Madde Detay
İBRAHİM, İbrahim Hakkı
(d. ?/? - ö. ?/?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı İbrahim Hakkı olup şiirlerinde İbrahim mahlasını kullanmıştır. Fahri Bilge derlemeleri sayesinde haberdar olunan âşık, Kayseri’nin Konukboğan Mahallesi’ndendir. Kayseri’nin Miraboğulları ailesine mensuptur (Çapraz 2008: 315). Hayatı hakkında daha fazla bilgi bulunmamaktadır. Ermeni bir komşusu için söylemiş olduğu koşmadan hareketle kendisinin henüz Ermeniler ile birlikte bulunulan 19. yüzyılda yaşadığı söylenebilir. İbrahim, Kırşehir’de vergi memurluğunda bulunmuştur (Çapraz 2008: 294). Kayseri’de vefat etmiştir (Çapraz 2008: 315). Ölüm tarihi bilinmemektedir.
Fahri Bilge’ye ait defterde İbrahim’e ait on koşma ve dört destan bulunmaktadır (Çapraz 2008: 315-323). Şiirlerinde kullandığı dil ve üsluba bakıldığında az çok medrese tahsili gördüğü anlaşılan İbrahim’in âşıklık geleneğinin icaplarından hangilerine sahip olduğu bilinmemektedir. Fakat kendisinin bu tarza bağlı olarak sanatını icra ettiği düşünülebilir. Şiirlerinde Arapça ve Farsça kelimeleri sık ve yerinde kullanan âşıkta yöresel söyleyişlerle de karşılaşılır. Olaylara hakikat perdesi ardından bakan İbrahim’in şiirlerinde oldukça gerçekçi bir ifade şekli vardır. Koşmalarında genellikle günlük yaşamına bağlı gerçekleri dile getiren âşığın şiirlerinde hiciv ön plandadır. Bu anlayışla Fahri Bilge defterinde kendisiyle aynı mahallede oturan Ermeni komşusu, oğlunun kayınpederi ve kız kardeşi için muhtelif vesilelerle söylenmiş koşmaları bulunmaktadır (Çapraz 2008: 318-319, 321-322). Dinî içeriğe sahip olan diğer koşmalarındaysa, insanlara birtakım öğütler verilmektedir. Ona ait olan destanlardan ikisinde Allah’ın varlığı, birliği, yüceliği ve kudreti konu edilmiştir. "Kayseri Destanı" başlığı taşıyan destanında Kayseri’nin övgüsü ele alınırken; diğer destanında Erciyes’in eteğinde bulunan Karacaviran/Karacaören adı verilen bağlık, bahçelik bir mevkiin tasviri yapılmıştır. Destanlarında anlatım tutumu bakımından bilgilendirmeye yönelik işleyiş tarzının ön planda olduğu görülmektedir.
Kaynakça
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ERHAN ÇAPRAZYayın Tarihi: 09.09.2013Güncelleme Tarihi: 08.12.2020Eserlerinden Örnekler
Kayseri Destanı
Âb u havâsını hûb kıldı Hudâ
Söylenir şöhret ü şânı Kayseri
Kırklar nazargâhı gâzî şühedâ
Menbâ’-ı evliyâ kânı Kayseri
Feyz-i enbiyâdan olurlar fahhâl
Pençe-i Hayder’dir a’dâya kattâl
Sülâle-i resûl Şehîd-i Battâl
Gâzîlerin pehlivânı Kayseri
İmâmı emîri sultânı mevcûd
Silsile-i şehîd bürhânı mevcûd
Çok pîrler erenler her yanı mevcûd
Gizli gizli var sultânı Kayseri
Her seher açılır hâcet kapısı
Hikmet-i Hudâ’nın kudret yapısı
Bâb-ı rızâ için bekler hepisi
Asiyâ’nın âbidânı Kayseri
Burc-ı evliyâdır derûn-ı hisâr
Hesâbı bilinmez gâzî şehîd var
Din bâbında zâhir olur Zülfekâr
Hak yolunda döken kanı Kayseri
Zükûr ü inâsı tanır harâmı
Ehl-i Kur’ân olur cümle imâmı
Ulemâsı misl-i kudret hümâmı
Fenn ü ilmin kahramanı Kayseri
Çok nimetin yedim helâl et vatan
Yevmü’l-kıyâm çeşmin görmesin giryân
Cümlemiz belâdan saklamış Sübhân
Gönüllerin şem’a-dânı Kayseri
İbrahim eyliyor dîdâr davasın
Hidâyet bâbının tuttu halkasın
Boyun büker bekler Hakk’ın rızasın
Hamd Yezdân’a eyler fânî Kayseri
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay. 317.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 09.09.2013Güncelleme Tarihi: 08.12.2020Eserlerinden Örnekler
Kayseri Destanı
Âb u havâsını hûb kıldı Hudâ
Söylenir şöhret ü şânı Kayseri
Kırklar nazargâhı gâzî şühedâ
Menbâ’-ı evliyâ kânı Kayseri
Feyz-i enbiyâdan olurlar fahhâl
Pençe-i Hayder’dir a’dâya kattâl
Sülâle-i resûl Şehîd-i Battâl
Gâzîlerin pehlivânı Kayseri
İmâmı emîri sultânı mevcûd
Silsile-i şehîd bürhânı mevcûd
Çok pîrler erenler her yanı mevcûd
Gizli gizli var sultânı Kayseri
Her seher açılır hâcet kapısı
Hikmet-i Hudâ’nın kudret yapısı
Bâb-ı rızâ için bekler hepisi
Asiyâ’nın âbidânı Kayseri
Burc-ı evliyâdır derûn-ı hisâr
Hesâbı bilinmez gâzî şehîd var
Din bâbında zâhir olur Zülfekâr
Hak yolunda döken kanı Kayseri
Zükûr ü inâsı tanır harâmı
Ehl-i Kur’ân olur cümle imâmı
Ulemâsı misl-i kudret hümâmı
Fenn ü ilmin kahramanı Kayseri
Çok nimetin yedim helâl et vatan
Yevmü’l-kıyâm çeşmin görmesin giryân
Cümlemiz belâdan saklamış Sübhân
Gönüllerin şem’a-dânı Kayseri
İbrahim eyliyor dîdâr davasın
Hidâyet bâbının tuttu halkasın
Boyun büker bekler Hakk’ın rızasın
Hamd Yezdân’a eyler fânî Kayseri
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay. 317.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020Eserlerinden Örnekler
Kayseri Destanı
Âb u havâsını hûb kıldı Hudâ
Söylenir şöhret ü şânı Kayseri
Kırklar nazargâhı gâzî şühedâ
Menbâ’-ı evliyâ kânı Kayseri
Feyz-i enbiyâdan olurlar fahhâl
Pençe-i Hayder’dir a’dâya kattâl
Sülâle-i resûl Şehîd-i Battâl
Gâzîlerin pehlivânı Kayseri
İmâmı emîri sultânı mevcûd
Silsile-i şehîd bürhânı mevcûd
Çok pîrler erenler her yanı mevcûd
Gizli gizli var sultânı Kayseri
Her seher açılır hâcet kapısı
Hikmet-i Hudâ’nın kudret yapısı
Bâb-ı rızâ için bekler hepisi
Asiyâ’nın âbidânı Kayseri
Burc-ı evliyâdır derûn-ı hisâr
Hesâbı bilinmez gâzî şehîd var
Din bâbında zâhir olur Zülfekâr
Hak yolunda döken kanı Kayseri
Zükûr ü inâsı tanır harâmı
Ehl-i Kur’ân olur cümle imâmı
Ulemâsı misl-i kudret hümâmı
Fenn ü ilmin kahramanı Kayseri
Çok nimetin yedim helâl et vatan
Yevmü’l-kıyâm çeşmin görmesin giryân
Cümlemiz belâdan saklamış Sübhân
Gönüllerin şem’a-dânı Kayseri
İbrahim eyliyor dîdâr davasın
Hidâyet bâbının tuttu halkasın
Boyun büker bekler Hakk’ın rızasın
Hamd Yezdân’a eyler fânî Kayseri
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay. 317.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Kayseri Destanı
Âb u havâsını hûb kıldı Hudâ
Söylenir şöhret ü şânı Kayseri
Kırklar nazargâhı gâzî şühedâ
Menbâ’-ı evliyâ kânı Kayseri
Feyz-i enbiyâdan olurlar fahhâl
Pençe-i Hayder’dir a’dâya kattâl
Sülâle-i resûl Şehîd-i Battâl
Gâzîlerin pehlivânı Kayseri
İmâmı emîri sultânı mevcûd
Silsile-i şehîd bürhânı mevcûd
Çok pîrler erenler her yanı mevcûd
Gizli gizli var sultânı Kayseri
Her seher açılır hâcet kapısı
Hikmet-i Hudâ’nın kudret yapısı
Bâb-ı rızâ için bekler hepisi
Asiyâ’nın âbidânı Kayseri
Burc-ı evliyâdır derûn-ı hisâr
Hesâbı bilinmez gâzî şehîd var
Din bâbında zâhir olur Zülfekâr
Hak yolunda döken kanı Kayseri
Zükûr ü inâsı tanır harâmı
Ehl-i Kur’ân olur cümle imâmı
Ulemâsı misl-i kudret hümâmı
Fenn ü ilmin kahramanı Kayseri
Çok nimetin yedim helâl et vatan
Yevmü’l-kıyâm çeşmin görmesin giryân
Cümlemiz belâdan saklamış Sübhân
Gönüllerin şem’a-dânı Kayseri
İbrahim eyliyor dîdâr davasın
Hidâyet bâbının tuttu halkasın
Boyun büker bekler Hakk’ın rızasın
Hamd Yezdân’a eyler fânî Kayseri
Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay. 317.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Doğan Ümit Aksel | d. 1946 - ö. 3 Nisan 2008 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | LA'LÎ, Kayserili | d. ? - ö. 1563\'de sağ | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Teodor Kasap | d. 10 Kasım 1835 - ö. 5 Haziran 1897 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Doğan Ümit Aksel | d. 1946 - ö. 3 Nisan 2008 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | LA'LÎ, Kayserili | d. ? - ö. 1563\'de sağ | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Teodor Kasap | d. 10 Kasım 1835 - ö. 5 Haziran 1897 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Doğan Ümit Aksel | d. 1946 - ö. 3 Nisan 2008 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | LA'LÎ, Kayserili | d. ? - ö. 1563\'de sağ | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Teodor Kasap | d. 10 Kasım 1835 - ö. 5 Haziran 1897 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Doğan Ümit Aksel | d. 1946 - ö. 3 Nisan 2008 | Meslek | Görüntüle |
11 | LA'LÎ, Kayserili | d. ? - ö. 1563\'de sağ | Meslek | Görüntüle |
12 | Teodor Kasap | d. 10 Kasım 1835 - ö. 5 Haziran 1897 | Meslek | Görüntüle |
13 | Doğan Ümit Aksel | d. 1946 - ö. 3 Nisan 2008 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | LA'LÎ, Kayserili | d. ? - ö. 1563\'de sağ | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Teodor Kasap | d. 10 Kasım 1835 - ö. 5 Haziran 1897 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Doğan Ümit Aksel | d. 1946 - ö. 3 Nisan 2008 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | LA'LÎ, Kayserili | d. ? - ö. 1563\'de sağ | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Teodor Kasap | d. 10 Kasım 1835 - ö. 5 Haziran 1897 | Madde Adı | Görüntüle |