EDÂYÎ, Receb Efendi

(d. ?/? - ö. 1057/1647/48)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbulludur. Asıl adı Receb Efendi’dir. Molla Ahmed Efendi’den mülazım olduktan sonra bazı şehirlerde kadılık yaptı (Zavotçu 2009: 87; Çapan 2005: 67). 1057/1647-48 yılında ölmüştür (Abdulkadiroğlu 1999: 9; Çapan 2005: 67). Hayatı hakkında eldeki bilgiler sınırlıdır.

Edâyî’nin bilinen tek eseri, Dîvân’ıdır (Çapan 2005: 67). Şair, Farsçasının mükemmelliği, yazdığı tahmisler ve tarihlerinin güzelliğiyle tanınmıştır (Zavotçu 2009: 87).

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ, Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C. 3. İstanbul.

İpekten, Halûk, M. İsen, R.Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Zavotçu, Gencay (hzl.)(2009). Zehr-i Mâr-zâde Seyyid Mehmet Rızâ, Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Tezkiresi. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83506/zehr-i-mrzade-seyyid-mehmed-riza---tezkire-i-riza.html. [erişim tarihi: 05.12.2013].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLAN
Yayın Tarihi: 06.12.2013
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Sultan Ahmed’in Gazelini Tahmis

Yine nev-rûz ile müjde irişdi zevk hengâmı

Sunar sâkî-i devrân gör seher mihriyle bir câmı

Nisâr eyler zamân bezm-i zemîne berg-i bâdâmı

Bahâr oldukda diller açılup bulsa n’ola kâmı

Rebî’ oldı Habîb-i Ekremün mevlûdı eyyâmı

Nedir ‘âşık dem-â-dem derd ile âh-ı sehergâhun

Nedendür sad hezârân nâle-i şeb-gîr-i cânkâhun

Degüldür kehkeşân sahn-ı felekde râhdur râhun

Feleklerünle germ oldı mey-i ‘aşkıyla ol mâhun

Anun mihriyle ‘arz itmekde her gün bir tolu câmı

Seher gel tekye-i gülzâra tevhîd itmege cânâ

Gülistân Mesnevî murgân okurlar Ma‘nevî gûyâ

Hezârân Şems ‘aşk ile döner mânend-i Mevlânâ

Mesîhâ mürdeler ecsâmın ihyâ eyledi ammâ

İder ihyâ-yı ervâh kılup ol hazretün nâmı

Göre câm-ı güli gülzârda gayret-dih-i Cemdür

Bahâr-ı hüsn-i meh-rûyân gibi hem şâd u hurremdür

Zülâl-i la‘l-i cânân bu dil-i mecrûhuma emdür

Bizüm bayramımuz şems-i risâlet togdugı gündür

Cihâna gösterür bir yirde nev-rûz ile bayrâmı

Ne yüzden benzer âyâ mihr ü meh bilsen diyü yârı

Hicâb ile geçer gördükçe yere tal‘at-i yârı

Münevver kıldı âfâkı ser-â-ser mihr-i envârı

Beni pervâneye döndürdi şevk-i şem‘-i ruhsârı

Giderdi neşve-i ‘aşkı gönülden sabr u ârâmı

Teveccüh eyleyüp dergâh-ı Hakdan budur ümmîdüm

Revân-ı enbiyâ vü evliyâdan budur ümmîdüm

Tevekkül eyledüm dâ’im Hudâdan budur ümmîdüm

O sultânun yüzi suyına Hak’dan budur ümîdüm

Zamânumda muzaffer eyleye a‘lâm-ı İslâm’ı

Recâ vü sâdıkum var gerçi isyânum katı bî-had

Hidâyet-bahş ola bana Edâyî gün gibi ol had

Ümîdüm var kıyâmetde ki sâye bahş ola ol kad

O sultân-ı kerîme bende-i dil-dâdedür Ahmed

İder icrâ-yı sünnetle aaa ta‘zîm ü ikrâmı 

(Ergun, Sadettin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C. 3. İstanbul. 1211.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZEKÂ'Î, Şeyh Mustafa Efendid. ? - ö. 1812-1813Doğum YeriGörüntüle
2MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Sabahattin Teomand. 1 Nisan 1914 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ZEKÂ'Î, Şeyh Mustafa Efendid. ? - ö. 1812-1813Doğum YılıGörüntüle
5MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Sabahattin Teomand. 1 Nisan 1914 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ZEKÂ'Î, Şeyh Mustafa Efendid. ? - ö. 1812-1813Ölüm YılıGörüntüle
8MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Sabahattin Teomand. 1 Nisan 1914 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10ZEKÂ'Î, Şeyh Mustafa Efendid. ? - ö. 1812-1813MeslekGörüntüle
11MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12Sabahattin Teomand. 1 Nisan 1914 - ö. ?MeslekGörüntüle
13ZEKÂ'Î, Şeyh Mustafa Efendid. ? - ö. 1812-1813Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Sabahattin Teomand. 1 Nisan 1914 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ZEKÂ'Î, Şeyh Mustafa Efendid. ? - ö. 1812-1813Madde AdıGörüntüle
17MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Sabahattin Teomand. 1 Nisan 1914 - ö. ?Madde AdıGörüntüle