Faruk Duman

(d. 06 Mart 1974 / ö. -)
Yazar, Editör, Kütüphaneci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Faruk Nafiz Duman olan yazar Ardahan’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Ankara'da tamamladı. Ankara Üniversitesi Dil, Tarih Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik Bölümünden 1998'de mezun oldu. 2000-2003 yılları arasında Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi Sanat Bölümü’nde çalıştı. 2003-2018 yılları arasında da Can Yayınları Türk Edebiyatı editörlüğünü yürüttü. Seslerde Başka Sesler (1997) adlı hikâye kitabıyla 1998 Orhan Kemal Öykü Ödülü (ikincilik), Av Dönüşleri (1999) adlı hikâye kitabıyla 2000 Sait Faik Hikâye Ödülü, Keder Atlısı (2004) adlı hikâye kitabıyla Haldun Taner Öykü Ödülü, İncir Tarihi (2010) adlı romanıyla 2010 Yunus Nadi Roman Ödülü, Adasız Deniz (2010) adlı deneme kitabıyla 2011 Memet Fuat Deneme Ödülü ve Sus Barbatus! (2018) adlı romanıyla 2019 Orhan Kemal Roman Ödülü ve Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü gibi birçok ödülün sahibi oldu. Arkadaşlarıyla beraber 2012-2015 yılları arasında yayımladıkları Sarnıç adlı bir öykü dergisi çıkardı. Ekim 2016'da yayın hayatına başlayan Öykü Gazetesi'nin editörlüğünü Ercan y Yılmaz ve Zeynep Gülçin ile birlikte yürüttü. Evli ve bir kız babası olan yazar, İstanbul’da yaşamakta ve yazı çalışmalarını burada sürdürmektedir

1990'lı yıllarda yazı hayatına başlayan Faruk Duman; hikâye, roman, deneme ve çocuk edebiyatı sahasında kalem oynatan bir yazardır. Kalem ürünleri; Yazıt, Damar, Papirüs, Adam Öykü, Sarnıç ve Öykü Gazetesi gibi süreli yayınlarda yayımlanmıştır. Edebiyat ortmanında daha çok hikâyeleriyle tanınan yazar, hikâyenin başlı başına bir tür olduğuna dikkat çekmiş ve bu türe ilişkin anlayışını şöyle dile getirmiştir: "Öykü bıçaksırtıdır. Bir şiiri belki unutulmaz bir dizeyle kurtarabilirsiniz; ama öykü olması dileği ile yazdığınız bir metin öyledir ki, o fikirden öykü ya olur, ya olmaz. Bu nedenle aceleye gelmiyor, sabır ve çalışma istiyor. Öyküyü, beklemeniz gerekir." (Öztunç 2012). İlk hikâye kitabı Seslerde Başka Sesler (1997)'den itibaren kendine özgü dilini oluşturarak bu türde üretken bir yazar olduğu gibi; ruh çözümlemeleri, iç konuşma ve doğa unsurlarından yararlanma vb. teknikleri özgün bir şekilde kullanmasıyla da ön plana çıkmıştır. Doğa ve hayvanlar onun hikâyelerinde okuyucunun çok sık karşılaşabileceği önemli unsurlardır. "Faruk Duman öykülerinde, kurgu ve dilin ortak bir noktada buluşmasının nedeni, yazarın doğayla insanlık hâlleri arasında kurduğu ilişkidir. Öykülerinde, geçmişe, özellikle de çocukluğa özlem, âşık olma, kıskançlık, sır saklama, derin üzüntü, sınırsız mutluluk gibi insana ait hâller işlenir. Olaylar, doğayla iç içe, masum ve güvenli yerlerde olabileceği gibi huzursuz baskı ortamlarında da cereyan edebilir. Faruk Duman’ı farklı ve özel kılan şey elbette öncelikle kendi dilini yaratmış olmasıdır. Yazar, bazı yerlerde tek kelimeden oluşan cümleleri, yarım bırakılan yargıları ve zaman ekleriyle yaptığı oyunları ile öykü yazımında deneysel bir yol izlemiştir." (Kundakçı 2016). Zeytin Taneleri Birbirine Çarpıyor / Toplu Öyküler (2019) ele alındığında hikâyelerinin bütünlük oluşturduğu görülmektedir.

Hikâye ile başladığı yazı serüveninde kurguyu genişleterek roman da kaleme almış ve bu türde ise masalsı anlatımıyla dikat çekmiştir. Yazara göre bugün yazılan hikâye ve romanlar aslında modern masallardır. Zileli onunla ilgili şu değerlendirmeyi yapar: "Masal ile modern anlatıları birleştiren, sözlü anlatı geleneğinden beslenerek modern dünyaya hikâyeler bırakan bir yazar Faruk Duman. Bu yönüyle yeni bir dil arayışı sürdürürken hikâyenin etkisi kaybolmuyor. Dolayısıyla dil araç mı, amaç gibi ikilemlerin/soru ve tartışmaların dışına çıkan, oradan bağımsızlaşan metinler bana göre her biri." (Zileli 2016). Romanlarında postmodernizmin imkânlarından mümkün oldukça faydalanmıştır. İncir Tarihi (2010) adlı ödüllü romanı ile bu sahada adını duyuran yazarı ve eserini Gülveren "Postmodern sanat anlayışının hüküm sürdüğü Türk edebiyatının son yıllarında, Faruk Duman da bu anlayışı eserlerine yansıtan yazarlardan biridir. 2011 Yunus Nadi Roman Ödülü alan romanı 'İncir Tarihi' yazarın postmodern tekniklerin birçoğunu kullandığı, masal ve destan gibi geleneksel anlatı formlarını –hatta biraz büyülü bir şekilde- yeniden yorumlandığı eseridir" (Gülveren 2015: 122) şeklinde değerlendirmiştir. Romanlarında da hikâyelerinde karşımıza çıkan konu, tema, dil ve anlatım özellikleri görülmekle birlikte, genellikle uzak tarihten yakın geçmişimize kadar yaşanan olaylar belirili şahıslar ön plana çıkarılarak işlenmiştir. Özellilkle İncir Tarihi (2010) ve Sus Barbatus! (2018) romanlarında tasvirlerle zenginleştirdiği "doğa" gerek tema olarak gerekse kahramanların mücadele alanı olarak mühim bir yer tutar. Deneme türünde de başarılı eserler veren yazar Tom Sawyer’ın Kitap Okuduğu Kulübe (2015) başta olmak üzere denemelerinde, kendi okuma ve yazarlık serüveni hakkında okuyucuya ipuçları vermektedir. Yazar; çocukluk anıları, ilk okumaları, düşleri, edebiyata olan ilgisi, halk kültürü hakkında görüşleri ve yazmak kavramı vb. üzerine birçok konu hakkındaki görüşlerini deneme kitaplarında ortaya koymuştur. Kaleme aldığı hikâye, roman ve denemeleriyle çeşitli ödüllere layık görülmenin yanı sıra bu türlerde adından söz ettirmeyi başaran Faruk Duman, günümüzün üretken yazarları arasındadır.

Kaynakça

Bay Gülveren, Özlem (2015). "Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Faruk Duman'ın 'İncir Tarihi' Adlı Romanı Üzerine Bir İnceleme". Turkish Studies. C10. S.12.

Kundakçı, Emre (2016). "Faruk Duman Öykülerinde Hayvanların Dönüştürücülüğü". T24. https://t24.com.tr/k24/yazi/faruk-duman,738 [Erişim Tarihi: 09.06.2019]

Öztunç, Mehmet (2013). "Faruk Duman ile Söyleşi". Türk Dili. C. CIV S. 738.

Zileli, Irmak (2016). "Faruk Duman’la Söyleşi". Remzi Kitap Gazetesi. Mayıs 2016.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 24.10.2019
Güncelleme Tarihi: 01.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Seslerde Başka SeslerCan Yayınları / İstanbul1997Hikâye
Av DönüşleriCan Yayınları / İstanbul1999Hikâye
Nar KitabıCan Yayınları / İstnabul2001Hikâye
PiriCan Yayınları / İstanbul2003Roman
Keder AtlısıCan Yayınları / İstanbul2004Hikâye
KırkCan Yayınları / İstanbul2006Roman
Sencer İle YusufçukCan Yayınları / İstanbul2009Hikâye
Gagalar, Patiler ve Başka Güzel ŞeylerCan Yayınları / İstanbul2009Hikâye
Kedi'çin MasallarNotos Kitap / İstanbul2010Hikâye
İncir TarihiCan Yayınları / İstanbul2010Roman
Adasız Deniz ve Aperitifler Defterden NotlarCan Yayınları / İstanbul2010Deneme
Köpekler İçin Gece MüziğiCan Yayınları / İstanbul2010Roman
Cüce PrensCan Yayınları / İstanbul2011Hikâye
Ve Bir Pars, Hüzünle KaybolurCan Yayınları / İstanbul2012Roman
Baykuş Virane SeverCan Yayınları / İstanbul2013Hikâye
Tom Sawyer’ın Kitap Okuduğu KulübeCan Yayınları / İstanbul2015Deneme
Yazmalı DefterAlakarga Sanat / İstanbul2017Deneme
Jüpiter'in EteğiCan Yayınları / İstanbul2017Hikâye
Sus Barbatus!Hep Kitap / İstanbul2018Roman
Beydeba’dan Kelile ve DimneHep Kitap / İstanbul2019Hikâye
Zeytin Taneleri Birbirine Çarpıyor / Toplu ÖykülerHep Kitap / İstanbul2019Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ümit Kaftancıoğlud. 1935 - ö. 11 Nisan 1980Doğum YeriGörüntüle
2SUNURİ, Umut Sucid. 16.02.1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3OZAN ÇINARÎ/ZEYNEL, Zeynel Çınard. 1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Rıfat Emind. 1974 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Emel Güzd. 20 Mayıs 1974 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Şenol Korkutd. 1974 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Sabahattin Çankayad. 1921 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Özlem Şimşekd. 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Abdülhak Bilseld. 1923 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Abdullah Neyzar Karahand. 23 Ekim 1939 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11İslam Çankayad. 6 Haziran 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Sevinç Çokumd. 25 Ağustos 1943 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Ömer Faruk Toprakd. 14 Şubat 1920 - ö. 20 Ağustos 1979Madde AdıGörüntüle
14Ali F. Bilird. 28 Şubat 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15İMAMOĞLU, Ömer Faruk Alyüzd. 1943 - ö. ?Madde AdıGörüntüle