BORANÎ, Selaaddin Bor

(d. 15.11.1957 / ö. -)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Selaaddin Bor olan âşık, 15 Kasım 1957 tarihinde Adana’nın Tufanbeyli ilçesinin Çukurkışla köyünde dünyaya gelir. Boranî’nin baba tarafı Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinden gelerek Tufanbeyli’ye yerleşir. Burada Boroğulları lakabıyla anılırlar. Anne tarafı ise Tufanbeyli’nin Çukurkışla köyündendir (Himmetoğlu 2009: 3).

Âşık Boranî, ilköğrenimini kendi köyünde tamamlar. Bu yönden ilkokul mezunu olmakla övünür. 1980 yılında Mersin’de evlenen Âşık Boranî’nin Derya adında bir kızı ile Hüseyin ve Yılmaz adlarında iki oğlu vardır. Âşık, Adana Paktaş (Aksantaş) iplik fabrikasından emeklidir (Himmetoğlu 2009: 3-4).

Âşık Boranî, henüz 14-15 yaşındayken bir kıza sevdalanır. Ancak sevdiğine kavuşamaz. Bu sevda, onun küçük yaşta saz çalmayı öğrenmesine vesile olur. Boranî, yokluğun ve yoksulluğun omuzlarındaki ağırlığıyla yanar tutuşur. Kişiliği böylesi çilelerle yoğrulan âşığın, küçük yaştan itibaren bu sanata meylettiği görülür (Himmetoğlu 2009: 5).

Boranî, sazlı-sözlü ortamlarda yetişmiştir. Yol göstericileri Âşık Hüdayî ve Âşık Mahruî’dir. Usta-çırak ilişkisi bağlamında bakıldığında 1975-1980 yılları arasını çırak olarak geçirir. Âşık Boranî’nin ustası, Haydar Aslan’dır. Ustası, âşığı oradan oraya gezdirerek ve her fırsatta ona bilgi vererek yetiştirir. Boranî, gençliğinin ilk yıllarında saz çalmayı öğrenir. Rüya-bade açısından bakılırsa Boranî’nin gördüğü bir rüya sonrası âşık olmadığı görülür. Âşık, çektiği sıkıntılardan ve sevdasından dolayı âşık olur. Âşık Boranî, mahlasını kendi soyadından alır. Ayrıca Çukurova bölgesinin âşıklarınca bilinen Âşık Boranî’nin yetiştirdiği bir çırağı yoktur (Himmetoğlu 2009: 5).

Herhangi bir tarikat ya da zümreye bağlı olmayan Âşık Boranî, çeşitli derneklerden ve faaliyetlerden ödüller alır. Bunlardan bazıları: Kars 2005-2006 Murat Çobanoğlu Âşıklar Bayramı, Kekilli Beldesi 7. Kültür ve Sanat Elif Ana Anma Törenleri, İLESAM, Türk Ocakları (Himmetoğlu 2009: 6)'dır. Âşık Boranî hakkında Toros, Yeni Gün ve Yeni Adana gibi süreli yayınlarda yazılar çıkmış, aynı zamanda bu dergi ve gazetelerde şiirleri de yayımlanmıştır (Himmetoğlu 2009: 6).

Âşık Boranî, koşma nazım biçiminin 11’li (6+5) ve 8’li (4+4) hece kalıplarını kullanır.11’li ve 8’li hece kalıbıyla söylenen 63 şiiri bilinir. Âşık Boranî’nin üslubuna bakıldığında, maddi aşkın işlendiği şiirlerinde kelime kadrosunu aşk, gönül ve sevda oluşturur. Boranî, anlatmak istediklerini halkın anlayacağı bir dille ifade eder. Kendine özgü üslubuyla oluşturduğu şiirlerinde gelenekten ve yaşadığı dönemden de yararlanır. Şiirlerinin içeriğini maddi aşk, doğa, kahramanlık, toplumsal ve kişisel eleştiri (taşlama) ile dinî konuların oluşturduğu görülür (Himmetoğlu 2009: 7-9).

Kaynakça

Himmetoğlu, A. Ata (2009). Âşık Boranî. Yayımlanmamış Bitirme Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İSMAİL ŞENESEN
Yayın Tarihi: 07.04.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Marsel Garipovd. 1 Mayıs 1946 - ö. -Doğum YeriGörüntüle
2ŞEYDA EZİZd. 1897 - ö. 1957Doğum YeriGörüntüle
3İMRAN HESENOVd. 1928 - ö. 15.12.1999Doğum YeriGörüntüle
4Marsel Garipovd. 1 Mayıs 1946 - ö. -Doğum YılıGörüntüle
5ŞEYDA EZİZd. 1897 - ö. 1957Doğum YılıGörüntüle
6İMRAN HESENOVd. 1928 - ö. 15.12.1999Doğum YılıGörüntüle
7Marsel Garipovd. 1 Mayıs 1946 - ö. -Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8ŞEYDA EZİZd. 1897 - ö. 1957Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9İMRAN HESENOVd. 1928 - ö. 15.12.1999Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10Marsel Garipovd. 1 Mayıs 1946 - ö. -Madde AdıGörüntüle
11ŞEYDA EZİZd. 1897 - ö. 1957Madde AdıGörüntüle
12İMRAN HESENOVd. 1928 - ö. 15.12.1999Madde AdıGörüntüle