Madde Detay

Kayseri’de doğdu. Gülşeni Tarikatı’na mensuptur. 1044 (1634-35) yılında Üsküdar’a gelerek Abaza Şeyhi Es-seyyid Abdürrahim Efendi’nin zâkir başısı oldu. Adı geçen şeyh, IV. Murad’ın hışmına uğradıktan sonra Derviş Osman ve arkadaşları Üsküdar’da Valide Sultan Medresesi’nde kalırlarken devrin büyük şeyhlerinden Abdülahad Nûrî Efendi’ye intisap etti. Daha sonra ilim yolunu seçerek Bostanzade Yahya Efendi’den mülazım oldu. Önce Şeyh Şemsî Paşa Tekkesi şeyhi ve cuma vaizi, sonra Tercüman Yunus Tekkesi şeyhi oldu. Kayseri’de Sahibiye Medresesi’nde görevlendirilen şair, tekrar tasavvufa yönelerek İstanbul’a döndü ve Üsküdar’da Şemseddin Paşa Camii’nde vaiz ve zaviyesinde seccade-nişîn-i meşihat makamına geçti. İstanbul’da Tercüman Yunus Zaviyesi ve Camii bunlara tahsis edilince devrin eşraf ve uleması arasında şöhreti arttı. 1095 Rebi’ülâhirinde (Mart-Nisan 1684) öldü. Gömüldüğü yer konusunda ise kaynaklarda ihtilaf vardır. Vakâyi’ü’l-fuzalâ’da Şemseddin Paşa Zaviyesi’nde Şeyh Ömer Efendi’nin kabri civarına defnedildiği belirtilirken Mecmûa-i Tevârîh’te defin yeri olarak şeyhlik yaptığı Dırağman Zaviyesi’nin mihrabı gösterilmektedir. Şeyhî Mehmed Efendi, şairin kişiliğini övücü cümlelerle anlattıktan sonra “tavrı hûb ve nâdir olduğundan” Nefes Anbarı diye meşhur olduğunu belirtmektedir. İlâhiyât-ı Derviş Osman adıyla kayıtlı eserde, şairin tamamı aruz vezniyle yazılmış ilahileri bulunmaktadır.Tekke şiirinin başarılı temsilcilerinden olan şair, şiirlerinde Osman, Derviş Osman ve Şeyh Osman mahlaslarını kullanmıştır. Abdülahad Nuri Divanı’nın muhtelif yazmalarında da yer yer şiirlerine rastlanan Derviş Osman’ın Millî Kütüphane’de şiirlerinin bir arada bulunduğu bir Divançe’si vardır.

Köksal, M. Fatih (1998). Kayserili Divan Şairleri. Kayseri: Geçit Yay.

 Köksal, M. Fatih (2007). “Osman”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 7. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. 63-64.

 Mehmed Süreyyâ (1311). Sicill-i Osmanî. C. 3. İstanbul: Matbaa-i Âmire. 

 Şeyh Osman (Kayserili). İlâhiyât. Millî Kütüphane.Yz. FB. 217/2, v. 38b-56a.

 Şeyhî Mehmed Efendi (1989). Vakâyi’ü’l-fuzalâ. C.1 (Şakâik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri, C.3). Neşreden: Abdülkadir Özcan. İstanbul: Çağrı Yay. 

 Tuman, Mehmed Nâil (2001). Tuhfe-i Nâilî - Dîvân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

  Gazel

 Ziyâlar virdi nûruyla dil ü câna seher zikri

 Safâlar bahş idüp vasl iitdi Sübhân’a seher zikri

 Seherde bülbül-i şûrîdeveş efgâna başlatdı

 Gönül mülkini döndürdi gülistâna seher zikri

 İrişdi bu haber ilhâm-ı Mevlâ’dan dil ü câna

 Ki vâkıf eyledi esrâr-ı sultâna seher zikri

 Giceler subha dek zâr it gözün yaşın revân eyle

 Dilersen döndüre derdini dermâna seher zikri

 Hudâ hakkı benim ömrüm ki bir özge safâdır bu

 Sebebdir râh-ı tahkîk içre irfâna seher zikri

 Bi-hamdillâh halâs idüp anâsır bend ü bağından

 Müyesser kıldı vuslat Derviş Osmân’a seher zikri

 Köksal, M. Fatih (1998). Kayserili Divan Şairleri. Kayseri: Geçit Yay. 81.