Madde Detay
HİSȂRÎ
(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Hisârî, Sultân II. Bâyezîd zamanında yaşamış mesnevî şairlerindendir. Biyografik kaynaklarda adına rastlanmamaktadır. Hakkında eseri Tuhfetü’l-Mü’min’den az da olsa kimi bilgiler elde edilmektedir. Burada belirttiğine göre (Çifçi 2003: 212) o, oğulları ve kızları da dahil olmak üzere aile fertlerini veba salgınında kaybetti. Kendisi de vebaya yakalandı ve hastalığı esnasında günlerce ölüm ile yaşam arasında gidip geldi. Sonunda iyileşti, ancak yaşadıkları dünyasını değiştirdi, hayatında kapanmaz yaralar açtı. Kimsesi kalmadığı için ölümünden sonra arkasından dua edilsin diye bilinen tek eseri Tuhfetü’l-Mü’min’i yazmaya karar verdi. Bu Hisârî pîr olup acz ile kaldı nâ-tüvân (Çifçi 2003: 151) mısraından anlaşıldığı kadarıyla şair, eserini yazdığı 906 Safer/Eylül 1500 tarihinde artık yaşlanmıştı. Manzumesinin eksik tek nüshası “Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya 1701”de kayıtlıdır. Hisârî’nin, aruz vezninin mefâ’îlün mefâ’îlün fa’ûlün kalıbıyla kaleme aldığı ve 3305 beyit olduğunu belirttiği mesnevîsinin eldeki nüshası 2646 beyittir. Bütün sahih hadislerden yararlanarak Türkçeyle nazma çektiğini belirtmesine (Çifçi 2003: 356) bakılırsa eseri için teliftir demek mümkündür. Şair; bu metinde dünyanın, insanların, diğer varlıkların yaratılışından, yaratılış hikmetlerinden söz etmiş, peygamberlerin hayatlarından kesitler vermiş, Hz. Mûsâ’nın Allah ile doğrudan konuşmasını, bazı rahiplerin İslâm dinine uyan hâl ve hareketlerini anlatmış, ayet ve hadislerin bir kısmını da manzum olarak açıklamıştır. Mesnevîsini, halkı dinî konularda aydınlatmak ve bilgilendirmek amacıyla yazdığı anlaşılan Hisârî, bu düşüncesine uygun biçimde sade, açık ve anlaşılır bir Türkçe kullanmıştır.
Kaynakça
Çifçi, Selcen (2003). Tuhfetü’l-Mü’min (Metin-İnceleme-Sözlük). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Hisârî. Tuhfetü’l-Mü’min. Süleymaniye Kütüphanesi. Ayasofya. no. 1701. 130 yk.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SELCEN ÇİFÇİYayın Tarihi: 27.02.2014Güncelleme Tarihi: 04.11.2020Eserlerinden Örnekler
Tuhfetü’l-Mü’min’den
Kurı tevbe ider lafza lisânun
Hakîkatde yirinde her fi’âlün
Adun sûfî koyup zerki satarsın
Mürâyılık ile halkı utarsın
Sana nidevirür ol tevbe kardaş
Ne iş kim işlesen Hakka olur fâş
Mürîd oldum diyü şeyhe gidersin
Bu vech ile imâmeyi nidersin
Bu tâc [u] hırkanun yolını nitdün
Hakun emrin tutup ne işler itdün
Nidersin ol azîzlere varuban
İnâyet eyledüm diyü turuban
Mesâcidde namâz kılınmaz oldı
İmâm kanda cemâ’ate ne oldı
(Çifçi, Selcen (2003). Tuhfetü’l-Mü’min (Metin-İnceleme-Sözlük). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. 179.)
Yayın Tarihi: 27.02.2014Güncelleme Tarihi: 04.11.2020Eserlerinden Örnekler
Tuhfetü’l-Mü’min’den
Kurı tevbe ider lafza lisânun
Hakîkatde yirinde her fi’âlün
Adun sûfî koyup zerki satarsın
Mürâyılık ile halkı utarsın
Sana nidevirür ol tevbe kardaş
Ne iş kim işlesen Hakka olur fâş
Mürîd oldum diyü şeyhe gidersin
Bu vech ile imâmeyi nidersin
Bu tâc [u] hırkanun yolını nitdün
Hakun emrin tutup ne işler itdün
Nidersin ol azîzlere varuban
İnâyet eyledüm diyü turuban
Mesâcidde namâz kılınmaz oldı
İmâm kanda cemâ’ate ne oldı
(Çifçi, Selcen (2003). Tuhfetü’l-Mü’min (Metin-İnceleme-Sözlük). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. 179.)
Güncelleme Tarihi: 04.11.2020Eserlerinden Örnekler
Tuhfetü’l-Mü’min’den
Kurı tevbe ider lafza lisânun
Hakîkatde yirinde her fi’âlün
Adun sûfî koyup zerki satarsın
Mürâyılık ile halkı utarsın
Sana nidevirür ol tevbe kardaş
Ne iş kim işlesen Hakka olur fâş
Mürîd oldum diyü şeyhe gidersin
Bu vech ile imâmeyi nidersin
Bu tâc [u] hırkanun yolını nitdün
Hakun emrin tutup ne işler itdün
Nidersin ol azîzlere varuban
İnâyet eyledüm diyü turuban
Mesâcidde namâz kılınmaz oldı
İmâm kanda cemâ’ate ne oldı
(Çifçi, Selcen (2003). Tuhfetü’l-Mü’min (Metin-İnceleme-Sözlük). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. 179.)
Eserlerinden Örnekler
Tuhfetü’l-Mü’min’den
Kurı tevbe ider lafza lisânun
Hakîkatde yirinde her fi’âlün
Adun sûfî koyup zerki satarsın
Mürâyılık ile halkı utarsın
Sana nidevirür ol tevbe kardaş
Ne iş kim işlesen Hakka olur fâş
Mürîd oldum diyü şeyhe gidersin
Bu vech ile imâmeyi nidersin
Bu tâc [u] hırkanun yolını nitdün
Hakun emrin tutup ne işler itdün
Nidersin ol azîzlere varuban
İnâyet eyledüm diyü turuban
Mesâcidde namâz kılınmaz oldı
İmâm kanda cemâ’ate ne oldı
(Çifçi, Selcen (2003). Tuhfetü’l-Mü’min (Metin-İnceleme-Sözlük). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. 179.)