HASAN

(d. ?/? - ö. 903 civarı ?/1497-98 civarı ?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Karaferye’de doğmuştur. Asıl adını mahlas olarak kullanmıştır. Adı, Künhü’l-Ahbâr’da Hasan Muîdî, bazı kaynaklarda ise Baba Hasan ya da Hasan-ı Rûmî olarak geçmektedir. Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’indeki bir şiirinin başlığında ise Hasan-ı Vardarî şeklinde yazılmıştır. Söz konusu başlık, onun Vardarlı olduğunu veya en azından Vardar'la, Nazmî’ye “Vardarî” dedirtecek bir ilgisi olduğunu işaret etmektedir. Talebe iken abdallara uyarak dervişlik yoluna gitmiş, yalnızlık ve uzlet yolunu seçmiştir. II. Bâyezîd (1482-1512) devrinin ortalarında öldürülmüştür. Bu konuda kaynaklarda, tekkede dövülerek ya da Hüseynîler arasında “bir şahs-ı Yezîd” veya bir “Râfizî” tarafından öldürüldüğü gibi farklı bilgiler vardır. Öldürülmesi 903/1497-98 yılı civarına tekabül eder ki bu da Sadettin Nüzhet Ergun’un (1955: 96) onu, 16. yüzyıl şairleri arasında takdim etmesinin doğru olmadığını göstermektedir. Hasan’ın tezkirelerde örnek olarak parça parça üç beyit hâlinde verilen şiiri, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde tam bir gazel olarak yer almaktadır. Bu, tezkirelerde anılan “Hasan-ı Rûmî” ile Nazmî’nin mecmuasındaki Hasan’ın aynı şair olduğunu işaret etmektedir. Latîfî (1314: 131), Hasan'ın üslûbununun güzelliğine dikkati çekmektedir. Sadettin Nüzhet Ergun (1955: 96) ise, bazı şiir mecmualarında şiirleri bulunan Karaferyeli Hasan’ın, Bektaşî olmasına rağmen bu inancı terennüm ettiği şiirlerine rastlanmadığını belirtmektedir.

Kaynakça

Çiftçi, Cemil (1997). Maktul Şairler. İstanbul: Kitabevi Yay.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1955). Bektaşi Şairleri ve Nefesleri. C. 1. İstanbul: Maarif Kitaphanesi.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 28.07.2013].

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Tuhfe-i Nâilî - Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.

Şemseddîn Sâmî (1314). Kâmûsu’l-A’lâm. C. 3. İstanbul.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 01.10.2013
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel  

Mısr-ı hüsnünde ki güm kıldı gönül cân u seri

Şâm-ı zülfünde imiş aldı lebünden haberi

Haber-i fürkat-i gülden çü kelâm itdi sabâ

Bülbülün lâle-sıfat kan ile toldı cigeri

Cigeri gamzen okı deldi vü dilden geçüben

Cânuma geçdi revân tutmadı sînem siperi

Siperi pâreleyüp tîguna cânlar vireyin

Başa togarsa bu devlet güneşinün eseri

Eseri kılca belürmez bilünün bilemezem

Ne ümîde tolanur uşbu sa’âdet kemeri

Kemer-i himmet ile bilüni bagladı İlâh

Ki kemer-beste kul itdi sana şems ü kameri

Kameri bedr ü hilâl eyleyen ol mihr hakı

Hasan’un hüsnünedür evvel ü âhir nazarı

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 28.07.2013]. 2756.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CEVHERÎ, İBN-İ YEMÎNd. ? - ö. 1582/1590?Doğum YeriGörüntüle
2İZZET, Hüseyin İzzet Efendi, Karaferyelid. 1829 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3GARÂMÎd. 1500 - ö. 1584/1586 ?Doğum YeriGörüntüle
4CEVHERÎ, İBN-İ YEMÎNd. ? - ö. 1582/1590?Doğum YılıGörüntüle
5İZZET, Hüseyin İzzet Efendi, Karaferyelid. 1829 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6GARÂMÎd. 1500 - ö. 1584/1586 ?Doğum YılıGörüntüle
7CEVHERÎ, İBN-İ YEMÎNd. ? - ö. 1582/1590?Ölüm YılıGörüntüle
8İZZET, Hüseyin İzzet Efendi, Karaferyelid. 1829 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9GARÂMÎd. 1500 - ö. 1584/1586 ?Ölüm YılıGörüntüle
10CEVHERÎ, İBN-İ YEMÎNd. ? - ö. 1582/1590?MeslekGörüntüle
11İZZET, Hüseyin İzzet Efendi, Karaferyelid. 1829 - ö. ?MeslekGörüntüle
12GARÂMÎd. 1500 - ö. 1584/1586 ?MeslekGörüntüle
13CEVHERÎ, İBN-İ YEMÎNd. ? - ö. 1582/1590?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İZZET, Hüseyin İzzet Efendi, Karaferyelid. 1829 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15GARÂMÎd. 1500 - ö. 1584/1586 ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CEVHERÎ, İBN-İ YEMÎNd. ? - ö. 1582/1590?Madde AdıGörüntüle
17İZZET, Hüseyin İzzet Efendi, Karaferyelid. 1829 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18GARÂMÎd. 1500 - ö. 1584/1586 ?Madde AdıGörüntüle