Madde Detay

Cânî mahlasıyla yazan şairin kimliğine ve yaşamına ilişkin hemen hemen hiçbir sağlıklı bilgiye henüz ulaşılmış değil. Yalnızca Ordubad’da tesis edilen Encümen-i Şuarâ adlı şiir meclisinin müdavimlerinden olduğu bilinmektedir. 1870-1880’li yıllarda Encümen-i Şuarâ’nın başkanlığını da yapmış olan Hacı Ağa Fakîr, Seyyid Azîm Şirvânî’ye yazdığı bir manzum mektupta Cânî’yi de zikreder: "Meclise revnak veren kesler olup zâr ü zelîl / Bîkes ü Debbâğ u Nakkâş Kudsî vü Şem’î Cânî / Muhterem Sâlik ü Nâdim kalbi kandur Seyyidâ" (Gedimov 2010: 12). Terbiyet Dânişmendân-ı Azerbaycan adlı tezkiresinde “Cânî” mahlaslı bir şairden kısaca bahsederek adının “Mirza Ağacan”, memleketinin Karadağ olduğunu ve H. 13. yüzyıl sonlarında yaşadığını, Türkçe şiir yazdığını belirtir. Mirza Ağacan’ın söz konusu dönemde her alanda olduğu gibi sanat ve edebiyat alanında da çok sıkı bağları bulunan Karadağ’dan Ordubad’a gelerek burada Ordubâdî nisbesiyle anılmaya başladığı ihtimal haricinde değildir.

Cânî’nin yalnızca bazı cönklerde muhafaza edilmiş olan bir iki gazeli bilinmektedir (Garayev 1987: 66).

Garayev, Nesreddin (hzl.) (1987). Poetik Meclisler. Bakü: Yazıçı Yay.

Gedimov, Esger (hzl.) (2010). Salik Ordubadi, Gülşeni-Vehdet. C. 1. Nahçıvan: Ecemi Neşriyatı.

Terbiyet, Mehemmedeli (1987). Danişmendani-Azerbaycan. çev. İ. Şems ve G. Kendli. Bakü: Azerbaycan Devlet Neşriyatı.

Gazel

Saraldı reng-i ruhum intizâr çekmekden

Belüm büküldi firâk-ı diyâr çekmekden

Tükendi tâkat ü sabrum kesildi tâb ü tüvân

Gam-ı hazân elem-i nev-bahâr çekmekden

Ne kaldı cismde tâkat ne gönlüde ârâm

Figân u nâle-i bî-ihtiyâr çekmekden

Olubdu tîre menüm rûzgârum ey dilber

Sirişk-i hûn döküben âh ü zâr çekmekden

Yetişdi âhire sad hayf ömrün ey Cânî

Cefâ vü cevr-i zamân derd-i yâr çekmekden

(Garayev, Nesreddin (hzl.) (1987). Poetik Meclisler. Bakü: Yazıçı Yay. 67.)