ÇELEBİ, Dursun Çelebi

(d. 01.03.1952 / ö. -)
Saz Eğitmeni
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Dursun Çelebi olan âşık, 1 Mart 1952'de Erzurum’un Oltu ilçesinin Tutmaç köyünde yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Babasının bedensel engelli olmasından dolayı ailesine bakmak zorunda kalan Ozan Çelebi, okula devam edemez, köyde çobanlık yaparak ve oltu taşından yaptığı tespihleri satarak ailesinin geçimini temin etmeye çalışır. Ozan, 1972-1974 yılları arasında Bornova ve Gelibolu’da vatani görevini tamamladıktan sonra 1975'te Hollanda’nın Venlo kentine turist olarak gider ve daha sonra burada işçi olarak çalışmaya başlar. 1980'de ailesini ve çocuklarını Venlo şehrine götürerek Hollanda’ya yerleşen Ozan Çelebi, beş yıl Venlo’da değişik fabrikalarda işçi olarak çalışır. 1979'da ülser hastalığı nedeniyle ameliyat olan ve bu ameliyattan sonra bir türlü sağlığına kavuşamayan ozanın, hastalıktan dolayı sırtında kamburlaşma oluşur. Evli ve üç çocuk babası olan Ozan Çelebi, emekli olup Hollanda’nın Roermond şehrinde kendisine ait "Kültür Evi"nde Türk öğrencilere saz dersleri vererek yaşamını sürdürmektedir (Irmak 2017: 250).

Ozan Çelebi’nin ozanlık geleneğine ilgi duyması, köylerine gelen dervişlerin söylediği ilahilerden ve zikirlerden çok etkilenmesiyle başlar. Âşık Sümmâni’nin torunu Âşık Hüseyin Sümmanioğlu'ndan saz çalmayı, ustası kabul ettiği Âşık Reyhanî'den ozanlık geleneğinin inceliklerini öğrenen ve "Çelebi" mahlasını alan Ozan, atışma yapabilen, irticalen şiir söyleyebilen, lebdeğmez yapabilen kısacası bir âşıkta bulunması gereken özelliklerin hepsini taşıyan bir sanatkârdır. . Çırak olarak Ömer Kadan ve Mehmet Seyyahi’yi yetiştiren Ozan Çelebi, Almanya’da Türk İslam Birliği’nin düzenlediği İkinci Avrupa Âşıklar Bayramında birincilik ödülü alır. Ayrıca Almanya, Hollanda, Belçika, Fransa, İngiltere gibi birçok Avrupa ülkesinde konserler verir. Çeşitli televizyon ve radyo programlarına da katılan Ozan Çelebi'nin verdiği bilgiye göre 26 Nisan 2018 tarihinde Türk Hollanda toplumlarının kaynaşmasına sunduğu katkıdan dolayı kendisine Hollanda Kraliyet ödülü verilmiştir (Çelebi 2018). Bugüne kadar 700 kadar şiir yazan Ozan Çelebi'nin bu şiirlerinden 119 tanesi ozanın kendisi tarafından bestelenir ve ozan, 10 adet türkü kaseti çıkarır. Ozan Çelebi'nin 160 şiirinin yer aldığı “Bir Gurbet Şairi Ozan Dursun Çelebi Hayatı ve Şiirleri” adlı bir kitap Mustafa Atasever tarafından yayımlanır. Şiirlerinde vatan hasreti, aşk, ayrılık, ölüm, göç, gurbet, tabiat, tasavvuf, millî birlik ve Avrupa’da yaşayan Türklerin sorunları gibi birçok temayı işleyen Ozan Çelebi, yıllarca Avrupa’da yaşayan vatandaşlarımızın asimile olmamaları ve millî benliklerini unutmamaları için bir ozan olarak üzerine düşen görevi yerine getirmeye çalışmaktadır. Ona göre ozanlık, Türk kültüründe nesiller boyu devam eden bir “aktarma köprüsü”dür. Uzun yıllar saz dersleri vererek birçok öğrenci yetiştiren ozan, bu dersler sayesinde ozanlık geleneğini gelecek kuşaklara aktarmaktadır (Irmak 2017: 250-251). Bu bakımdan Ozan Çelebi, Batı Avrupa Türk âşıklık geleneği içinde önemli bir yere sahiptir.

Kaynakça

Atasever, Mustafa (1999). Bir Gurbet Şairi Ozan Dursun Çelebi Hayatı ve Şiirleri. İstanbul: Kaplan Ofset.

Dursun Çelebi, 66 yaşında, Erzurum doğumlu, ilkokul mezunu, emekli [Yılmaz Irmak tarafından 15.10.2018 tarihinde sosyal medya üzerinden yapılan görüşmenin kaydı].

Irmak, Yılmaz (2017). "Batı Avrupa Türk Âşıklık Geleneği’nde Erzurumlu Ozan Çelebi ve Şiirleri". Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 7 (14): 245-266.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YILMAZ IRMAK
Yayın Tarihi: 19.11.2018
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BAKİOĞLU, Mütalip Koçd. 02.04.1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SIDKÎ, Osman Efendid. ? - ö. 1822Doğum YeriGörüntüle
3PENAHOV, Penah Eleskeroğlud. 1926 - ö. 1978-1979?Doğum YeriGörüntüle
4BAKİOĞLU, Mütalip Koçd. 02.04.1962 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5SIDKÎ, Osman Efendid. ? - ö. 1822Doğum YılıGörüntüle
6PENAHOV, Penah Eleskeroğlud. 1926 - ö. 1978-1979?Doğum YılıGörüntüle
7BAKİOĞLU, Mütalip Koçd. 02.04.1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
8SIDKÎ, Osman Efendid. ? - ö. 1822MeslekGörüntüle
9PENAHOV, Penah Eleskeroğlud. 1926 - ö. 1978-1979?MeslekGörüntüle
10BAKİOĞLU, Mütalip Koçd. 02.04.1962 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SIDKÎ, Osman Efendid. ? - ö. 1822Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12PENAHOV, Penah Eleskeroğlud. 1926 - ö. 1978-1979?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13BAKİOĞLU, Mütalip Koçd. 02.04.1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14SIDKÎ, Osman Efendid. ? - ö. 1822Madde AdıGörüntüle
15PENAHOV, Penah Eleskeroğlud. 1926 - ö. 1978-1979?Madde AdıGörüntüle