Madde Detay

Asıl adı Mahmud’dur. Şam kadılığından emekliye ayrılan Kireççi-zâde Ahmed Çelebi’nin küçük oğludur. Öğrenimini tamamladıktan sonra Cemâlî-zâde Molla Çelebi’den mülazemet alarak kadı oldu. Mülazım olduktan sonra şairlik iddiasında bulunmaya başlayan Gubârî, şairlikte tam olgunlaşmadan meşhur İran şairlerinden Câmî ve Firdevsî’ye nazireler yazmaya başladı. Daha da ileri giderek Firdevsî’nin Şeh-nâme’sine nazire yazmaya teşebbüs etti ve bu nazireyi bitirerek padişaha takdim etti. Padişah, bu Şeh-nâme’yi kendisinin yazdığını ispatlamasını isteyince zor durumda kalan Gubârî, bu iddiasından vazgeçti. Nove kadılığına atanmak için “Nove kadısı öldü” diye uydurma bir mektup yazdı. Yalan söylediği anlaşılınca derhal kadılıktan azledildi. İstanbul’a döndükten sonra çok fazla yaşamadı ve 964/1556 yılında vefat etti.

Kaynakların Gubârî’nin şairliği üzerine yaptığı değerlendirmeler olumsuzdur. Esrar ve afyona müptela olan Gubârî, kendini şair sanarak şairlik iddiasında bulundu. Özellikle esrar ve afyonun etkisiyle kendinden geçtiğinde aklına geleni şiir diye yazardı. Ancak bu yazdıklarının şeklen şiir gibi görünmesinin dışında şiirle bir ilgisi yoktu. Yazdığı bu şiirleri eleştirenleri yüzlerce beyitle hicvederdi. Bu yüzden de neredeyse hicvetmediği şair kalmadı. Gubârî, Farsça şiir yazmaya kalkışmakla kalmamış, Arapçayla da şiirler söylediğini iddia ederek Ferezdak ve Câhız’a nazireler yazmıştır (Kılıç 2010: 1619-24, İsen 1994: 249).

Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî (Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî). C. 5. İstanbul: Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Ortak Yay.

Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin B. Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014].

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Akçağ Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, İnceleme-Metin. C. 3. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Ens. Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay.

Ahmed Paşa’nın Emir Sultan için yazdığı kasidesine Gubârî’nin naziresi

Vâlî-i mülk-i vilâyet Hazret-i Sultân Emîr

Şâh-ı eyvân-ı kerâmet Hazret-i Sultân Emîr

Ahter-i burc-ı hakîkat Hazret-i Sultân Emîr

Mâh-ı gerdûn-ı şerî’at Hazret-i Sultân Emîr

Mîr-i eyvân-ı sa’âdet Hazret-i Sultân Emîr

Şîr-i kuhsâr-ı şehâdet Hazret-i Sultân Emîr

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, İnceleme-Metin. C. 3. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Ens. Yay. 1620.)