GÜLŞAD

(d. ?/? - ö. ?/?)
Âşık
(Âşık / 16. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tahminen 16. yüzyılın sonu ile 17. yüzyılın ilk yarısında yaşamıştır. Doğum ve ölüm tarihi kesin olarak bilinmeyen âşığın hayatı hakkında da ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır. Tasnif-i Gülşad adlı eserinden başka tespit edilmiş eseri yoktur. Gülşad’ın şu dörtlüğünden hareketle Türkiye’ye kaçırılmış beş kızdan birisi olduğu fikrine ulaşmak mümkündür: "Beş gız idik bir arada, bir yerde/Ya İlahi, derman ele bu derde/Canım durna, her vetende her elde/Bizden salam olsun Ecem eline". Çok az şiiri bilinen Gülşad şiirlerinde daha çok esirlerin dertlerini dile getirmiştir (Azerbaycan’ın Aşıg ve Şair Gadınları 1974: 17-18). Tespit edilen şiiri sekiz dörtlükten oluşur. Koşma biçiminde, 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır ve dili sadedir. 

Kaynakça

“Gülşad” (2004). Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 251. 

Azerbaycan’ın Aşık ve Şair Kadınları (1974). Bakü: yyy.

Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (1993). C. 2. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. 

http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10892,gulsadpdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 12.02.2015].

Sakaoğlu, Saim vd. (2000). Azerbaycan Âşıkları ve Halk Şairleri Antolojisi. C. 1. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİN
Yayın Tarihi: 27.02.2015
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Eline

Göyden öten bölgü bölgü durnalar,

Bizden salam olsun Ecem eline,

Yaşıl geymiş sarı telli durnalar,

Bizden salam olsun Ecem eline,

 

Bizi apardılar Tatar hanına,

Fitva verdiler yesirin ganına,

Bir name gönderdim Meşhed kanına,

Bizden salam olsun Ecem eline,

 

Bizi gönderdiler şahserden,

Rum ölkesi varid oldu yesirden,

Ol Şam u Heleb, Şehr-i Misir’den,

Bizden salam olsun Ecem eline,

 

Beş gız idik bir arada, bir yerde,

Ya İlahi, derman ele bu derde,

Canım durna, her vetende her elde,

Bizden salam olsun Ecem eline,

 

Ahan çaylar yesirlerin yaşıdır,

Ah u nalem göyde melek eşidir,

Canım durna çerh ü felek kişidir,

Bizden salam olsun Ecem eline,

 

Budur geldi yesirlerin kervanı,

Çağırırım, ya mövlana, ya geni,

Gara geydi Ecem pir ü çavanı,

Bizden salam olsun Ecem eline,

 

Bizi ayırdılar ata, anadan,

Ye Rebbim, sen gurtar bu gemhanadan,

İstanbul şehrinden, Gostantina’dan,

Bizden salam olsun Ecem eline,

 

Bu sözü söyleyen yanar özünden,

Yaş yerine gan töküler gözünden,

Melik, gan Gülşad’ın sözünden,

Bizden salam olsun Ecem eline


Azerbaycan’ın Aşıg ve Şair Gadınları. 1974: 17-18.