Madde Detay
Faruk Duman
(d. 06 Mart 1974 / ö. -)
Yazar, Editör, Kütüphaneci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Faruk Nafiz Duman olan yazar Ardahan’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Ankara'da tamamladı. Ankara Üniversitesi Dil, Tarih Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik Bölümünden 1998'de mezun oldu. 2000-2003 yılları arasında Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi Sanat Bölümü’nde çalıştı. 2003-2018 yılları arasında da Can Yayınları Türk Edebiyatı editörlüğünü yürüttü. Seslerde Başka Sesler (1997) adlı hikâye kitabıyla 1998 Orhan Kemal Öykü Ödülü (ikincilik), Av Dönüşleri (1999) adlı hikâye kitabıyla 2000 Sait Faik Hikâye Ödülü, Keder Atlısı (2004) adlı hikâye kitabıyla Haldun Taner Öykü Ödülü, İncir Tarihi (2010) adlı romanıyla 2010 Yunus Nadi Roman Ödülü, Adasız Deniz (2010) adlı deneme kitabıyla 2011 Memet Fuat Deneme Ödülü ve Sus Barbatus! (2018) adlı romanıyla 2019 Orhan Kemal Roman Ödülü ve Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü gibi birçok ödülün sahibi oldu. Arkadaşlarıyla beraber 2012-2015 yılları arasında yayımladıkları Sarnıç adlı bir öykü dergisi çıkardı. Ekim 2016'da yayın hayatına başlayan Öykü Gazetesi'nin editörlüğünü Ercan y Yılmaz ve Zeynep Gülçin ile birlikte yürüttü. Evli ve bir kız babası olan yazar, İstanbul’da yaşamakta ve yazı çalışmalarını burada sürdürmektedir
1990'lı yıllarda yazı hayatına başlayan Faruk Duman; hikâye, roman, deneme ve çocuk edebiyatı sahasında kalem oynatan bir yazardır. Kalem ürünleri; Yazıt, Damar, Papirüs, Adam Öykü, Sarnıç ve Öykü Gazetesi gibi süreli yayınlarda yayımlanmıştır. Edebiyat ortmanında daha çok hikâyeleriyle tanınan yazar, hikâyenin başlı başına bir tür olduğuna dikkat çekmiş ve bu türe ilişkin anlayışını şöyle dile getirmiştir: "Öykü bıçaksırtıdır. Bir şiiri belki unutulmaz bir dizeyle kurtarabilirsiniz; ama öykü olması dileği ile yazdığınız bir metin öyledir ki, o fikirden öykü ya olur, ya olmaz. Bu nedenle aceleye gelmiyor, sabır ve çalışma istiyor. Öyküyü, beklemeniz gerekir." (Öztunç 2012). İlk hikâye kitabı Seslerde Başka Sesler (1997)'den itibaren kendine özgü dilini oluşturarak bu türde üretken bir yazar olduğu gibi; ruh çözümlemeleri, iç konuşma ve doğa unsurlarından yararlanma vb. teknikleri özgün bir şekilde kullanmasıyla da ön plana çıkmıştır. Doğa ve hayvanlar onun hikâyelerinde okuyucunun çok sık karşılaşabileceği önemli unsurlardır. "Faruk Duman öykülerinde, kurgu ve dilin ortak bir noktada buluşmasının nedeni, yazarın doğayla insanlık hâlleri arasında kurduğu ilişkidir. Öykülerinde, geçmişe, özellikle de çocukluğa özlem, âşık olma, kıskançlık, sır saklama, derin üzüntü, sınırsız mutluluk gibi insana ait hâller işlenir. Olaylar, doğayla iç içe, masum ve güvenli yerlerde olabileceği gibi huzursuz baskı ortamlarında da cereyan edebilir. Faruk Duman’ı farklı ve özel kılan şey elbette öncelikle kendi dilini yaratmış olmasıdır. Yazar, bazı yerlerde tek kelimeden oluşan cümleleri, yarım bırakılan yargıları ve zaman ekleriyle yaptığı oyunları ile öykü yazımında deneysel bir yol izlemiştir." (Kundakçı 2016). Zeytin Taneleri Birbirine Çarpıyor / Toplu Öyküler (2019) ele alındığında hikâyelerinin bütünlük oluşturduğu görülmektedir.
Hikâye ile başladığı yazı serüveninde kurguyu genişleterek roman da kaleme almış ve bu türde ise masalsı anlatımıyla dikat çekmiştir. Yazara göre bugün yazılan hikâye ve romanlar aslında modern masallardır. Zileli onunla ilgili şu değerlendirmeyi yapar: "Masal ile modern anlatıları birleştiren, sözlü anlatı geleneğinden beslenerek modern dünyaya hikâyeler bırakan bir yazar Faruk Duman. Bu yönüyle yeni bir dil arayışı sürdürürken hikâyenin etkisi kaybolmuyor. Dolayısıyla dil araç mı, amaç gibi ikilemlerin/soru ve tartışmaların dışına çıkan, oradan bağımsızlaşan metinler bana göre her biri." (Zileli 2016). Romanlarında postmodernizmin imkânlarından mümkün oldukça faydalanmıştır. İncir Tarihi (2010) adlı ödüllü romanı ile bu sahada adını duyuran yazarı ve eserini Gülveren "Postmodern sanat anlayışının hüküm sürdüğü Türk edebiyatının son yıllarında, Faruk Duman da bu anlayışı eserlerine yansıtan yazarlardan biridir. 2011 Yunus Nadi Roman Ödülü alan romanı 'İncir Tarihi' yazarın postmodern tekniklerin birçoğunu kullandığı, masal ve destan gibi geleneksel anlatı formlarını –hatta biraz büyülü bir şekilde- yeniden yorumlandığı eseridir" (Gülveren 2015: 122) şeklinde değerlendirmiştir. Romanlarında da hikâyelerinde karşımıza çıkan konu, tema, dil ve anlatım özellikleri görülmekle birlikte, genellikle uzak tarihten yakın geçmişimize kadar yaşanan olaylar belirili şahıslar ön plana çıkarılarak işlenmiştir. Özellilkle İncir Tarihi (2010) ve Sus Barbatus! (2018) romanlarında tasvirlerle zenginleştirdiği "doğa" gerek tema olarak gerekse kahramanların mücadele alanı olarak mühim bir yer tutar. Deneme türünde de başarılı eserler veren yazar Tom Sawyer’ın Kitap Okuduğu Kulübe (2015) başta olmak üzere denemelerinde, kendi okuma ve yazarlık serüveni hakkında okuyucuya ipuçları vermektedir. Yazar; çocukluk anıları, ilk okumaları, düşleri, edebiyata olan ilgisi, halk kültürü hakkında görüşleri ve yazmak kavramı vb. üzerine birçok konu hakkındaki görüşlerini deneme kitaplarında ortaya koymuştur. Kaleme aldığı hikâye, roman ve denemeleriyle çeşitli ödüllere layık görülmenin yanı sıra bu türlerde adından söz ettirmeyi başaran Faruk Duman, günümüzün üretken yazarları arasındadır.
Kaynakça
Bay Gülveren, Özlem (2015). "Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Faruk Duman'ın 'İncir Tarihi' Adlı Romanı Üzerine Bir İnceleme". Turkish Studies. C10. S.12.
Kundakçı, Emre (2016). "Faruk Duman Öykülerinde Hayvanların Dönüştürücülüğü". T24. https://t24.com.tr/k24/yazi/faruk-duman,738 [Erişim Tarihi: 09.06.2019]
Öztunç, Mehmet (2013). "Faruk Duman ile Söyleşi". Türk Dili. C. CIV S. 738.
Zileli, Irmak (2016). "Faruk Duman’la Söyleşi". Remzi Kitap Gazetesi. Mayıs 2016.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: İSA KOYUNCUYayın Tarihi: 24.10.2019Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Yayın Tarihi: 24.10.2019Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Güncelleme Tarihi: 01.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Seslerde Başka Sesler | Can Yayınları / İstanbul | 1997 | Hikâye |
Av Dönüşleri | Can Yayınları / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Nar Kitabı | Can Yayınları / İstnabul | 2001 | Hikâye |
Piri | Can Yayınları / İstanbul | 2003 | Roman |
Keder Atlısı | Can Yayınları / İstanbul | 2004 | Hikâye |
Kırk | Can Yayınları / İstanbul | 2006 | Roman |
Sencer İle Yusufçuk | Can Yayınları / İstanbul | 2009 | Hikâye |
Gagalar, Patiler ve Başka Güzel Şeyler | Can Yayınları / İstanbul | 2009 | Hikâye |
Kedi'çin Masallar | Notos Kitap / İstanbul | 2010 | Hikâye |
İncir Tarihi | Can Yayınları / İstanbul | 2010 | Roman |
Adasız Deniz ve Aperitifler Defterden Notlar | Can Yayınları / İstanbul | 2010 | Deneme |
Köpekler İçin Gece Müziği | Can Yayınları / İstanbul | 2010 | Roman |
Cüce Prens | Can Yayınları / İstanbul | 2011 | Hikâye |
Ve Bir Pars, Hüzünle Kaybolur | Can Yayınları / İstanbul | 2012 | Roman |
Baykuş Virane Sever | Can Yayınları / İstanbul | 2013 | Hikâye |
Tom Sawyer’ın Kitap Okuduğu Kulübe | Can Yayınları / İstanbul | 2015 | Deneme |
Yazmalı Defter | Alakarga Sanat / İstanbul | 2017 | Deneme |
Jüpiter'in Eteği | Can Yayınları / İstanbul | 2017 | Hikâye |
Sus Barbatus! | Hep Kitap / İstanbul | 2018 | Roman |
Beydeba’dan Kelile ve Dimne | Hep Kitap / İstanbul | 2019 | Hikâye |
Zeytin Taneleri Birbirine Çarpıyor / Toplu Öyküler | Hep Kitap / İstanbul | 2019 | Hikâye |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Ümit Kaftancıoğlu | d. 1935 - ö. 11 Nisan 1980 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SUNURİ, Umut Suci | d. 16.02.1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | OZAN ÇINARÎ/ZEYNEL, Zeynel Çınar | d. 1964 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Rıfat Emin | d. 1974 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Emel Güz | d. 20 Mayıs 1974 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Şenol Korkut | d. 1974 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Sabahattin Çankaya | d. 1921 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Özlem Şimşek | d. 1972 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Abdülhak Bilsel | d. 1923 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Abdullah Neyzar Karahan | d. 23 Ekim 1939 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | İslam Çankaya | d. 6 Haziran 1948 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Sevinç Çokum | d. 25 Ağustos 1943 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Ömer Faruk Toprak | d. 14 Şubat 1920 - ö. 20 Ağustos 1979 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Ali F. Bilir | d. 28 Şubat 1945 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | İMAMOĞLU, Ömer Faruk Alyüz | d. 1943 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |