Madde Detay
HALİD
(d. ?/? - ö. ?/1863-1872?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Halid olan âşığın varlığı, Fahri Bilge’nin derlemeleri sayesinde tespit edilebilmektedir. Bilge’nin verdiği bilgilere göre, 19. yüzyılın ilk yarısında doğmuştur (Çapraz 2008: 212). Doğum yeri, doğum tarihi ve ailesine dair kesin bilgiler bulunmamaktadır. Afşarların Torun aşiretine mensuptur. Babasından sonra bu aşirete bey olmuş; göçerevli yaşama bağlı olarak aşiretiyle birlikte kışın Çukurova’ya, yazın da Pınarbaşı Uzunyayla’ya yerleşmiştir. Uzunyayla’ya Çerkezlerin yerleştirilmesi (1865) üzerine Çerkezler ile Afşarlar arasında çıkan çatışmalar yüzünden Osmanlı idaresi tarafından Diyarbakır’a sürgün edilmiş; ömrünün geri kalanını Diyarbakır’da sürdürmüştür. Tahminen 1863-1872 tarihleri arasında vefat etmiştir (Çapraz 2008: 212). Bugün Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesinde bulunan Halitbeyöreni köyü onun hatırasını yaşatmaktadır.
Fahri Bilge defterlerinde Halid Bey’e ait bir adet türkülü-hikâye bulunmaktadır (Çapraz 2008: 213). Türkülü-hikâye, Pınarbaşı Uzunyayla’ya Çerkezlerin iskânının ve Halid Bey’in Diyarbakır’a sürgün edilişinin izlerini taşımaktadır. Halid Bey, türkülü-hikâyesinde görüldüğü üzere Halid mahlasını kullanmıştır. Afşarların ağız özelliklerini gösteren kelimelerle yoğrulmuş bir dile sahiptir. Mensubu bulunduğu zümrenin kuvvetli bir âşığı olan Halid Bey, türkülü-hikâyeleriyle kendi aşiretinin duygularına tercüman olmuştur.
Kaynakça
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ERHAN ÇAPRAZYayın Tarihi: 08.09.2013Güncelleme Tarihi: 07.12.2020Eserlerinden Örnekler
Semai
Yürü bire Pınarbaşı
Acep karın kaktı m’ola
Boynu uzun tor sunalar
Çığırından çıktı m’ola
Tez gelir Kaynar’ın yazı
Hoş akar Munzur’un gözü
Koca Irmak tutar buzu
Garbi değdi söktü m’ola
Geri gitmek benim derdim
Yüreğimden çıkar ördüm
Koyak koyak belli yurdum
Lâle sünbül bitti m’ola
Oturmuş düşman gülüşür
Arada muzu belişir
Halid el için çalışır
Acep Avşar battı m’ola
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay. 213.
Yayın Tarihi: 08.09.2013Güncelleme Tarihi: 07.12.2020Eserlerinden Örnekler
Semai
Yürü bire Pınarbaşı
Acep karın kaktı m’ola
Boynu uzun tor sunalar
Çığırından çıktı m’ola
Tez gelir Kaynar’ın yazı
Hoş akar Munzur’un gözü
Koca Irmak tutar buzu
Garbi değdi söktü m’ola
Geri gitmek benim derdim
Yüreğimden çıkar ördüm
Koyak koyak belli yurdum
Lâle sünbül bitti m’ola
Oturmuş düşman gülüşür
Arada muzu belişir
Halid el için çalışır
Acep Avşar battı m’ola
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay. 213.
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020Eserlerinden Örnekler
Semai
Yürü bire Pınarbaşı
Acep karın kaktı m’ola
Boynu uzun tor sunalar
Çığırından çıktı m’ola
Tez gelir Kaynar’ın yazı
Hoş akar Munzur’un gözü
Koca Irmak tutar buzu
Garbi değdi söktü m’ola
Geri gitmek benim derdim
Yüreğimden çıkar ördüm
Koyak koyak belli yurdum
Lâle sünbül bitti m’ola
Oturmuş düşman gülüşür
Arada muzu belişir
Halid el için çalışır
Acep Avşar battı m’ola
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay. 213.
Eserlerinden Örnekler
Semai
Yürü bire Pınarbaşı
Acep karın kaktı m’ola
Boynu uzun tor sunalar
Çığırından çıktı m’ola
Tez gelir Kaynar’ın yazı
Hoş akar Munzur’un gözü
Koca Irmak tutar buzu
Garbi değdi söktü m’ola
Geri gitmek benim derdim
Yüreğimden çıkar ördüm
Koyak koyak belli yurdum
Lâle sünbül bitti m’ola
Oturmuş düşman gülüşür
Arada muzu belişir
Halid el için çalışır
Acep Avşar battı m’ola
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay. 213.