Madde Detay

Asıl adı Ali Narin olan âşık, 1 Şubat 1969'da Şanlıurfa’nın Kısas köyünde (bugün merkez Haliliye ilçesine bağlı mahalle) dünyaya gelmiştir. Halil ile Gülçün’ün evliliklerinden dünyaya gelen âşık, dördü kız üçü erkek olmak üzere yedi kardeştir. 1983 yılında erkek kardeşlerinden birini bir trafik kazasında kaybeder. İlk ve ortaokulu Kısas’ta bitirir. Liseyi ise 2001 yılında, açık lise sınavlarına girerek tamamlar. 1989 yılında askere gider ve acemiliğini Sivas’ta çavuş talimgâhında yapar. Ustalığını Kars Ardahan’da inzibat çavuşu olarak yapar. On sekiz aylık askerliğini 1991 yılının beşinci ayında tamamlar. 1993 yılında o zamanlar belediye olan Kısas Belediyesi’nde memur olarak girer. 2014 yerel seçimlerinin ardından Şanlıurfa’nın büyükşehir statüsüne geçmesiyle kadrosu Şanlıurfa Haliliye İlçe Belediyesi’ne aktarılır. Hâlihazırda aynı kurumda memur olarak çalışmaktadır (İlhan 2018).

Âşık Can Ali, beş altı yaşlarından itibaren babasıyla beraber Cemlere katılmaya başlar. Âşıklığa olan meylini Cemevine gide gele kazanır. Âşıklarla beraber saz çalmaya ve deyiş söylemeye başlar. Sekiz dokuz yaşlarından itibaren bağlama çalmayı da Cemlerde göre göre, kendi kendine öğrenir (İlhan 2018). Âşık Can Ali, birçok Cem ve âşıklık icra ortamında bulunmuştur. Âşık Doksandaon, Âşık Büryâni (Hamdullah Aykut), Âşık Sefâî (Mehmet Acet), Âşık Halit Aşan, Dertli Divani (Veli Aykut), Âşık Berdâri (İbrahim Halil Elveren) gibi birçok âşık ile aynı mecliste bulunmuştur. Bu âşıklarla dini günlerde, muhabbet ortamlarında ve Cemlerde beraber saz çalıp şiirler söylemişlerdir (İlhan 2018).

1993 yılında dayısının kızı Selime ile evlenen âşığın bu evliliğinden İbrahim Halil, Hüseyin Kalender ve İlayda adında iki oğlu ile bir kızı dünyaya gelmiştir (İlhan 2018).

Âşık Can Ali, bir usta âşığa çıraklık yaparak âşık olmamıştır. Küçük yaşlardan itibaren gittiği Cemlerdeki usta âşıkları dinleyip onlardan etkilenerek âşıklığa ve zakirliğe başlamıştır. Can Ali, âşıklık sanatını Cemlerin meşkinden özümlemiştir. O, bütün şiirlerini hece ölçüsü (8’li ve 11’li ) ile yazmıştır. Bu şiirlerinde yarım ve tam kafiyeyi tercih etmiştir. Şiirlerinin büyük bir kısmını koşma nazım biçiminde oluşturan şair, hem usta malı hem de kendi şiirlerini okumaktadır (İlhan 2018). Ali Narin mahlasını devamlı gitmiş olduğu ve sık sık beldelerine gelen Hacı Bektaş-ı Veli evlatlarından, mürşitlerinden almıştır. Cemalettin Ulusoy’un vefat ettiği yıl onun himmetiyle yeğeni Emrullah Ulusoy tarafından mahlası verilmiştir (İlhan 2018).

Âşık Can Ali’nin şiirleri içerik yönünden ele alındığında büyük ölçüde Ehl-i Beyt sevgisine, doğa ve aşk güzellemelerine ve inançla ilgili temalara ağırlık verdiği görülür. “Hak aşkına kurban can ile seri/Ulular ulusu Ali dost deyin”, “Tüm seven dostların ol kıblegahım / Medet senden olsun Cemal Efendim” (Kolektif 2007:27) gibi mısralarda inanç unsurlarının yoğunluğu görülmektedir. Dini tasavvufi halk edebiyatı konuları şiirinin temel ayağıdır. Usta malı olarak Sıtkı, Sadık, Nesimi, Virâni, Fuzûli, Pîr Sultan Abdal, Güzide Ana, Hasreti (Hamdullah Çelebi) ve diğer Hacı Bektaş evlatlarının deyişlerini okur (İlhan 2018).

Hakkındaki bilgiler özellikle üç kitap ve bir CD’de yer almaktadır. Cem Vakfı’nın Kısas Yayınları Dizisi’ne ek olarak çıkan Kısas’ın Sesi albümünde “Gül yüzlü sultanım geldim kapına” deyişini seslendirmiştir (Atılgan 1992; Atılgan-Acet 2001; Kolektif 2007).