COPCU, Mehmet Tokman

(d. 1921 / ö. 23.12.1993)
Gazeteci
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmet Tokman olan âşık, 1921'de Afyon’da doğmuştur. Ortaokuldan mezun olduktan sonra askerliğini tamamlamış ve ardından bir süre devlet memuru olarak çalışmıştır. İki çocuğu vardır. 1950'de memuriyetini bırakarak Şuhut ilçesinde dava vekilliği yapmaya başlamıştır. 1959'da Cop adını verdiği gazeteyi Şuhut’ta yayımlamaya başlamıştır. 1981'e kadar yayın hayatını sürdüren bu gazete, Afyonkarahisar’daki yerel gazetecilik tarihinin önemli örneklerinden biridir. Tokman’ın şiirleri de ekseriyetle bu gazetede yayımlanmıştır. 23 Aralık 1993'te vefat etmiştir (Nasrattınoğlu 2006: 167).

Tokman saz çalamasa da âşıklık geleneğindeki şiir formlarını kullandığı için bu geleneğin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Şairin kullandığı Copcu mahlası yıllarca yöneticiliğini yaptığı Cop Gazetesi’nden mülhemdir (Nasrattınoğlu 2006: 167). Şiirlerinin çoğu dörtlüklerle kurgulanmıştır, ancak istisnai olarak beyitlerle örülü şiirleri de bulunmaktadır. Ancak beyitlerle oluşturulan bu şiirlerde aruz ölçüsü bulunmamaktadır; hece tüm şiirlerinde kullandığı ölçü birimidir. Hecenin yedili, sekizli, on birli ve on dörtlü ölçülerini kullanan âşığın en çok kullandığı nazım türü taşlamadır. Bu taşlamalar bazen toplumsal düzenin bozulmasına neden olan kişilerle ilgili olabileceği gibi bazen de âşığın kişisel yaşantısı ile yolları kesişen ancak anlaşamadığı rakipleri üzerinedir. Döneminin Afyonkarahisar eşrafı içerisinde yer alan doktor, mühendis, avukat gibi pek çok farklı meslekten kişiyi hicvettiği taşlamaları ile yerel bir ün kazanmıştır. Şiirlerindeki eleştiriler kimi zaman da doğrudan kendisine yöneliktir. Hem âşıklık geleneğinde hem de basın tarihi içerisinde yeri olan Tokman üzerine yapılmış kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. İrfan Ünver Nasrattınoğlu’nun Afyonkarahisarlı Halk Ozanları (2006: 167-176) adını taşıyan eserinde âşığın hayatı hakkında kısaca bilgi verilip örnek olarak birkaç şiirine yer verilmektedir.

Kaynakça

Nasrattınoğlu, İrfan Ünver (2006). Afyonkarahisarlı Halk Ozanları. Ankara: Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ADİL ÇELİK
Yayın Tarihi: 27.12.2018
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HIZIR, Hızır Çelebi, Hızır Şâh, Hızır Deded. 1276 - ö. 1349Doğum YeriGörüntüle
2EŞE KADIN, Eşe Saygıvard. 1921 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Saffet Uysald. 1944 - ö. 26 Kasım 2008Doğum YeriGörüntüle
4Cahit Obrukd. 28 Ekim 1921 - ö. 1982Doğum YılıGörüntüle
5Abdullah Aşçıd. 1921 - ö. 9 Haziran 1994Doğum YılıGörüntüle
6Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993Doğum YılıGörüntüle
7Cahit Obrukd. 28 Ekim 1921 - ö. 1982Ölüm YılıGörüntüle
8Abdullah Aşçıd. 1921 - ö. 9 Haziran 1994Ölüm YılıGörüntüle
9Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993Ölüm YılıGörüntüle
10Cahit Obrukd. 28 Ekim 1921 - ö. 1982MeslekGörüntüle
11Abdullah Aşçıd. 1921 - ö. 9 Haziran 1994MeslekGörüntüle
12Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993MeslekGörüntüle
13Cahit Obrukd. 28 Ekim 1921 - ö. 1982Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Abdullah Aşçıd. 1921 - ö. 9 Haziran 1994Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Cahit Obrukd. 28 Ekim 1921 - ö. 1982Madde AdıGörüntüle
17Abdullah Aşçıd. 1921 - ö. 9 Haziran 1994Madde AdıGörüntüle
18Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993Madde AdıGörüntüle