Madde Detay

İbrahim Okur, 15 Mart 1948'de Gümüşhane merkeze bağlı eski adı Reksene, yeni adıyla Çaltılı köyünde dünyaya gelmiştir (Çobanoğlu 2009: 207). 1962'de Çaltılı köyü ilkokulundan mezun olur. Eğitimine birkaç yıl ara vererek Arapça dersleri alır. Çocukluğu köyde çiftçi olan ailesinin yanında tarla, bağ-bahçe, çift işlerine yardım etmek, hayvan otlatmak, çobanlık yapmak gibi işlere koşarak geçer. 1966'da mahkeme kararıyla yaş tashihi yaptırıp doğum tarihini 1951 şeklinde kaydettirdikten sonra Gümüşhane İmam Hatip Okuluna kaydolur. 1976'da bu okuldan mezun olur ve imam-hatiplik görevine başlar. Aynı yıl üniversite sınavlarına girer. O zamanki Yüksek İslam Enstitüsüne girmek için yeterli puana sahip olmasına rağmen maddi imkânsızlıklar nedeniyle okuyamaz. Aynı yıl Gümüşhane’de bulunan Mareşal Çakmak Eğitim Enstitüsüne kayıt yaptırır ve 1979'da buradaki öğrenimini tamamlar. Âşık, 1981'de Manisa Kırkağaç’ta dört aylık kısa dönem askerlik yaparak 2 Mart 1982 tarihinde terhis olur. 1975'te evlenen Figanî'nin biri erkek, beşi kız olmak üzere altı çocuğu vardır. 1989 yılından itibaren Gümüşhane İl Müftülüğü’nde çalışmaya başlamıştır. Hâlen bu görevini sürdürmektedir (Turan 2013: 218).

İbrahim Okur’un mahlasını, âşıklık geleneğine gönül veren Erzurumlu İbrahim Topal, “Figani” olarak ona verir. İbrahim Okur’un Figani mahlasını almasında öğrencilik yıllarında arkadaşlarının “Ne figan ediyorsun, feryat ediyorsun bizi ağlatıyorsun?” diye sitem etmeleri de etkili olmuştur (Çobanoğlu 2009: 208). Dolayısıyla yazdığı acılı, kederli, duygusal şiirler nedeniyle mahlası “Figanî”dir (Turan 2013: 218). Figani, şiir yazmaya gördüğü bir rüyayla başlar. Figani, 12-13 yaşlarında yine bir gün hayvanları otlatırken yorgunluktan uyuyakalır. Rüyasında bir hanım sesi kendisine “Kalk çalış, kalk oku, kalk söyle” diye seslenir. Figani, uyandığında okumasının yazmasının gerektiğini anlar ve bir şiir yazar (Çobanoğlu 2009: 207). “Meramımı Gizledim” adlı ilk şiirini gördüğü bu rüyanın ardından kaleme almıştır (Turan 2013: 218)

Figanî, saz çalmaya 1967'de, ortaokul yıllarında başlar. Saz çalmayı öğretecek kimse olmadığı için kendi imkânlarıyla öğrenir. Sazda ve sözde ustası yoktur (Turan 2013: 219). Âşık Yaşar Reyhanî’nin şiirlerini ezberler. Âşık Çobanoğlu’ndan, Âşık Veysel’den çalar, söyler (Çobanoğlu 2009: 208). Bu nedenle Âşık Yaşar Reyhanî’yi, Mevlüt İhsanî’yi, Murat Çobanoğlu’nu üstat olarak kabul ettiğini söyler (Turan 2013: 219). Ancak Figanî’nin İmam Hatip Lisesi’nde okuması kendisini sazdan ve sözden uzaklaştırır. Saz çalması hoş karşılanmaz. On beş yıl kadar sazdan sözden uzak imamlık yapar. 1999'da artık bu ayrılığa dayanamaz. Ortamın da daha hoşgörülü olmasından yararlanarak bağlamasını tekrar eline alır (Çobanoğlu 2009: 208).

Figanî’nin şiirlerinin büyük bir kısmı keder, acı, sevinç, muhabbet ve kardeşlik üzerinedir (Çobanoğlu 2009: 208). Şiirlerinde genel olarak hecenin 7’li, 8’li, 11’li ve 14’lü kalıplarını kullanır. Söylediği dörtlük sayısı şiirin türü, konunun durumuna göre 3-28 arasında değişmektedir. Şiirlerini konularına göre şenliklerde, toplantılarda, düğünlerde icra etmektedir (Turan 2013: 219). Figanî, âşık meclislerine önceki yıllarda çok katılmıştır. Şimdi de fırsat buldukça katılmaya çalışmaktadır. Gerek katıldığı âşık meclislerinde gerekse diğer şenliklerde, şölenlerde atışmalar yapar. Âşık Tursunî, Âşık Tezanî ve Âşık Zakirî atışma yaptığı âşıklardandır. Figanî fırsat buldukça âşık kahvehanelerine gider. Söz konusu kahvehaneleri, âşıklık geleneğinin devamı için gerekli görmektedir.

Figanî, Âşık Murat Çobanoğlu Kars Âşıklar Bayramı’na 2005, 2008 ve 2009 yıllarında katılmıştır. Ayrıca 2001-2003 yılları arasında Gümüşhane’de 29 FM’de bir program hazırlayıp sunar. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayımlanan Gümüşhane Halk Kültürü Alan Araştırmaları kitabında “Gümüşhane’de Âşıklık Geleneği” başlığı altında Figanî’ye de yer verilmiştir. İsmail Hayal’in hazırladığı Gümüşhaneli Şairler Antolojisi ile Gümüş Portreler isimli kitaplarda da Figanî’ye yer verilmiştir (Turan 2013: 220).