Madde Detay

Asıl adı Mehmed’dir. Rikâb-ı Hümâyûn defterdarlığı ve hocalığı yapan, Seyfî mahlasıyla şiirler söyleyen Acem Kılıcı Seyfî Mustafa Efendi’nin büyük oğludur. Bu yüzden Acem Kılıcı Seyfî Mustafa Efendi-zâde Mehmed Behcet Efendi olarak tanındı. Öğrenimini tamamladıktan sonra Hâcegân-ı Divan-ı Hümayun sınıfına girdi ve İzzet Ali Paşa’nın kâtibi oldu. Sonra on üç yıl defterdar mektupçuluğu yaptı. 7 Cemâziyelâhır 1159/27 Haziran 1746’da defterdarlığı atandı. 4 Ramazan 1162/18 Ağustos 1749’da azledilerek sürüldü. Sonra bağışlanıp İstanbul’a davet edildi. Cemâziyelâhır 1163/Mayıs 1750’de tersane emini ve 4 Recep 1163/9 Haziran 1750’de ikinci defa defterdar oldu. Aynı yılın 10 Zilkadesinde (11 Ekim 1750) azledilip Alaiye mutasarrıflığına gönderildi. Rebiyülevvel 1164/Ocak-Şubat 1751’de hâcegânlığı iade edildi ve İzmir’e gönderildi. Şaban 1164/Haziran-Temmuz 1751’de Serez/Siroz muhafızı oldu. Cemâziyelevvel 1165/Nisan 1752 yılı başlarında serbest bırakıldı. Aynı yılın Şevvâlinde (Ağustos-Eylül 1752) ruznamçeci oldu. Azledildikten sonra Şevval 1167/Temmuz-Ağustos 1754’te ikinci defa ruznamçeci oldu. 7 Şaban 1168/19 Mayıs 1755’te üçüncü defa defterdarlığa getirildi. 14 Zilkade 1168/22 Ağustos 1755’te vefat etti. Şehzadebaş’ında İsmail Ağa Mektebi bahçesine defnedildi.

Ramiz (Erdem 1994: 43)’e göre bilgili, cömert, şiir ve inşada mahir, muamma ve lugazlarıyla benzeri olmayan bir şairdi. Şiirlerinin bir kısmı Behcet Mehmed Defteri başlığı altında İstanbul Millet Ktp. AE Mec. 717 numaralı mecmuadadır (Ünver 2002: 200).

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 363.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 43-45.

Ünver, Niyazi (2002). “Behcet”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 2. Ankara: AKM Yay. 200.

Çifçi, Ömer (hzl.) (yty). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr (Fatîn Tezkiresi). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 11.04.2014]. 71.

Kurnaz, Cemâl ve MustafaTatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 109.

Müstakîm-zâde Süleyman Sa’deddin Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb (Tıpkıbasım). Ankara: KB Yay. vr. 151b.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 11.04.2014]. 72-73.

Şemsettin Sami (1996). Kâmûsu’l-‘Alâm. C. 2. Ankara: Kaşgar Neşriyat Yay. 1416.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). “Behcet, Mehmed”. C. 1.İstanbul: Dergâh Yay. 375.

Târîh-i Tecdîd-i Sovuk Çeşme

Şeh Cem-i kevkebe Sultân Mahmûd

Dâver-i dâd-gerâ bî-hemtâ

 

Der-i adlinde cihân âsûde

İstirâhatde bütün bay u gedâ

 

Bi’t-tabi‘ mâ’il-i hayr olmagla

O hudâvend-i semâhat-pîrâ

 

Iktifâ eyledi bâ-sıdk-ı derûn

İsr-i hayrâtına sadrü’l-vüzerâ

 

Ya‘nî hem-nâmı nebiyyü’l-muhtâr

Âsaf-ı zi’l-himem Ahmed Paşa

 

Sadr-ı vâlâyı idelden teşrîf

Hasenâtıyla pür oldı dünyâ

 

Sû-be-sû eyledi vaz‘-ı âsâr

Her biri pâk ü müsellem ammâ

 

Hâne-i devleti etrâfında

Nice hayr eyledi kim müstesnâ

 

Birisi işte anın ez-cümle

Bu Sovuk Çeşme-i ferhunde-binâ

 

Bâni-i evvelinin nâmı gibi

Vakfı külliyyen olup nâ-peydâ

 

Bozılup yolları az kalmışıdı

Suyı başdan çıka çün ehl-i hevâ

 

Kasd-ı icrâyla idince tecdîd

Kanavât-ı kühenin ser-tâ-pâ

 

Akdı evvelkiden a‘lâ suyı

Çeşme-i Hızra ider şimdi salâ

 

Kıldı ol âsaf-ı Hâtem-meşreb

Togrısı hakk-ı civârı icrâ

 

Hakk te‘âlâ ide şâyân-ı kabûl

Habbezâ hayr-ı cezîl-i ra‘nâ

 

Fikr-i târîhin iderken Behcet

Hâtıra geldi bu beyt-i garrâ

 

Pek güzel eyledi li’llâh ihyâ

Bu Sovuk çeşmeyi Ahmed Paşa (sene 1154)

(Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 44-45.)