ENSAR ŞAHBAZOĞLU

(d. 01.02.1961 / ö. -)
santral memuru
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ensar Şahbazoğlu olan âşığın doğum tarihi resmî kayıtlarda 1 Şubat 1961 olarak görünür. Ancak âşık, kendisiyle yapılan görüşmede, 1958 yılında Âşık Veysel Şahbazoğlu ve Güleser Hanım’ın çocuğu olarak Kars’ın Akyaka ilçesine bağlı Üçpınar köyünde doğduğunu söyler. 1966 yılında Üçpınar İlköğretim Okuluna başlayan âşık, 1971 yılında Akyaka Merkez İlköğretim Okuluna kayıt yaptırır. Genç yaşında 1975 yılında Nazlı Hanım’la evlenir. Uzun yıllar sonrasında eğitimine devam kararı alır ve 1994 yılında Kars İmam Hatip Lisesinden mezun olur. 1985 yılında Kars Emniyet Müdürlüğü bünyesinde açılan yazılı sınava giren Şahbazoğlu, bu sınavı geçtikten sonra Kars Emniyet Müdürlüğünün santralinde memur olarak işe başlar ve hâlen memuriyet hayatını sürdürmektedir (Öncül 2012).

Ensar Şahbazoğlu, âşıklığa olan yeteneği ve babasının âşık olması nedeniyle çocukluğundan itibaren saza ve söze karşı ilgili bir kişi olarak görülür. İlk defa 1971 yılında sazı eline alan âşık, aile çevresinde kendilerini yetiştirmek ve vakit geçirmek amacıyla kendi aralarında âşıklık yarışmaları yaparken farkında olmaksızın irticalen söz söyleme yeteneğini geliştirir. İlk atışmasını 1975 yılında babasıyla yapar, ilk şiirini ise 1978 yılında Bursa’da yazar. 1979 yılına kadar ilk ustası olan babası Veysel Şahbazoğlu’nun yanında kendisini yetiştirir; geleneği ve sanatın inceliklerini babasından öğrenir. 1979 yılından itibaren ise ikinci ustası amcası İhsan Şahbazoğlu’yla birlikte köylerde düğünlere katılmaya başlar. Âşık, amcasıyla birlikte düğünlere katılarak icra ettiği âşıklığına 1985 yılında memur olması nedeniyle altı yıl ara verir ancak bu süreyi kendi çalışmalarıyla sürdürür. 1991 yılından itibaren ise ilk ustası olan babasıyla 1995 yılına kadar birlikte çalışır (Öncül 2012).

Âşık, şiirlerinde Ensar Şahbazoğlu, Şahbazoğlu ve Âşık Ensar mahlaslarını kullanır (Doğan 2011: 165). Aynı zamanda babası olan bir âşığın yanında geleneğin içinde bulunarak yetişmesi ve çeşitli meclislerde pek çok âşığı dinleme fırsatı bulması ezber ve irtical yeteneğinin gelişmesine yardımcı olur. Bu durum onun âşıklık yönünün yanı sıra halk hikâyesi icra etme kabiliyetini de geliştirir. Uzun süren dinleme ve özümseme süreci, zengin bir âşıklık muhitiyle birleşince geleneğin önemli isimlerinden birine dönüşür. Âşıklık yeteneğinin gelişimine katkı sağlayan bu unsurlar onun âşık havalarından Karaçı, Zarınçı Kahramanı Destanı, At üstü, Yanık Kerem, Derbeder gibi birçok âşık havasını icra etmesine imkan sağlar (Doğan 2011: 166). Bölgede icra edilen geleneksel halk hikâyelerinin birçoğunu icra edebilmekte olan Ensar Şahbazoğlu’nun bu özellikleri onun Kars içerisinde sevilen ve dinlenen bir âşık olmasını sağlar. Valilik, belediye, üniversite gibi çeşitli kurum ve kuruluşların davet ettiği, düğün ve sünnetlerin yanı sıra yerli ve yabancı turistlerin bulundukları mekânlarda sanatını icra eden kişilerden biridir. Uzun süren memuriyeti ve bulunduğu iş ortamı sakin ve dingin mizacıyla birleşince Kars’ın sevilen isimleri arasına girer. Şiirlerini bulunduğu bağlam doğrultusunda şekillendiren Şahbazoğlu yerli ve yabancı turistlere yaptığı icrada daha açık ve anlaşılır standart bir Türkçe kullanırken diğer meclislerde ise Kars ağzının temel özellikleriyle sanatını icra eder. Âşık Şenlik Derneği bünyesinde haftanın belirli günlerinde sanatını icra eden Şahbazoğlu’nun irticalen şiir söyleme gücü oldukça yüksektir. Şiirlerinde özlem, gurbet, sevda, vatan sevgisi, ülke ve millet sevgisi, gibi çeşitli konular görülür (Öncül 2012).

Murat Çobanoğlu Âşıklar Bayramı, Kars Âşıklar Bayramı, Kars Türkü Bayramı, Konya Âşıklar Bayramı, İstanbul Beylik Düzü Tüyap Emit Fuarı, vb. çok sayıda programa katılır. Katıldığı bu yarışma ve etkinliklerde divan, doğaçlama, leb değmez, türkülü hikâye, türkü ve şiir dallarına ödüller alır (Öncül 2012).

Şahbazoğlu ulusal ve uluslararası basında TRT-1, TRT-2, Kanal 24, Başkent Tv, Kont Tv ve Kars Serhat'taki çok sayıda programın yanı sıra TRT Avaz’da Âşıklar Meclisi, TRT Gap’ta Su Belgeseli, TRT Belgesel’de ise Dünyanın En Güzel Yeri Kars ve Vatan TV’de Sarı Tel Âşıklar programı gibi çeşitli televizyon programlarına katılır ve uluslararası reklamlarda rol alır. Şiirleri birçok âşık tarafından seslendirilen Ensar Şahbazoğlu hakkında yayımlanmak üzere hazırlanmış bir kitap ve devam eden bir yüksek lisans tezi bulunmaktadır (Doğan 2011: 170).

Kaynakça

Doğan, Tuğba (2011). Aşık Ensar Şahbazoğlu Hayatı Sanatı Şiirleri, Karslı Âşıkların Hayatları, Sanatları ve Şiirlerinden Örnekler. Ed. Kürşat Öncül. Kars: Kafkas Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yay.

Ensar Şahbazoğlu, Kars, 1961 doğumlu, Lise Mezunu, Âşık, Memur [Kürşat Öncül tarafından 2012 yılında yapılan görüşme].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. KÜRŞAT ÖNCÜL
Yayın Tarihi: 11.03.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HİKMET YAVUZd. 14.01.1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2YALÇINKAYA, Melih Yalçınd. 03.06.1984 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3YAŞAR REYHANİd. 1934 - ö. 10.12.2006Doğum YeriGörüntüle
4HİKMET YAVUZd. 14.01.1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5YALÇINKAYA, Melih Yalçınd. 03.06.1984 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6YAŞAR REYHANİd. 1934 - ö. 10.12.2006Doğum YılıGörüntüle
7HİKMET YAVUZd. 14.01.1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
8YALÇINKAYA, Melih Yalçınd. 03.06.1984 - ö. ?MeslekGörüntüle
9YAŞAR REYHANİd. 1934 - ö. 10.12.2006MeslekGörüntüle
10HİKMET YAVUZd. 14.01.1960 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11YALÇINKAYA, Melih Yalçınd. 03.06.1984 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12YAŞAR REYHANİd. 1934 - ö. 10.12.2006Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HİKMET YAVUZd. 14.01.1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14YALÇINKAYA, Melih Yalçınd. 03.06.1984 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15YAŞAR REYHANİd. 1934 - ö. 10.12.2006Madde AdıGörüntüle