HAFIZ, Hafız Purhesen

(d. 21.03.1979 / ö. -)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hafız Purhesen 21 Mart 1979 tarihinde İran’ın Karadağ bölgesinin Burunduk köyünde doğmuştur. 1988 yılında ailesiyle birlikte Tebriz’e göç etmek zorunda kalan Purhesen, küçük yaşta toylarda dinlediği âşıklardan etkilenerek âşıklık eğitimi almaya karar verir. 15 yaşında Tebriz’de âşık okulu işleten Âşık Sadakat Genceli’nin yanında saz eğitimi almaya başlar. Bu eğitimi esnasında Âşık Hacı İmran, Âşık Aziz Şehnazî ve Âşık Sefer Zariî’den ise âşık edebiyatı dersleri alır ve 4 yıllık eğitiminin ardından âşıklığa başlar (Revan 2004: 227; Özdamar 2010; Abbasî vd. 2013: 350).

Tebriz başta olmak üzere Karadağ’daki tüm şehir ve köylerdeki toy ve programlarda saz çalıp şiir okuyan, destan anlatan ve sanatını icra eden Âşık Hafız Purhesen, günümüzde Tebriz’de yaşamaktadır. Tebriz Gecil Kapısı’ndaki Elseven Âşıklar Kahvesi’nin müdavimlerindendir (Özdamar 2010; Özdamar 2014: 185). Ustalarından “usta malı” destanlar öğrenen Âşık Hafız Purhesen, günümüzde Köroğlu Destanı’nın bazı kolları ile Garip ile Şahsenem, Abbas ile Gülgez, Mesum ile Dilefruz, Elesger Ocağı ve Novres İman destanlarını anlatabilmektedir (Abbasî vd. 2013: 350).

Şiirlerinde “Hafız” mahlasını kullanan Âşık Hafız Purhesen, ustalarından öğrendiği onlarca “usta malı” şiirlerin etkisiyle şiir yaratmaya başladığını ve bunların bir kısmını toylarda ve çeşitli programlarda icra ettiğini söylemektedir (Özdamar 2010). Âşık Hafız Purhesen’in şiirlerinde Karadağ ve Azerbaycan kimliği ön plana çıkmaktadır. Azerbaycan toprakları üzerinde yaşayan halkının kültürel unsurlarının tamamı âşığın şiirlerinde kendine yer bulmuştur.

Tebrizli bazı âşıkların da toy ve programlarda okuduğunu iddia ettiğini söylediği “oğul” redifli şiiri, âşığa göre hem oğlunun hem de Azerbaycan’da yaşayanlar için bir rehber olmalıdır. Şiirinde; “Atalar da deyib bele bir misal/ Dosta hayin bahan çar (kör) olar oğul.” diyen âşık, muhayyilesinde yarattığı ideal insanın özelliklerini atasözlerini kullanarak gelecek nesillere ulaştırmayı hedefler (Özdamar 2014: 185).

Kaynakça

Abbasi, Kazım, Ahad Ferehmendi, Ali Berazende, Mehemmed Alipur Makadem (2013). Tebriz Folkloru 1. Kitap (Tebriz’den Toplanmış Folklor Örnekleri). Bakü: Nurlan.

Âşık Hafız Purhesen, 1979, Karadağ doğumlu, okuma yazmayı biliyor, âşık. [Fazıl Özdamar tarafından 26.07.2010 tarihinde, Tebriz Elseven Âşıklar Kahvesi’nde ve Genceli Âşık Okulu’nda yapılan görüşme].

Özdamar, Fazıl (2014). Tebriz Âşıklık Geleneği ve Tebrizli Âşık Ali (Ali Feyzullahî Vahid). Ankara: Berikan Yay.

Revan, Ahmet Rovşen (1383/2004). Âşıklar - El Elçileri. Tahran: İntişarat-ı Hadi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. FAZIL ÖZDAMAR
Yayın Tarihi: 23.02.2019
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SÜBHANDERELİ, Yunus Tömend. 01.09.1973 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MAHGÜL, Mehmet Kılıçoğlud. 1919 - ö. 09.09.2004Doğum YeriGörüntüle
3ALİ, Ali Tand. 1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4SÜBHANDERELİ, Yunus Tömend. 01.09.1973 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5MAHGÜL, Mehmet Kılıçoğlud. 1919 - ö. 09.09.2004Doğum YılıGörüntüle
6ALİ, Ali Tand. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7SÜBHANDERELİ, Yunus Tömend. 01.09.1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8MAHGÜL, Mehmet Kılıçoğlud. 1919 - ö. 09.09.2004Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9ALİ, Ali Tand. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10SÜBHANDERELİ, Yunus Tömend. 01.09.1973 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
11MAHGÜL, Mehmet Kılıçoğlud. 1919 - ö. 09.09.2004Madde AdıGörüntüle
12ALİ, Ali Tand. 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle