Madde Detay
CAFERÎ
(d. ?/? - ö. ?/?)
tekke şairi
(Tekke / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Caferî’nin 17. asır şairlerinden olduğunu tahmin eden Ergun, hayatı adına hiçbir bilgiye sahip olmadığını ifade eder. Onun 52 sayfadan ibaret olan Divan’ı bugün Yahya Efendi Kütüphanesi’ndedir (N. 3503). 700' e yakın beyti ihtiva eden bu divanda Nesimî, Misalî, Sadikî, Viranî, Câbir, Türabî gibi Hurufi ve Bektaşi şairlerinin de bazı manzumeleri kayıtlıdır. Terciibend ve gazeller yazmış olan Caferî’nin “ Şia” itikadına sahip bir mutasavvıf olduğu muhakkaktır. İmam Ali hakkında yazdığı manzumeler vardır. Alevi akidelerini terennüm eden beyitlere, Ali’yi tafdil eden “Sünnî, mutasavvıf şairlerin eserlerinde tesadüf edilemez” (Ergun yty: 893). Tespit edilen şiirinde Caferî mahlasını kullanan şairin, tam olarak ne zaman ve nerede doğduğu hakkındaki bilinmezlik ölümü için de geçerlidir. Şairin hayatı ve edebî kişiliğine dair bilgiler, cönk ve mecmualar üzerine yapılacak yeni çalışmalar ile gün yüzüne çıkabilir.
Ergun'un iki şiir örneğine yer verdiği Caferî'nin şiirlerinde, tasavvufi telakkileri ve Bektaşi akidelerini açık bir şekilde izah ettiği görülmektedir.
Kaynakça
Cunbur, Müjgân (2002). “Ca’ferî”, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 2. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 377.
Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C.2. yyy.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. EMİNE ÇAKIRYayın Tarihi: 10.12.2014Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Nefes
Ali’dir nûr-ı Zatın hem tecellâsın kılan zâhir
Ali’dir cümle ef’al ü sıfat u isme serdefter
Ali bâtın Ali zâhir Ali hâzır Ali nâzır
Ali Mehdî Ali hâdî Ali rehbâ Ali rehber
Ali’dir İncil ü Furkan u Tevrat u Zebur elhak
Ki didi ki menem Hakk’ın kelâm-ı nâtık-ı yekser
Ali’dir vahid-i yekta Ali’dir Zât-ı bîhemtâ
Ali’dir maksad-ı aksâ Ali’dir Hayder-i safder
Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 893.
Nefes
Benim ki cân u dilden Hayderî’yim
Habîb-i Zülcelâl’in çâkeriyim
Gulâm-ı hânedân-ı Ahmed’im ben
Ali’nin Kanber’inin Kanberiyim
Hasen mihrine mesken oldu gönlüm
Hüseyn’in hem kemine kemteriyim
Hakîkat abdiyim Zeyne’labâ’nın
Muhammed Bakîr’ın hâk-i deriyim
Münezzeh meşrebinden her gürûhun
Mevâlî meşrebim Hak Caferî’yim
Be-hakk-ı Kâzım ol sultan Rızâ’nın
Muhibbiyim adûsundan berîyim
Takî tacım Nâkî’dir nûr-ı aynım
Fedâ-yı hâk-i pây i Askerî’yim
Muhammed Mehdî-i sahib zamanın
Mutî’im emrine fermanberîyim
Tahallûs Ca’ferî kıldım anunçün
Haricîler gözünün hançeriyim
Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 894.
Yayın Tarihi: 10.12.2014Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Nefes
Ali’dir nûr-ı Zatın hem tecellâsın kılan zâhir
Ali’dir cümle ef’al ü sıfat u isme serdefter
Ali bâtın Ali zâhir Ali hâzır Ali nâzır
Ali Mehdî Ali hâdî Ali rehbâ Ali rehber
Ali’dir İncil ü Furkan u Tevrat u Zebur elhak
Ki didi ki menem Hakk’ın kelâm-ı nâtık-ı yekser
Ali’dir vahid-i yekta Ali’dir Zât-ı bîhemtâ
Ali’dir maksad-ı aksâ Ali’dir Hayder-i safder
Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 893.
Nefes
Benim ki cân u dilden Hayderî’yim
Habîb-i Zülcelâl’in çâkeriyim
Gulâm-ı hânedân-ı Ahmed’im ben
Ali’nin Kanber’inin Kanberiyim
Hasen mihrine mesken oldu gönlüm
Hüseyn’in hem kemine kemteriyim
Hakîkat abdiyim Zeyne’labâ’nın
Muhammed Bakîr’ın hâk-i deriyim
Münezzeh meşrebinden her gürûhun
Mevâlî meşrebim Hak Caferî’yim
Be-hakk-ı Kâzım ol sultan Rızâ’nın
Muhibbiyim adûsundan berîyim
Takî tacım Nâkî’dir nûr-ı aynım
Fedâ-yı hâk-i pây i Askerî’yim
Muhammed Mehdî-i sahib zamanın
Mutî’im emrine fermanberîyim
Tahallûs Ca’ferî kıldım anunçün
Haricîler gözünün hançeriyim
Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 894.
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Nefes
Ali’dir nûr-ı Zatın hem tecellâsın kılan zâhir
Ali’dir cümle ef’al ü sıfat u isme serdefter
Ali bâtın Ali zâhir Ali hâzır Ali nâzır
Ali Mehdî Ali hâdî Ali rehbâ Ali rehber
Ali’dir İncil ü Furkan u Tevrat u Zebur elhak
Ki didi ki menem Hakk’ın kelâm-ı nâtık-ı yekser
Ali’dir vahid-i yekta Ali’dir Zât-ı bîhemtâ
Ali’dir maksad-ı aksâ Ali’dir Hayder-i safder
Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 893.
Nefes
Benim ki cân u dilden Hayderî’yim
Habîb-i Zülcelâl’in çâkeriyim
Gulâm-ı hânedân-ı Ahmed’im ben
Ali’nin Kanber’inin Kanberiyim
Hasen mihrine mesken oldu gönlüm
Hüseyn’in hem kemine kemteriyim
Hakîkat abdiyim Zeyne’labâ’nın
Muhammed Bakîr’ın hâk-i deriyim
Münezzeh meşrebinden her gürûhun
Mevâlî meşrebim Hak Caferî’yim
Be-hakk-ı Kâzım ol sultan Rızâ’nın
Muhibbiyim adûsundan berîyim
Takî tacım Nâkî’dir nûr-ı aynım
Fedâ-yı hâk-i pây i Askerî’yim
Muhammed Mehdî-i sahib zamanın
Mutî’im emrine fermanberîyim
Tahallûs Ca’ferî kıldım anunçün
Haricîler gözünün hançeriyim
Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 894.
Eserlerinden Örnekler
Nefes
Ali’dir nûr-ı Zatın hem tecellâsın kılan zâhir
Ali’dir cümle ef’al ü sıfat u isme serdefter
Ali bâtın Ali zâhir Ali hâzır Ali nâzır
Ali Mehdî Ali hâdî Ali rehbâ Ali rehber
Ali’dir İncil ü Furkan u Tevrat u Zebur elhak
Ki didi ki menem Hakk’ın kelâm-ı nâtık-ı yekser
Ali’dir vahid-i yekta Ali’dir Zât-ı bîhemtâ
Ali’dir maksad-ı aksâ Ali’dir Hayder-i safder
Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 893.
Nefes
Benim ki cân u dilden Hayderî’yim
Habîb-i Zülcelâl’in çâkeriyim
Gulâm-ı hânedân-ı Ahmed’im ben
Ali’nin Kanber’inin Kanberiyim
Hasen mihrine mesken oldu gönlüm
Hüseyn’in hem kemine kemteriyim
Hakîkat abdiyim Zeyne’labâ’nın
Muhammed Bakîr’ın hâk-i deriyim
Münezzeh meşrebinden her gürûhun
Mevâlî meşrebim Hak Caferî’yim
Be-hakk-ı Kâzım ol sultan Rızâ’nın
Muhibbiyim adûsundan berîyim
Takî tacım Nâkî’dir nûr-ı aynım
Fedâ-yı hâk-i pây i Askerî’yim
Muhammed Mehdî-i sahib zamanın
Mutî’im emrine fermanberîyim
Tahallûs Ca’ferî kıldım anunçün
Haricîler gözünün hançeriyim
Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty). Türk Şairleri. C. 2. yyy. 894.