Madde Detay

Hulûsî Ustrumcalıdır. Ustrumca'da müftülük (Kurnaz 2001: I/255) ve vaizlik yapan Derûnî-zâde Şeyh Mehmed Efendi'nin oğludur. Memleketinde tahsilini tamamladıktan sonra, babasının müntesip olduğu Celvetîliğe intisap etti. Babasının 1118/1706'da vefatı üzerine Bursa'ya gidip Bursalı İsmail Hakkı'ya derviş oldu ve ondan hilafet aldı. Tekrar memleketine dönüp Ustrumca'da müftülük ve şeyhlik yaptı (Kurnaz 2001: I/255). 1167/1753 tarihinde vefat etti (Bursalı Mehmed Tâhir 1333-42: I/66).

Hulûsî, Ali Uşî’nin Kasîde-i Amâlî adlı eseri ile İbni Kayyım el-Cevziyye’ye ait akîdeye dair yazılan ve tam ismi El-Kâfiye ve’ş-Şâfiye Lî’ntisâri’l-Firkati’n-Nâciyeh olan Kasîde-i Nûniyye’yi Türkçe şerh etmiştir (Bursalı Mehmed Tâhir 1333-42: I/66). Kasîde-i Amâlî’nin el yazısıyla olan bir nüshası Halis Efendi Kütüphanesi'ndedir. Mürettep Dîvânçe nüshası da Üsküdar Selim Ağa Kütüphanesi Hüdâyî Efendi Kitapları, Nr. 1243’te bulunmaktadır (Bursalı Mehmed Tâhir 1333-42: I/66). İstanbul Belediyesi Osman Ergin Nr. 174, İstanbul Belediye Kütüphanesi. Nr. 387/2, Ankara Milli Kütüphane 06 Mil Yz FB 473 Dîvân'ının diğer nüshalardır. Dîvân'ın başında, eseri 1151/1739'da Belgrad'ın fethi haberi geldiğinde tertip ettiğini ve babasından hilafet aldığını belirten bir dibace bulunmaktadır. Dîvân, ikisi tahmis bir terkib-i bend olmak üzere 88 ilahî ve gazel ile babasının vefatı üzerine yazılmış terkib-i bend şeklinde bir tarih mersiyesinden oluşmaktadır (İstanbul Kitaplıkları Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu 1967: 764-65). 

Bursalı Mehmed Tâhir (1333-42). Os­manlı Müellifleri. C. I. İstanbul: Matbaa-ı Amire. 66.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Mehmet Nail Tuman. Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu (1967). C. III. İstanbul: MEB Yay.. 

Şehâ hûn-rîz-i gamzen zahmını bîmâr olandan sor

Perîşân hâtırı dil-beste-i dildâr olandan sor

Hulûsî remzi çokdur nüsha-i aşkın hakîkatde

O terkîbin beyânın vâkıf-ı esrâr olandan sor

* * *

Derd-i aşka ister isen bulasın ey dil devâ

Sür çıkar kalbin evinden kalmasın zerre hevâ

(Bursalı Mehmed Tâhir (1333-42). Os­manlı Müellifleri. C. I.İstanbul: Matbaa-ı Amire. 66.)