Madde Detay

Cemâlî'nin varlığı, Köprülü’nün Saz Şairleri adlı eserindeki iki koşmasından tespit edilebilmektedir. Her iki koşmasında da Cemâlî mahlasını kullanan âşık, 19. yüzyılda yaşamıştır (2004: 599). Ergun da, 19. asır saz şairlerinden Cemâlî hakkında bir bir bilgiye sahip olunmadığını belirtir. Aynı asır şairlerinden Gedâyî, kendi çağdaşı olduğu şairlerden bahsettiği manzumesinde Cemâlî'den de söz etmektedir. Gedâyî’nin birçok şiirini ihtiva eden eserinde ve Ergun’daki bir mecmuada Cemâlî’nin bir koşması kayıtlıdır. Aynı manzumeye Ali Emîrî’nin topladığı âşık şiirleri arasında da Cemâlî’nin şiirlerine tesadüf edilmektedir (Mlt.Alm. K.Mz. Mc. No: 757) (1944: 982). Cemâlî’nin ne zaman ve nerede doğduğu hakkındaki bilinmezlik ölümü içinde geçerlidir. Müstakil bir eseri tespit edilemeyen Cemâlî’nin eldeki iki koşmasından da anlaşılacağı üzere dili gayet sade ve anlaşılırdır.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Türk Şairleri. C. 3. İstanbul: Rıza Koşkun Matbaası.

Köprülü. Fuat (2004). Saz Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.

Turan, F. Ahsen (2002). “Cemâlî”, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 2. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 434.

Koşma

Oklandı felekten sinem de yaşlı

Azgın yarelerim saran olur mu

İki eller kınalı, gözler yaşlı

Anıp ardımızdan soran olur mu?

Felek sen düşürdün beni dillere

Bülbül arzu çekip kaldı güllere

Yad avcı uğrayıp vuran olur mu

Nasıl terk edeyim çeşmi ruşeni

Aldır bağladığı, yeşil kuşanı

Bir gümüş hatemdir yârin nişanı

Bilmem ikrarında duran olur mu

Cemalî bağlandı yârin alına

Hiçbir tama’ yoktur dünya malına

Nice ben gibi bir dostun yoluna

Canını bahşedip veren olur mu 

Köprülü. Fuat (2004). Saz Şairleri. Ankara: Akçağ Yay. 599.

Koşma

Cihan karşısında bir dükkân aldım

Alırım satarım kapan kapana

Kaygısız başımı kavgaya saldım

Alırım satarım kapan kapana

Hayâl ü fikrile engine daldım

Gönül sefinesin ummâna saldım

Herkes güler oynar ben de gam aldım

Alırım satarım kapan kapana

Bu cihan fânidir anladım bildim

Hangi gün şâd oldum hangi gün güldüm

Bağ-ı hakikatten biraz gül aldım

Alırım satarım kapan kapana

Bu aşkın elinden sarardım soldum

Gönül kandiline pervane oldum

Ararken Cemâlî gevheri buldum

Alırım satarım kapan kapana

Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Türk Şairleri. C. 3. İstanbul: Rıza Koşkun Matbaası. 983.