Madde Detay

Asıl adı Salâhaddîn’dir. Ankara’da doğdu. Mevlevi tarikatına mensuptu. Mevlânâ hakkında iki medhiye yazdığı gibi gazellerinde de Mevlevilikten hürmetle bahseder. Yazdığı tarih manzumelerinden hareketle 1272/1856 yılından sonra vefat ettiği söylenebilir.

4380 beyitten ibaret olan Dîvân’ı 1849’da kitap hâline getirildi. Dîvân’da 4 münacat, 3 na’t, Mevlânâ hakkında 2 medhiye, Nûrullah, Hakkı, Âkif, Mehmed Dilâver, Dâvud ve Vecîhî Paşalar için yazılmış 8 tarih, 3 terci-i bend, 1 esbiyye, 1 müseddes, 2 müstezad, 2 şarkı, 3 Farsça tahmis, 8 Türkçe tahmis, 11 tarih ve bir hayli gazel mevcuttur (Ergun yty: 908).

Fuzûlî, Nâbî, Şeyh Gâlib ve Dertli gibi şairlere nazireler söyleyen Câzib, kudretli bir şair değildir. Kelimelere ve lisana hakim olamamış ve hiçbir manzumesinde bir hususiyet, bir incelik gösterememiştir (Ergun yty: 908).

Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty.). Türk Şairleri. C. II. İstanbul.

Gazel

Bâde-i câm-ı leb-i la’lin aceb âteş mizâc

Teşne-i bîmâr-ı derd-i aşkına oldur ilâc

Bir tarafdan seyl-i eşkim bir tarafdan sûz-ı dil

Âb u âteşle aceb itmiş vücûdum imtizâc

Dest-i mi’mâr-ı nigâh-ı iltifâtındır yapan

Şîşe-i gönlüm şikeste itme mânend-i zücâc

Yûsuf-ı Mısr-ı melâhat şâh-ı iklîm-i hüsün

Şekker-i la’lin iden bâzâr-ı hüsnün pür revâc

Zülfünün dil-bendesidir dilberân-ı Pehlevî

Câzibâ alsa sezâdır Rûm’dan bâc u harâc

(Ergun, Sadeddin Nüzhet (yty.). Türk Şairleri. C. II. İstanbul. 908.)