HÂKÎ, Yûsuf

(d. ?/? - ö. 885-918 ?/1480-81 - 1512-13 ?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Yûsuf’tur. Üsküplüdür. Manastırlı gösterilmesi (Canım 2000: 243) muhtemelen doğru değildir. II. Bâyezîd (sal.1481-1512) devrinde öldü. Yıldırım Bâyezîd zamanında öldüğü bilgisi (Mehmed Süreyyâ 1996: 559; Şemseddîn Sâmî 1898: 2013) yanlıştır. Sehî (İsen 1998: 191), bir dönem zahirî ilimlerle uğraşıp sonra vazgeçtiğini belirttiği Hâkî’nin, Türkçe ve Farsça çok sayıda şiiri yazdığını söylemiştir. Ahlâk-ı Nâsırî’den tercüme ettiği Pend-nâme adında bir risale yazdığından söz edilmişse (Canım 2000: 243) de kataloglarda ne bu ne de başka bir eserine rastlanmıştır. Hâkî, tezkirecilere göre marifetli bir şahsiyet, ancak vasat bir şairdir. 

Kaynakça

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.

İpekten, Haluk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1998). Sehî Bey Tezkiresi. Ankara: Akçağ Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Tuhfe-i Nâilî - Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutlar Oğuz, Fatma Sabiha, M. Çakır, H. Koncu (hzl.) (2012). Mehmed Tevfik, Kâfile-i Şu’arâ. İstanbul: Doğu Kitaplığı.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1981). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Mehmed Süreyyâ (1996). Sicill-i Osmânî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Şemseddin Sâmî (1316). Kâmûsu’l-A’lâm. C. 3. İstanbul.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). C. 4. “Hâkî (Üsküplü)”. İstanbul: Dergâh Yay. 25.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. ASLI GÜRSOY
Yayın Tarihi: 04.04.2014
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Pend-nâme’den

Tehevvür kim cünûndan bir burakdur

Ne gelse ehline anun ehakkdur

Tehevvür aklı kor zîrâ amelden

Olur hâlî çü esbâb-ı hıyelden

Odur âkil müdârâ ola kârı

İde râzı sıgârı vü kibârı

Dahı hem azb ü cerb ola lisânı

Ki rûhı gibi seve halk anı

Yirinde hoşdur itse rîş-handi

Beğense halkı vü itse pesendi
 

Müdârâ kıl müdârâ âlemîdür

Müdârâ eyler ol kim âdemîdür

Velîkin olma gammâz u münâfık

Nifâk ehlin ne halk ister ne Hâlık

Ulularla dahî hem urma pençe

Esirge cânunı virme şikence

(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 244.)

Şi’r

N’ola cellâd ise gamzen esirgemez mi insânı

Esirger göricek kâfir garîblikde müselmânı

Zenahdânında ko yatsun misafirdür bu dervîşi

Be gâyet ki yazıkdur kim kişi incide mihmânı

(İsen, Mustafa (hzl.) (1998). Sehî Bey Tezkiresi. Ankara: Akçağ Yay. 191.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1YÛSUF, Sinân Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2VUSÛLÎ, Küçük Bâli Paşa-zâded. ? - ö. 1591Doğum YeriGörüntüle
3ZUHÛRÎ, Tülbend-zâde Zuhûrî Mehmed Efendid. ? - ö. 1595\\\\\\\'ten önceDoğum YeriGörüntüle
4YÛSUF, Sinân Çelebid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5VUSÛLÎ, Küçük Bâli Paşa-zâded. ? - ö. 1591Doğum YılıGörüntüle
6ZUHÛRÎ, Tülbend-zâde Zuhûrî Mehmed Efendid. ? - ö. 1595\\\\\\\'ten önceDoğum YılıGörüntüle
7YÛSUF, Sinân Çelebid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8VUSÛLÎ, Küçük Bâli Paşa-zâded. ? - ö. 1591Ölüm YılıGörüntüle
9ZUHÛRÎ, Tülbend-zâde Zuhûrî Mehmed Efendid. ? - ö. 1595\\\\\\\'ten önceÖlüm YılıGörüntüle
10YÛSUF, Sinân Çelebid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11VUSÛLÎ, Küçük Bâli Paşa-zâded. ? - ö. 1591Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ZUHÛRÎ, Tülbend-zâde Zuhûrî Mehmed Efendid. ? - ö. 1595\\\\\\\'ten önceAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13YÛSUF, Sinân Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14VUSÛLÎ, Küçük Bâli Paşa-zâded. ? - ö. 1591Madde AdıGörüntüle
15ZUHÛRÎ, Tülbend-zâde Zuhûrî Mehmed Efendid. ? - ö. 1595\\\\\\\'ten önceMadde AdıGörüntüle