COPCU, Mehmet Tokman

(d. 1921 / ö. 23.12.1993)
Gazeteci
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmet Tokman olan âşık, 1921'de Afyon’da doğmuştur. Ortaokuldan mezun olduktan sonra askerliğini tamamlamış ve ardından bir süre devlet memuru olarak çalışmıştır. İki çocuğu vardır. 1950'de memuriyetini bırakarak Şuhut ilçesinde dava vekilliği yapmaya başlamıştır. 1959'da Cop adını verdiği gazeteyi Şuhut’ta yayımlamaya başlamıştır. 1981'e kadar yayın hayatını sürdüren bu gazete, Afyonkarahisar’daki yerel gazetecilik tarihinin önemli örneklerinden biridir. Tokman’ın şiirleri de ekseriyetle bu gazetede yayımlanmıştır. 23 Aralık 1993'te vefat etmiştir (Nasrattınoğlu 2006: 167).

Tokman saz çalamasa da âşıklık geleneğindeki şiir formlarını kullandığı için bu geleneğin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Şairin kullandığı Copcu mahlası yıllarca yöneticiliğini yaptığı Cop Gazetesi’nden mülhemdir (Nasrattınoğlu 2006: 167). Şiirlerinin çoğu dörtlüklerle kurgulanmıştır, ancak istisnai olarak beyitlerle örülü şiirleri de bulunmaktadır. Ancak beyitlerle oluşturulan bu şiirlerde aruz ölçüsü bulunmamaktadır; hece tüm şiirlerinde kullandığı ölçü birimidir. Hecenin yedili, sekizli, on birli ve on dörtlü ölçülerini kullanan âşığın en çok kullandığı nazım türü taşlamadır. Bu taşlamalar bazen toplumsal düzenin bozulmasına neden olan kişilerle ilgili olabileceği gibi bazen de âşığın kişisel yaşantısı ile yolları kesişen ancak anlaşamadığı rakipleri üzerinedir. Döneminin Afyonkarahisar eşrafı içerisinde yer alan doktor, mühendis, avukat gibi pek çok farklı meslekten kişiyi hicvettiği taşlamaları ile yerel bir ün kazanmıştır. Şiirlerindeki eleştiriler kimi zaman da doğrudan kendisine yöneliktir. Hem âşıklık geleneğinde hem de basın tarihi içerisinde yeri olan Tokman üzerine yapılmış kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. İrfan Ünver Nasrattınoğlu’nun Afyonkarahisarlı Halk Ozanları (2006: 167-176) adını taşıyan eserinde âşığın hayatı hakkında kısaca bilgi verilip örnek olarak birkaç şiirine yer verilmektedir.

Kaynakça

Nasrattınoğlu, İrfan Ünver (2006). Afyonkarahisarlı Halk Ozanları. Ankara: Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ADİL ÇELİK
Yayın Tarihi: 27.12.2018
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DUDU KESKİNd. 01.01.1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2YÜKSEL, İbrahim Yükseld. 1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Ayşe Çekiç Yamaçd. 12 Şubat 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4OSMAN/COŞKUN/KEMTER OSMAN COŞKUN, Osman Çaprazd. 1921 - ö. 2000Doğum YılıGörüntüle
5Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993Doğum YılıGörüntüle
6Şükrulla Yusupovd. 1921 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7OSMAN/COŞKUN/KEMTER OSMAN COŞKUN, Osman Çaprazd. 1921 - ö. 2000Ölüm YılıGörüntüle
8Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993Ölüm YılıGörüntüle
9Şükrulla Yusupovd. 1921 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10OSMAN/COŞKUN/KEMTER OSMAN COŞKUN, Osman Çaprazd. 1921 - ö. 2000MeslekGörüntüle
11Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993MeslekGörüntüle
12Şükrulla Yusupovd. 1921 - ö. ?MeslekGörüntüle
13OSMAN/COŞKUN/KEMTER OSMAN COŞKUN, Osman Çaprazd. 1921 - ö. 2000Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Şükrulla Yusupovd. 1921 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16OSMAN/COŞKUN/KEMTER OSMAN COŞKUN, Osman Çaprazd. 1921 - ö. 2000Madde AdıGörüntüle
17Berna Morand. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993Madde AdıGörüntüle
18Şükrulla Yusupovd. 1921 - ö. ?Madde AdıGörüntüle