Madde Detay

Asıl adı Ahmet olan ve Kör Ahmet veya Parmaksız lakaplarıyla da bilinen âşık 1858 yılında Konya’nın Çumra ilçesine bağlı Karkın kasabasında doğmuştur (Önder 1990: 243-247). Konya Vilâyeti Halkiyat ve Harsiyatı'nda, Ergun ve Uğur’un tespitlerine göre Cemalî, Konya’da Parmaksız lâkabıyla şöhret kazanmıştır. Karkın kasabasında evlenmiştir. İyi saz çalan ve güzel şiirleri bulunan Cemalî’nin koşma ve destanları oldukça ünlüdür. Okur yazar değildir. Ergun ve Uğur, Cemalî’nin 12-13 yıl önce, (1913-1914) Basurcu Agâh Paşa’nın ameliyatı sırasında vefat ettiğini kaydetmektedirler (Ergun ve Uğur 1926: 16-18; Gazimihal 1946: 4; M. Halıcı 1985: 12; Yakıcı 1994: 191; Yeniterzi 2001: 88; Ayva 2005: 195-197). Gazimihal ise Cemalî’nin 60 yaşında olduğu hâlde 1875 yılında doğduğunu ve 1935 yılında vefat ettiğini kaydetmektedir (Gazimihal 1946: 4; Gazimihal 1947: 56).

Konya Âşıklık geleneği içinde birden fazla Ahmed'in olması bazı karışıklıklara sebep olmuşsa da Cemalî diğerlerinden bariz bir şekilde ayrılmaktadır. Konya Vilâyeti Halkiyat ve Harsiyatı’nda Âşık Cemalî’nin 4 koşmasına, bir muammasına ve 12 dörtlükten oluşan bir destanına yer verilmiştir (Ergun ve Uğur 1926: 16-18) Bin iki yüz yetmiş birde çekirge/ Kadem bastı mülk-i Karaviran’a mısralarıyla başlayan bu çekirge destanı hecenin 11'li kalıbıyla söylenmiştir. Diğer dört koşması da 11'li hece ölçüsündedir. Âşık Cemalî’nin Türk saz şiiri tarihindeki yerini almasını sağlayan Mehmet Önder de iki yazısında âşığı tanıtmış ve iki şiirine yer vermiştir (Önder 1950: 5; 1990: 244-246). Daha çok destan ve koşma şairidir diyebiliriz.