Madde Detay

Hayatı hakkında kapsamlı bilgi bulunmayan Cevâbî, Gedâyî’nin Şairnâmesi’nde adını andığı, 19. asırda yaşadığı tahmin edilen âşıklardandır (TDEA 1977: 55; Koca 1990: 506; Ergun 1944: 194). Cevâbî’nin ne zaman vefat ettiği bilinmemektedir.

Sadettin Nüzhet Ergun’un Bektaşî-Kızılbaş Alevî Şairleri ve Nefesleri isimli kitabında Cevâbî’nin üç şiiri yayımlanmıştır. Mecmualarda mahdud bazı âşikâne şiirlerine tesadüf edilir. Bektaşiliği terennüm eden manzumeleri de o nispette azdır. Hece ve aruz vezniyle şiirler yazmıştır (Ergun 1944: 194). Şiirleri daha çok âşıkanedir. Bektaşilikten bahseden üç şiiri burada verilmektedir (Koca 1990: 506).) Bir gazel, bir mersiye ve bir nefesi yer almaktadır. Üçünde de Cevâbî mahlasını kullanmıştır. Arapça ve Farsça tamlamalara ustalıkla yer veren Cevâbî’nin kalem şuarasından olduğu anlaşılmaktadır. 

Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. 2. İstanbul: Kenan Matbaası.

Koca, Turgut (1990). Bektaşi Şairleri ve Nefesleri. İstanbul: Naci Kasım İstanbul Maarif Kitaphanesi ve Matbaası.

Turan, F. Ahsen (2002). “Cevâbî”, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 2. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 448.

“Cevâbî” (1977). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 55.

Nefes

Elestü birabbiküm dedi ezelî

Bir kadeh nûş ettim peymânesinden

Hamdolsun olmuşuz evlâd-ı Ali

Cür’a-i bâdenin mestanesinden

Hak bildim sıfatım Hakk’a dayandım

İkrar verüp iman ne imiş kandım

Gün be-gün mahabbat nârına yandım

İbret aldım şem’in pervanesinden

Baktım ki cihana hak ile dolmuş

Hakk’ı bilmeyenler tamuyu bulmuş

Cevâbî dünyadan terk-i terk olmuş

Çıkmaz gayrı felek meyhânesinden

Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. 2. İstanbul: Kenan Matbaası. 194.