CAFERÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
tekke şairi
(Tekke / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Caferî’nin 17. asır şairlerinden olduğunu tahmin eden Ergun, hayatı adına hiçbir bilgiye sahip olmadığını ifade eder. Onun 52 sayfadan ibaret olan Divan’ı bugün Yahya Efendi Kütüphanesi’ndedir (N. 3503). 700' e yakın beyti ihtiva eden bu divanda Nesimî, Misalî, Sadikî, Viranî, Câbir, Türabî gibi Hurufi ve Bektaşi şairlerinin de bazı manzumeleri kayıtlıdır. Terciibend ve gazeller yazmış olan Caferî’nin “ Şia” itikadına sahip bir mutasavvıf olduğu muhakkaktır. İmam Ali hakkında yazdığı manzumeler vardır. Alevi akidelerini terennüm eden beyitlere, Ali’yi tafdil eden “Sünnî, mutasavvıf şairlerin eserlerinde tesadüf edilemez” (Ergun yty: 893). Tespit edilen şiirinde Caferî mahlasını kullanan şairin, tam olarak ne zaman ve nerede doğduğu hakkındaki bilinmezlik ölümü için de geçerlidir. Şairin hayatı ve edebî kişiliğine dair bilgiler, cönk ve mecmualar üzerine yapılacak yeni çalışmalar ile gün yüzüne çıkabilir. 

Ergun'un iki şiir örneğine yer verdiği Caferî'nin şiirlerinde, tasavvufi telakkileri ve Bektaşi akidelerini açık bir şekilde izah ettiği görülmektedir.

Kaynakça

Cunbur, Müjgân (2002). “Ca’ferî”, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 2. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 377.

Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C.2. yyy.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 10.12.2014
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Nefes

Ali’dir nûr-ı Zatın hem tecellâsın kılan zâhir

Ali’dir cümle ef’al ü sıfat u isme serdefter

Ali bâtın Ali zâhir Ali hâzır Ali nâzır

Ali Mehdî Ali hâdî Ali rehbâ Ali rehber

Ali’dir İncil ü Furkan u Tevrat u Zebur elhak

Ki didi ki menem Hakk’ın kelâm-ı nâtık-ı yekser

Ali’dir vahid-i yekta Ali’dir Zât-ı bîhemtâ

Ali’dir maksad-ı aksâ Ali’dir Hayder-i safder

Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 893.


Nefes

Benim ki cân u dilden Hayderî’yim

Habîb-i Zülcelâl’in çâkeriyim

Gulâm-ı hânedân-ı Ahmed’im ben

Ali’nin Kanber’inin Kanberiyim

Hasen mihrine mesken oldu gönlüm

Hüseyn’in hem kemine kemteriyim

Hakîkat abdiyim Zeyne’labâ’nın

Muhammed Bakîr’ın hâk-i deriyim

Münezzeh meşrebinden her gürûhun

Mevâlî meşrebim Hak Caferî’yim

Be-hakk-ı Kâzım ol sultan Rızâ’nın

Muhibbiyim adûsundan berîyim

Takî tacım Nâkî’dir nûr-ı aynım

Fedâ-yı hâk-i pây i Askerî’yim

Muhammed Mehdî-i sahib zamanın

Mutî’im emrine fermanberîyim

Tahallûs Ca’ferî kıldım anunçün

Haricîler gözünün hançeriyim

Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 894.