Madde Detay

Asıl adı İsmâil İsmet Efendi’dir. Kemalpaşa Mahallesi imamı Konyalı Ali Efendi’nin oğludur (Fatîn 1271: 300; Mehmed Süreyyâ 1311: 474; Özgül 2000: 1032). Doğum yeri ve tarihi belli değildir. 1258/1842-43’te Maliye Hazinesi Esham Muhasebesi bünyesinde hizmet veren Maden Kalemine girerek burada güzel ve doğru yazı yazmayı öğrendi. 1267/1850-51 senesinde Trabzon Eyaleti Tahrirat Kitabetine atandı (Fatîn 1271: 300). Daha sonra postahanede ve Nafia Nezaretinde kâtip, çeşitli kazalarda kaymakam olarak görev yaptı. Son memuriyeti İşkodra Vilayeti Mektupçuluğu oldu. Bu görevinden ayrıldıktan sonra Cerîde-i Havâdis’in edebî kısmını idare etti. 1302 Safer/ 1884 Kasım-Aralık’ta vefat etti (Mehmed Süreyyâ 1311: 474; Özgül 2000: 1032).

Fatîn (1271: 300) haylice şiiri bulunduğunu, Mehmed Süreyyâ (1311: 474) mahir bir şair ve münşi olduğunu söylese de İsmet’ten günümüze çok az şey ulaştı. Arapça ve Farsçaya vakıf olduğu Cerîde-i Havâdis’te yayımlanan eserlerinden anlaşılan şairin Dîvân'ı ve tarihe dair bir kitabı kayıptır (Özgül 2000: 1032). Her biri onar beyitlik 12 bendden oluşan terci-i bendi, Mahzenü’l-Hikem adıyla Cerîde-i Havâdis Matbaası’nda 15 sayfa olarak basılmıştır. Kaynakların bu eseri terkîb-i bend ve basım tarihini 1302/1884-85’i göstermeleri doğru değildir.

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul: İstihkâm Alayları Litografya Destgâhı.

İpekten, Haluk; M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal, M. Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî. C.2. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mehmed Süreyyâ (1311). Sicill-i Osmânî. C. 3. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1982). “İsmet Mustafa Efendi”. C. 5. İstanbul: Dergâh Yay. 9.

Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2004). “Kemal”. C. 5. Ankara: AKM Yay. 236.

Gazel

Gönülde şu’le-i cân-sûz u dûd-ı âh var serde

Yine oldum duçâr aşk âteşiyle bir gam-ı serde

Hayâl-i la‘l-i şîrîninle ey sâkî-yi gül-çehre

Ne kanlar nûş eder erbâb-ı işret bezm-i sâgarda

Gamınla bana dünyâ dûzah oldu ey kıyâmet-kad

Girîbânın n’ola der-dest edersem rûz-ı mahşerde

Begim uşşâka vaz geç nâz u nahvet eylemekden kim

Seni rencîde-hâtır etmesinler tarz-ı âherde

Bu nâyistân-ı âlem içre İsmet görmedik aslâ

Senin envâr-ı hâmende olan lezzâtı şekkerde

(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul: İstihkâm Alayları Litografya Destgâhı. 300.)