaştırmayı istiyor Batur. Ateş, Su, Kadın, Erkek, Çocuk, Ölüm, Dirim vb. ve elbet Yazı: Hepsi birer simgeye dönüştürülüyor, bu simgesel ögeler bir tür yabancılaştırma efekti işlevi görüyor bir anlamda. Duygusal katılımı (katharsis) kesintiye uğratarak, metin üzerinde düşünmeye yöneltiyor. (...) atonal bir şiir bu.’ O. Demiralp ise ‘Kozmopolit Hurufî: Enis Batur’dan Bir Opera’ başlıklı yazısında ‘Enis Batur şiirinin teoloji ve metafiziğe, asal varoluşsal sorulara atıf yapılmadan çözümlenebileceği kanısında’ olmadığını belirtip şunları söyledi: ‘Enis Batur şiirinin önemli bir yönü negatif teoloji yapmasıdır. İnancın kapatamadığı, anlamın aşamadığı bir boşluk, bir derinlik, belki de henüz keşfedilmemiş bir anlamlılık kıyısında devinir söz. Dile gelmez, şiirleştirilemez denen haddin, dilin sınırlarının arayışıdır bu.’” (Yalçın 2010).

Batur’un etkilenmeye açık bir kişiliği vardır ve sanatçının erken yaşlarda yabancı dil eğitimi alması bu etkilenme alanlarını genişletmiştir: “Benim ailem çok geniş bu anlamda. Erken yaşlarda yabancı dil eğitimi aldığım için yabancı yazarlara açık bir biçimde yetiştim. Yine erken yaşlarda edebiyata merak saldığım için Türk yazarlarla da yoğun biçimde ilgilendim. Çok sayıda şaire, yazara yakınlık duyduğumu hissettim. Kendi yapmak istediklerime yakın işler üreten yazar ve şairlere merak salmadım; düşünce tarzı bana bütünüyle yabancı geliyor olsa da ortaya konan yapıt, kendi derinliğini ortaya koyabiliyorsa benim için başarılı demektir. Dolayısıyla etkiye çok açık biriyim. Bunun bir zararını görmedim. Zararlı etki, sınırlı etkidir. Yelpazeyi geniş tutmak gerekli... Hem dünya edebiyatı hem de Türk edebiyatının ustalarından etkilere kendimizi açık tutarsak bu etkiler zamanla “eriyor” zaten. Çok yazmamın nedenlerinden biri burada aranabilir.” (Erdem 2018). Sinema, tiyatro, mimari ve resim gibi alanların da sanatçıyı etkilediğini belirtmek gerekir.

Denemelerinde “kültür”ü bir sorunsal olarak ele alan Enis Batur, ele aldığı meselelere eleştirel, şüpheci ve irdeleyici yaklaşımıyla dikkat çeker. Edebiyat, modernizm, sanat gibi konulara da denemelerinde geniş yer veren sanatçının geniş ve bütüncül bir bakış açısı vardır. 90’lı yıllardan sonra şehir monografileri ve kişisel seyahatnâmelere yönelmiştir.

Haydar Ergülen, Enis Batur için “Enis Batur, her ne kadar ‘sevgili okur’a göre çalışmıyorsa da, toplamında ‘aydınlanmacı’ bir yan var. Göstere göstere olması gerekmiyor bunun zaten, Batur’u okuyarak aydınlananların kafasında bir ışık yanıyor, gözünde bir parıltı beliriyorsa, yani yazar sezdiriyorsa, bu da aydınlanma ve aydınlatmaya sayılır. ‘Ansiklopedist’ tutumu zaten bilinen bir şey, öyle olunca da haliyle zamanımızın Ahmet Mithat Efendi’lerinden biri olarak da anılabilir. Hatta şehir, gezi rehberi yazarı, gurme yazar olarak da okunabilir.” (Ergülen 2020) değelendirmesini yapmıştır.

Yurtdışındaki Poessia (İtalya), Il Ebbro Quaterno, Kelk (İran), Lettres Internationales (Fransa), Quarterly West (ABD), Tabaccaria (Portekiz), Podium, Kelk, Connaissance des Arts, Talisman (İngiltere), The Toronto Review (Kanada), The Poetry Chain (Hindistan) ve Dédale (Fransa) vb. gibi çeşitli dergilerde ürünleri yayımlandı. Şiirleri Fransızca, İtalyanca, Felemenkçe ve Farsçada da kitaplaştı. Şiirlerinden hareketle iki beste yapıldı: "Kör Bir Başlangıç" (yaylı dördül için; Mehmet Nemutlu), "Göre" (soprano ve yaylı dördül için; Semih Korucu). Sombahar, İnsan, Poesia (Milano) ve I Quaderni del Batello Ebbro (Bologna) dergilerinde şiirleri ve şiir danatı için özel bölümler hazırlanmıştır. Şiirleri ve romanları Fransızca, İngilizce, İtalyanca, Romence, Felemenkçe ve Farçaya çevilip yayımlanmıştır. Şiirlerinden hareketle iki beste yapılmıştır: "Kör Bir Başlangıç" (yaylı dördül için; Mehmet Nemutlu), "Göre" (soprano ve yaylı dördül için; Semih Korucu). Kitaplarından Opera üzerine Ahmet Oktay'ın kitabı İsrafil'in Sûru ve bir sempozyumun bildirilerini biraraya getiren Opera Odağında Enis Batur Şiiri, yapıtları üzerine yazılmış yazılardan bir seçmeyi derleyen Otuz Kuş Bakışı, Hatice Aynur'un hazırladığı Enis Batur Bibliyografyası 1970-1995 ve Cem Akaş'ın kaleme aldığı Belkienisbatur adlı eserleri hakkındaki temel başvuru kaynaklarıdır.

Eserleri 12 farklı dile çevrilmiştir. Enis Batur'un yabancı dillerdeki kitapları şöyledir: Fransızca: La Sarcophage des Pleureuses (Çev. N. Cingöz; Montpellier: Fata Morgana, 2000), Amer Savoir (Çev. Ferda Fidan; Paris, Actes Sud, 2002, Dense (Çev. Timour Muhidine; Meet - Maison Ecrivains, 2002), Route Serpentine (Çev. Catherina Erikan; Paris, Actes Sud, 2004), La Pomme (Çev. Ferda Fidan; Paris, Actes Sud, 2005), D'autres Chemins (Çev. Ferda Fidan; Paris, Actes Sud, 2008), Encyclopédie Privée (Çev. Ferda Fidan; Paris, Actes Sud, 2011), Le Facteur d'Uskudar (Çev. Jean Descat; Paris, Bleu Autour, 2012), La Mort de Geronimo (Çev. Catherina Erikan; Paris, Galaade, 2014). İtalyanca: Scritti e sigilli: 1973-1990 (Çev. I. Saatçıoğlu; Roma: Fondazione Piazzola, 1992) ve Imago Mundi (Çev. I. Saatçıoğlu; Milano: Garzanti, 1994). Farsça: Neğmey-i Butimar (Çev. Cavit Mukaddes; Tahran: Peyzeh, 1996) ve Sefer be ayne-i digeri (Çev. Hamid Farazande; Isfahan: Nakş-ı Horşid, 2000). Hollandaca: Passpoort (Çev. D. Koopman; Rotterdam: Rotterdam Poetry, 1998). İngilizce: Ash Divan (İngilizceye çev. S. Paker, C.Endres, S.S.Endres, M.Kenne; ABD, Talisman House, 2006). İspanyolca: Las Bibliotecas de Dédalo (Önsöz Alberto Manguel; Errate Naturae, 2009).

Kaynakça

Akaş, Cem (1993). belkienisbatur. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.

Aynur, Hatice (1997). Enis Batur Bibliyografyası İçin Br Deneme 1970-1995. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.

Berk, İlhan (2014). Enis Batur’a Mektuplar. İstanbul: Noktürn Yayınları.

Demir, Fethi (2014). "Enis Batur'un Poetik Evreni: Şiir ve İdeoloji". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. C. 7. S. 35. s. 66-78. http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt7/sayi35_pdf/1dil_edebiyat/demir_fethi.pdf [Erişim Tarihi: 29. 12. 2019]

Durak, Mustafa (2004). Elma Romanı Nasıl Bir Roman. İstanbul: Sel Yayıncılık. ,

Erdem, Ömer (2018). “Enis Batur ile Söyleşi: ‘Vaktim Git Gide Azalmakta ve Yetişemeyeceklerimin Yetişebileceklerimden Daha Fazla Olması, Bana Bir Çeşit Hüzün Veriyor.’” Yüz Yüze Konuşmalar/Yaşayan Edebiyat – I. Ed. Abdürrahim Karadeniz. İstanbul: MG Yayınevi. s. 266-272.

Ergülen, Haydar (2020). “Seyrül muharririn Enis Batur”. Hürriyet. 20.02.2020. https://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/seyrul-muharririn-enis-batur-41451785 [Erişim Tarihi: 14.11.2020]

Ermert, Esra (2001). Gen Haritası: Enis Batur Şiiri'nde Kullanım Sıklığı ve Köken Temelinde Sözcük Taraması. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.

Hızlan, Doğan (2004). "Enis Batur’dan bir dîvan daha". Hürriyet. 17 Nisan 2004. http://www.hurriyet.com.tr/enis-batur-dan-bir-d-van-daha-218276 [Erişim Tarihi: 29. 12. 2019]

Kâhyaoğlu, Orhan (2016). "Yazılı ve yazgılı metinler". K24. 8 Eylül 2016. https://t24.com.tr/k24/yazi/iblise-gore-incil,847 [Erişim Tarihi: 29. 12. 2019]

Kayıran, Yücel (2016). Şiirimin Çeyrek Yüzyılı: Günümüz Türk Şiiri Üzerine Makaleler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Kollektif (1997). Enis Batur İçin Otuz Kuş Bakışı. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.

Oktay, Ahmet (1997). İsrafil'in Suru. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 30.12.2019
Güncelleme Tarihi: 07.07.2021

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Bir Ortaçağ YalnızlığıKendi Yayını / Ankara1973Şiir
Eros ve Hgades: Suluboya İlkyaz ŞiirleriShakespeare & Co III / Ankara1973Şiir
Nil: Şiirsel MetinlerYapıt / İstanbul1975Şiir
Ara-KitabKendi Yayını / Ankara1976Şiir
AynaAda / İstanbul1977Deneme
Şiir ve İdeolojiDerinlik / İstanbul1979Deneme
İblis'e Göre İncilYeni Ankara / Ankara1979Şiir
Kandil: Meseller KitabıAda / İstanbul1981Şiir
Tahta Troya: Eleştirel Araştırmalar (1974 - 1978)Yazko / İstanbul1981Deneme
Dış KanamaKendi Yayını / İstanbul1982Şiir
SarnıçNisan / İstanbul1985Şiir
TuğralarTan / Ankara1985Şiir
Günebakan I: Alternatif: AydınHil / İstanbul1985Deneme
Babil YazılarıAfa / İstanbul1986Deneme
Otuz Kuş Birden OlmakBilim Felsefe Snat / İstanbul1986Deneme
Yazılar ve Tuğralar Şiirler 1973 - 1987Bilim Sanat Felsefe / İstanbul1987Şiir
Estetik ÜtopyaBilim Felsefe Snat / İstanbul1987Deneme
Viyana İçin Siyah ValsBilim Felsefe Sanat / İstanbul1987Deneme
Kara Mizah AntolojisiHil / İstanbul1987Antoloji
Bu Kalem BukalemunHil / İstanbul1988Deneme
Eşittir SonsuzBilim Felsefe Sanat / İstanbul1988Deneme
GergedannameArgos / İstanbul1988Deneme
İkizBilim Sanat Felsefe / İstanbul1988Deneme
Modern Dünya Edebiyatı AntolojisiGergedan / İstanbul1988Antoloji
Gri DivanRemzi / İstanbul1990Şiir
Koma ProvalarıAltıkırkbeş / İstanbul1990Şiir
Kediler Krallara BakabilirRemzi / İstanbul1990Deneme
Sıçrayan FasulyeSanat Dünyamız 40 eki / İstanbul1990Deneme
YüzyüzeSanat Dünyamız 41 eki / İstanbul1990Deneme
AlmanakSanat Dünyamız 42 eki / İstanbul1990Deneme
İskeletler DansıSanat Dünyamız 43 eki / İstanbul1991Deneme
Ses, Harf, İmgeSanat Dünyamız 44 eki / İstanbul1991Deneme
Bi-linçSanat Dünyamız 45 eki / İstanbul1991Deneme
Gönderen: Enis BaturRemzi / İstanbul1991Deneme
BaşkalaşımlarYKY / İstanbul1992Deneme
Hatay'da Bir Rolls-RoyceAltıkırkbeş / İstanbul1992Deneme
Küçük Kıpırtı TarihiBoyut / İstanbul1992Deneme
Söz'lükDüzlem / İstanbul1992Deneme
PerişeyRemzi / İstanbul1992Şiir
Üç İzmirYKY / İstanbul1992Gezi Yazısı
Ağlayan Kadınlar LahdiHarf / İstanbul1993Şiir
Kuvve'den Fiil'eBoyut / İstanbul1993Şiir
40 pareRemzi / İstanbul1993Deneme
Perec Kullanım KılavuzuBoyut / İstanbul1993Deneme
GesualdoYKY / İstanbul1993Deneme
Yazının UcuYKY / İstanbul1993Deneme
Gütenberg Gökadasına GeziYKY / İstanbul1993Antoloji
Unutulmuş Şiirler AntolojisiYKY / İstanbul1993Antoloji
AkabeBoyut / İstanbul1994Deneme
KandilAltıkırkbeş / İstanbul1994Şiir
İstanbul İçin Şehr-engizYKY / İstanbul1994Gezi Yazısı
Ankara AnkaraYKY / İstanbul1994Gezi Yazısı
Darb ve MeselAltıkırkbeş / İstanbul1995Şiir
Taşrada Ölüm Dirim HazırlıklarıOğlak / istanbul1995Deneme
e/babil yazılarıYKY / İstanbul1995Deneme
Günebakan II: Saatsız Maarif TakvimiArk / Ankara1995Deneme
Saatsız Maarif TakvimiArk / Ankara1995Deneme
Modernlerin Gecesi ve Şairin Alâaddin Hali ve HaşhâşimAltıkırkbeş / İstanbul1995Deneme
Ya/zarC / İstanbul1996Deneme
Yolcuİyi Şeyler / İstanbul1996Deneme
Opera 1- 4004Altıkırkbeş / İstanbul1996Şiir
KesifMitos / İstanbul1996Gezi Yazısı
İki Deniz Arası Siyah TopraklarYKY / İstanbul1997Gezi Yazısı
Seyrüsefer DefteriYKY / İstanbul1997Deneme
FrenhoferolmakSel / İstanbul1997Deneme
Bir El OkumaSüleyman Saim Tekcan Atölyesi / İstanbul1997Deneme
Bu Kalem MelûnYKY / İstanbul1997Deneme
Doğu - Batı DivanıYKY / İstanbul1997Şiir
Modernizmin Serüveni: Bir "Temel Metinler" Seçkisi 1840-1990YKY / İstanbul1997Antoloji
Sütte Ne Çok KanAltıkırkbeş / İstanbul1998Şiir
Aciz Çağ, FaltaşlarıYKY / İstanbul1998Deneme
Günebakan III: Türkiye'nin ÜçlemiPapirüs / İstanbul1998Deneme
Issız Dönme DolapYKY / İstanbul1998Deneme
Su, Tüyün Üzerinde BeklerSel / İstanbul1999Deneme
Fatma Tülin: Bir (İki) Sergi Öncesinden TablolarSel / İstanbul1999Diğer
Amerika Büyük Bir Şaka, Sevgili Frank, Ama Ona ne Kadar Gülebiliriz?YKY / İstanbul1999Deneme
Kurşunkalem PortrelerSel / İstanbul1999Deneme
Başkalaşımlar XI-XXYKY / İstanbul2000Deneme
YazbozSel / İstanbul2000Deneme
Kanat HareketleriAltıkırkbeş / İstanbul2000Şiir
CüzSel / İstanbul2000Deneme
İlhan Berk: Mağara Ressamı, Sapkın Nakkaş, Namahrem KalemYKY / İstanbul2000Eleştiri
Rabia Hatun "Tuhaf Bir Kıyamet" + Kırkbir ŞiirYKY / İstanbul2000Eleştiri
Acı Bilgi: Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman DenemesiYKY / İstanbul2000Diğer
İçinizde Kaç Koridor Var?YKY / İstanbul2001Deneme
Smokinli BerduşYKY / İstanbul2001Deneme
KırkpâreSel / İstanbul2001Diğer
Avrupa Güneşinin Doğduğu Yere YolculukTurkcell / İstanbul2001Antoloji
Papirüs, Mürekkep, TüyYKY / İstanbul2002Şiir
Kum Saatından HarflerYKY / İstanbul2002Deneme
Son KareAltıkırkbeş / İstanbul2002Deneme
Bir Varmış Bir OkmuşSel / İstanbul2002Deneme
Şehren'isLiteratür / İstanbul2002Deneme
Elma: Örgü Teknikleri Üzerine Bir Roman DenemesiSel / İstanbul2002Roman
Başka YollarYKY / İstanbul2002Roman
Beş Kıtada Türk SeyyahlarıTurkcell / İstanbul2002Antoloji
Abdal DüşüAltıkırkbeş / İstanbul2003Şiir
Ağırlaştırıcı Sebepler DîvanıAltıkırkbeş / İstanbul2003Şiir
KravatSel / İstanbul2003Roman
BekçiOğlak / İstanbul2003Deneme
PatatesSel / İstanbul2003Deneme
MazrufOkuyan Us / İstanbul2003Deneme
Sahici Trenler İçin Oyuncak KitapYKY / İstanbul2003Antoloji
Mürekkep ZamanSel / İstanbul2004Deneme
Bu Kalem Un(Ufak)Okuyan Us / İstanbul2004Deneme
Okuma LambasıAlkım / İstanbul2004Deneme
İmgeleri Kim Dinler?YKY / İstanbul2004Eleştiri
Paris, EcekentYKY / İstanbul2004Gezi Yazısı
Kara Mizah AntolojisiSel / İstanbul2005İnceleme
Cep MeşkleriCan / İstanbul2005Diğer
Kütüphane - Bir Başka Labirent ÖyküsüSel / İstanbul2005Diğer
Rönesansın SerüveniYKY / İstanbul2005Antoloji
Bulutlardan Yontma KayalarAlkım / İstanbul2005Gezi Yazısı
Plati - Bir Ada DenemesiSel / İstanbul2006Deneme
Neyin Nesisin SenKırmızı / İstanbul2007Şiir
Gövde'mSel / İstanbul2007Deneme
Enis Batur'dan Sinema YazılarıEs / İstanbul2007Diğer
Öteki ProvaNorgunk / İstanbul2007Deneme
Ziyaret Bir Konuşma, Belki FazlasıÇekirdek Sanat / İstanbul2007Diğer
Suya SengSel / İstanbul2008Deneme
Doğu - Batı Divanı 2Kırmızı / İstanbul2008Şiir
Ada DefterleriKırmızı / İstanbul2008Gezi Yazısı
KulakSel / İstanbul2009Diğer
Pervasız PertavsızKırmızı / İstanbul2009Eleştiri
Sır (Bir Oynaşı)Sel / İstanbul2009Roman
Başkalaşımlar XXI-XXXKırmızı / İstanbul2009Deneme
MekikNorgunk / İstanbul2009Deneme
Centuria %45 Epsilon BetaÇekirdek Sanat / İstanbul2009Deneme
Pasaport DamgalarıKırmızı / İstanbul2009Gezi Yazısı
HâneberduşSel / İstanbul2010Deneme
NoksanKırmızı / İstanbul2010Deneme
60 mm Dizüstü Meşkler ve İçcep MeşkleriSel / İstanbul2011Deneme
TilkiNotos / İstanbul2011Eleştiri
Uç ŞiirlerKırmızı / İstanbul2011Şiir
Mumya KöpekNorgunk / İstanbul2011Deneme
Bir Balık Bir Başka Balığa Onu Sevdiğini Söyler Mi?Gelengi / İsranbul2011Deneme
Geronimo'nun ÖlümüSel / İstanbul2012Deneme
Şehir Meydanında Fıçı YuvarlamakKırmızı / İstanbul2012Deneme
Rakım SıfırKırmızı Kedi / İstanbul2012Roman
Merak Cemiyeti TutanaklarıAlakarga / İstanbul2013Deneme
Siyah Sert BerlinRemzi / İstanbul2013Gezi Yazısı
HepsiSel / İstanbul2013Deneme
IşıkNoktürn / İstanbul2013Deneme
Ölesiye SanatAlakarga Sanat / İstanbul2013Eleştiri
Ziyaretler KitabıKırmızı Kedi / İstanbul2013Diğer
Kitap EviSel / İstanbul2014Roman
Oktay Rifat'a DoğruSel / İstanbul2014Diğer
DavalıNorgunk / İstanbul2014Deneme
Dalgınlık KurslarıKırmızı Kedi / İstanbul2014Deneme
Bu Kalem Unkudi Salkımsaçak KitabPalto / İstanbul2014Deneme
Son Modernler: Edebiyat Üzerine Denemeler 1Sel / İstanbul2014Deneme
Yazının Sınır Boyuna Yolculuklar: Edebiyat Üzerine Denemeler 2Sel / İstanbul2014Deneme
Karanlıktan Işık Yontanlar - Sanat Üzerine Denemeler 3Sel / İstanbul2015Deneme
Basit Bir EsKırmızı Kedi / İstanbul2015Roman
Raffi Portakal: Portakal'ın YüzyılıDoğan Kitap / İstanbul2015Hatıra
A CappellaKırmızı Kedi / İstanbul2015Şiir
Öteki Pusula - Sanat ve Edebiyat Üzerine Denemeler 4Sel / İstanbul2016Deneme
Gülmekten ÖlmekSel / İstanbul2016Deneme
Yanık DivanKırmızı Kedi / İstanbul2016Şiir
Nigredo, DurayazmakKırmızı Kedi / İstanbul2016Diğer
Göl Yazı - Çapraz İlişkiler KafesiSel / İstanbul2017Roman
Bu Kalem MelûnSel / İstanbul2017Deneme
Fetret NotlarıKırmızı Kedi / İstanbul2017Deneme
Memnu Mıntıka Ahmet Hamdi Tanpınar için Onüç Çıkma + Bir (Oto)portre DenemesiKırmızı Kedi / İstanbul2017Diğer
Sekizinci Günâhın SonrasıSel / İstanbul2018Deneme
KarganâmeSel / İstanbul2018Deneme
Endişe YengeçleriKırmızı Kedi / İstanbul2018Deneme
Eskişehir: Kökleri Derinde Yepyeni Bir ŞehirKırmızı / İstanbul2018Diğer
YapıştırmalarSub Basım / İstanbul2018Diğer
Düş KırpıntılarıSel / İstanbul2019Deneme
Yumurtalarını KollamakKırmızı Kedi / İstanbul2019Deneme
İnziva BurçlarıSel / İstanbul2019Diğer
Karanlık Oda ŞarkılarıSimurg Art / İstanbul2020Şiir
Simsiyah Soulages ile KonuşmakKırmızı Kedi / İstanbul2020Söyleşi
Kısa Kısas KıssasıAlakarga / İstanbul2020Deneme
KelleSimurg Art / İstanbul2020Diğer
444Sel / İstanbul2020Derleme
Alacakaranlıkta Elyordamı İçbükeyler (2017-2020)Kırmızı Kedi Yayınevi / İstanbul2021Deneme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HAFİZE FİDANd. 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HÂDÎ, Ali Rızâ, Eskişehirlid. ? - ö. 1868Doğum YeriGörüntüle
3Sennur Sezerd. 12 Haziran 1943 - ö. 7 Ekim 2015Doğum YeriGörüntüle
4ALİ, Ali Karadağlıd. 24.03.1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Selma Ağabeyoğlud. 1952 - ö. 18 Aralık 2009Doğum YılıGörüntüle
6NEŞAT AYDINd. 1952 - ö. -Doğum YılıGörüntüle
7Nihal Yeğinobalıd. 16 Kasım 1927 - ö. 14 Mart 2020MeslekGörüntüle
8İoan Peyoglud. 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
9A. Nevzad Odyakmazd. 3 Ağustos 1923 - ö. 14 Haziran 2014MeslekGörüntüle
10Ahmet İhsan Gençd. 1930 - ö. 19 Şubat 2020Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Ümit Denizd. 1922 - ö. 14 Mayıs 1975Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Ayfer Tunçd. 02 Mart 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HAMİT HAKKI TANDOĞANd. 1894 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14HAKKI PAŞA, Hasan Hakkı Paşa, İşkodralıd. 1826 - ö. 1896Madde AdıGörüntüle
15Mustafa Ruhi Şirind. 2 Ocak 1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle