GATIH DEDE, Hüseyin Karakuş

(d. ? / ö. 1975?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hüseyin Karakuş olan âşık, 1890'lı yıllarda Sivas'ın Divriği ilçesine bağlı Çamşıhı yöresinin Azizağa mezrasında dünyaya gelmiştir. Çocukluğu köyünde maddi sıkıntılar içinde geçer. Okula da gidemez. Seferberlik yıllarında yedi kardeşiyle birlikte askere alınır. Yıllarca askerlik yaptıktan sonra köyüne döner. Kardeşleri ise kendisi kadar şanslı değildir. Altısı seferberlik sırasında şehit olur. 1934'te çıkan soyadı kanunuyla Karakuş soyadını alır. Askerlik dönüşü köyde dedelik yapmaya başlar. Hayatının büyük bölümünde bu görevi yapar. Dede olarak Arapgir, Arguvan, Akçadağ ve Malatya'nın irili ufaklı pek çok köyünde bulunur. Yağbasan köyünden Satı Hanım ile evlenir. Bu evlilikten Murtaza, Paşa, Süleyman, İnci, Safiye ve Haney isimlerinde altı çocuğu dünyaya gelir. Ufak boylu, sıcak kanlı, zayıf bir bünyeye sahip olan Hüseyin Karakuş, sevecen, şakacı ve samimi özellikleriyle yöresinde çok sevilmiştir. Âşığın 1975'te vefat ettiği tahmin edilmektedir. Mezarı Başören köyündedir (Kaya 2002: 121; Kaya 2009: 406).

Şiirlerinde Gatıh Dede mahlasını kullanır. Hüseyin Karakuş'un halk şiirine ve âşıklığa yönelmesinde doğup büyüdüğü Çamşıhı yöresinin âşık yetiştirme konusunda oldukça zengin bir yer olmasının ve Alevi-Bektaşi kültürüyle büyümesinin önemli rolü vardır. Klasik âşıklık geleneğinin pek çok unsuruna haiz değildir. İyi derecede saz ve keman çalar. Herhangi bir usta çırak ilişkisinden geçmeyen âşığın çırağı da yoktur. Şiirlerini büyük oranda cem törenlerinde icra eder. Bunun yanında pek çok deyiş ve duvaz imam bildiği söylenmektedir. Şiirlerini herhangi bir yere kaydetmediği için vefatından sonra şiirlerinin büyük bir bölümü kaybolmuştur (Kaya 2002: 121; Kaya 2009: 406).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şâirleri. C. IV. Sivas: Önder Matbaacılık.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 06.01.2019
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÖMER, Ömer Şahind. 1932 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KUL DERVİŞ/ BİÇARE DERVİŞ, Derviş Şahind. 1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SAĞLAM, İzzet Sağlamd. 10.07.1942 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ÖMER, Ömer Şahind. 1932 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
5KUL DERVİŞ/ BİÇARE DERVİŞ, Derviş Şahind. 1946 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
6SAĞLAM, İzzet Sağlamd. 10.07.1942 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
7ÖMER, Ömer Şahind. 1932 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8KUL DERVİŞ/ BİÇARE DERVİŞ, Derviş Şahind. 1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9SAĞLAM, İzzet Sağlamd. 10.07.1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10ÖMER, Ömer Şahind. 1932 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
11KUL DERVİŞ/ BİÇARE DERVİŞ, Derviş Şahind. 1946 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12SAĞLAM, İzzet Sağlamd. 10.07.1942 - ö. ?Madde AdıGörüntüle