Madde Detay

Harezmî’nin hayatı hakkında çok fazla bilgi bulunmamaktadır. Özbek tasavvuf şairinin asıl adı Kemaleddin'dir. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi’nde, Suyuma Ganiyeva tarafından Ali Şîr Nevaî’nin Mecâlis'ün-Nefâis adlı eserinde şair hakkında "Hoca Abdül Vefa'nın zahir ilminde öğrencisi ve batin ilminde müriddir" şeklinde bir ifade kullandığı belirtilmiştir. Timur İmparatorluğu'nun sultanı Şahruh Mirza zamanında yazdığı bir gazelinden dolayı suçlanan şair Harezm'den Herat'a gitmek zorunda kalmıştır. Buradan hareketle şairin 14. yüzyılın son çeyreği ile 15. yüzyılın ilk yarısında yaşadığı anlaşılmaktadır. Yazdığı gazelinden dolayı üzerine atılan suçun ispat edilememesi üzerine yeniden Harezm'e dönmüştür. 1434-35 yılında Tensofi çeşmesinde şehit edilmiştir. Mezarı Harezm'de piri Hoca Ebü'l-Vefa mezarının ayağında bulunmaktadır (Ganiyeva 2004: 91).

Ganiyeva, Harezmî’ye ait Maksadül-Aksa adlı bir eserin bulunduğunu belirtmiştir. Ayrıca, Mevlânâ'nın Mesnevî'sine Harezmce açıklama yazmış, Hazan Nisarî'nin Müzekkir-i Ahbab tezkiresi tarihini şiir olarak yeniden yazmıştır (2004: 91). Kıta ve rubaileriyle ünlü şairin hayatı ve edebî kişiliği 15. yüzyıla ilişkin tasavvuf edebiyatı kaynaklarında yapılacak çalışmalarla aydınlatılabilir. 

Ganiyeva, Suyuma (2004). "Hüseyn Harezmî", Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 5. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 91.