Madde Detay

İbrahimü’l-Halebî’nin oğludur. Hanbelî-zâde demekle meşhurdur. Çeşitli ilimlerde öğrenimini tamamladıktan sonra ders ve fetvâ vermeye başladı. Misbâhü’d-dücâ fî Harfi’r-recâ isimli eserini 929 tarihinde Halep kadısı Mimar-zâde’ye sunduktan sonra 5 akçe ile görevlendirilmiştir. Ardından Ebu’s-Su’ûd Efendi’nin Kaside-i Mîmiyye’sini şerh ederek on akçe ile terfi ettirildi. Daha sonra 50 akçe maaş ile Halep Reisü’l-ulemâsı olarak dinî ilimlerden tefsir, hadis, fürû; fennî ilimlerden hendese, riyaziyat ve Arapça ile Edebiyat bilimlerini okuttu. 972 / 1564 tarihinde vefat etti.

Halep’te Beyzavî tefsîri üzerine vaaz ederken devrin seçkin ulemâsının bu dersleri dinlemesi onun ilimde eriştiği noktayı göstermesi bakımından önemlidir. Hanbelî-zâde ilim bakımından çok ileri olmasına rağmen tevazuyu elden bırakmamış, ev işlerini ve ev için gerekli olan alışverişi kendisi yapmıştır. Nev’î-zâde’ye göre (Özcan 1989: 45) Reisü’l-ulemâ olarak pek çok fenne aşina olan Hanbelî-zâde’nin 60 eseri vardır. Bunlardan bazıları Şeyh Ataullâh-i İskenderî’nin Kitâb-ı Meşhûrîn adlı tasavvufî eserine şerh, Muamma risaleleri, Sadru’ş-şeria’ Haşiyesi, Ferâ’iz-i Seyyidine Haşiyesi, Arûz-ı Endülüsî’ye Şerh, hesap ilminde, İddetü’l-Hisâb ve ‘Umdetü’l-Mehâsib, hendesede Tezkire adlı eserlerdir.

Hanbelî-zâde bilimsel eserler dışında Arapça şiirler de yazmıştır, bu şiirler devrin edipleri tarafından beğenilmiştir. 

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmanî. C.6. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Nevizâde Atâyi. Şakaik-i Nu’maniye ve Zeyilleri, Hadâiku’l-Hakayık fî Tekmiletü’ş-Şakâyık. İstanbul: Çağrı Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl) (2001). Mehmet Nail Tuman Tuhfe-i Nâilî. Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.