COPCU, Mehmet Tokman

(d. 1921 / ö. 23.12.1993)
Gazeteci
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmet Tokman olan âşık, 1921'de Afyon’da doğmuştur. Ortaokuldan mezun olduktan sonra askerliğini tamamlamış ve ardından bir süre devlet memuru olarak çalışmıştır. İki çocuğu vardır. 1950'de memuriyetini bırakarak Şuhut ilçesinde dava vekilliği yapmaya başlamıştır. 1959'da Cop adını verdiği gazeteyi Şuhut’ta yayımlamaya başlamıştır. 1981'e kadar yayın hayatını sürdüren bu gazete, Afyonkarahisar’daki yerel gazetecilik tarihinin önemli örneklerinden biridir. Tokman’ın şiirleri de ekseriyetle bu gazetede yayımlanmıştır. 23 Aralık 1993'te vefat etmiştir (Nasrattınoğlu 2006: 167).

Tokman saz çalamasa da âşıklık geleneğindeki şiir formlarını kullandığı için bu geleneğin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Şairin kullandığı Copcu mahlası yıllarca yöneticiliğini yaptığı Cop Gazetesi’nden mülhemdir (Nasrattınoğlu 2006: 167). Şiirlerinin çoğu dörtlüklerle kurgulanmıştır, ancak istisnai olarak beyitlerle örülü şiirleri de bulunmaktadır. Ancak beyitlerle oluşturulan bu şiirlerde aruz ölçüsü bulunmamaktadır; hece tüm şiirlerinde kullandığı ölçü birimidir. Hecenin yedili, sekizli, on birli ve on dörtlü ölçülerini kullanan âşığın en çok kullandığı nazım türü taşlamadır. Bu taşlamalar bazen toplumsal düzenin bozulmasına neden olan kişilerle ilgili olabileceği gibi bazen de âşığın kişisel yaşantısı ile yolları kesişen ancak anlaşamadığı rakipleri üzerinedir. Döneminin Afyonkarahisar eşrafı içerisinde yer alan doktor, mühendis, avukat gibi pek çok farklı meslekten kişiyi hicvettiği taşlamaları ile yerel bir ün kazanmıştır. Şiirlerindeki eleştiriler kimi zaman da doğrudan kendisine yöneliktir. Hem âşıklık geleneğinde hem de basın tarihi içerisinde yeri olan Tokman üzerine yapılmış kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. İrfan Ünver Nasrattınoğlu’nun Afyonkarahisarlı Halk Ozanları (2006: 167-176) adını taşıyan eserinde âşığın hayatı hakkında kısaca bilgi verilip örnek olarak birkaç şiirine yer verilmektedir.

Kaynakça

Nasrattınoğlu, İrfan Ünver (2006). Afyonkarahisarlı Halk Ozanları. Ankara: Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ADİL ÇELİK
Yayın Tarihi: 27.12.2018
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NANECİ AHMET, Ahmet Özbakard. 1910 - ö. 1995Doğum YeriGörüntüle
2EKŞİ ÖMER AĞAd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ALİ, Ali Bilged. 04.04.1966 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Haluk Hilmi Gökerd. 1921 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5MEHMET/FAKİR MEHMET, Mehmet Çakmakd. 1921 - ö. 2001Doğum YılıGörüntüle
6Faik Baysald. 1921 - ö. 9 Aralık 2002Doğum YılıGörüntüle
7Haluk Hilmi Gökerd. 1921 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8MEHMET/FAKİR MEHMET, Mehmet Çakmakd. 1921 - ö. 2001Ölüm YılıGörüntüle
9Faik Baysald. 1921 - ö. 9 Aralık 2002Ölüm YılıGörüntüle
10Haluk Hilmi Gökerd. 1921 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MEHMET/FAKİR MEHMET, Mehmet Çakmakd. 1921 - ö. 2001MeslekGörüntüle
12Faik Baysald. 1921 - ö. 9 Aralık 2002MeslekGörüntüle
13Haluk Hilmi Gökerd. 1921 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MEHMET/FAKİR MEHMET, Mehmet Çakmakd. 1921 - ö. 2001Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Faik Baysald. 1921 - ö. 9 Aralık 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Haluk Hilmi Gökerd. 1921 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17MEHMET/FAKİR MEHMET, Mehmet Çakmakd. 1921 - ö. 2001Madde AdıGörüntüle
18Faik Baysald. 1921 - ö. 9 Aralık 2002Madde AdıGörüntüle