GATIH DEDE, Hüseyin Karakuş

(d. ? / ö. 1975?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hüseyin Karakuş olan âşık, 1890'lı yıllarda Sivas'ın Divriği ilçesine bağlı Çamşıhı yöresinin Azizağa mezrasında dünyaya gelmiştir. Çocukluğu köyünde maddi sıkıntılar içinde geçer. Okula da gidemez. Seferberlik yıllarında yedi kardeşiyle birlikte askere alınır. Yıllarca askerlik yaptıktan sonra köyüne döner. Kardeşleri ise kendisi kadar şanslı değildir. Altısı seferberlik sırasında şehit olur. 1934'te çıkan soyadı kanunuyla Karakuş soyadını alır. Askerlik dönüşü köyde dedelik yapmaya başlar. Hayatının büyük bölümünde bu görevi yapar. Dede olarak Arapgir, Arguvan, Akçadağ ve Malatya'nın irili ufaklı pek çok köyünde bulunur. Yağbasan köyünden Satı Hanım ile evlenir. Bu evlilikten Murtaza, Paşa, Süleyman, İnci, Safiye ve Haney isimlerinde altı çocuğu dünyaya gelir. Ufak boylu, sıcak kanlı, zayıf bir bünyeye sahip olan Hüseyin Karakuş, sevecen, şakacı ve samimi özellikleriyle yöresinde çok sevilmiştir. Âşığın 1975'te vefat ettiği tahmin edilmektedir. Mezarı Başören köyündedir (Kaya 2002: 121; Kaya 2009: 406).

Şiirlerinde Gatıh Dede mahlasını kullanır. Hüseyin Karakuş'un halk şiirine ve âşıklığa yönelmesinde doğup büyüdüğü Çamşıhı yöresinin âşık yetiştirme konusunda oldukça zengin bir yer olmasının ve Alevi-Bektaşi kültürüyle büyümesinin önemli rolü vardır. Klasik âşıklık geleneğinin pek çok unsuruna haiz değildir. İyi derecede saz ve keman çalar. Herhangi bir usta çırak ilişkisinden geçmeyen âşığın çırağı da yoktur. Şiirlerini büyük oranda cem törenlerinde icra eder. Bunun yanında pek çok deyiş ve duvaz imam bildiği söylenmektedir. Şiirlerini herhangi bir yere kaydetmediği için vefatından sonra şiirlerinin büyük bir bölümü kaybolmuştur (Kaya 2002: 121; Kaya 2009: 406).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şâirleri. C. IV. Sivas: Önder Matbaacılık.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 06.01.2019
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CELALÎ, Celalettin Tokmakd. 1976 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2AYDIN, Aydın Ülgerd. 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ZARALI HALİL, Halil İnced. 1906/1917? - ö. 15.01.1964Doğum YeriGörüntüle
4CELALÎ, Celalettin Tokmakd. 1976 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
5AYDIN, Aydın Ülgerd. 1958 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
6ZARALI HALİL, Halil İnced. 1906/1917? - ö. 15.01.1964Ölüm YılıGörüntüle
7CELALÎ, Celalettin Tokmakd. 1976 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8AYDIN, Aydın Ülgerd. 1958 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9ZARALI HALİL, Halil İnced. 1906/1917? - ö. 15.01.1964Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10CELALÎ, Celalettin Tokmakd. 1976 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
11AYDIN, Aydın Ülgerd. 1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12ZARALI HALİL, Halil İnced. 1906/1917? - ö. 15.01.1964Madde AdıGörüntüle