İŞRETÎ

(d. ?/? - ö. Muharrem, 974/Temmuz-Ağustos, 1566)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mustafa’dır. İstanbul yakınında bulunan Yenihisar’da doğdu. Doğum tarihi belli değildir. İlmiye sınıfına dahil olarak bazı müderrislerden eğitim aldı. Mülazım olduktan sonra 960/1552-53 senesinde Hasköy’e kadı olarak atandı. Kanûnî Sultan Süleyman’ın Nahçıvan seferine çıkması üzerine şehir muhafazası için Edirne’ye gelen Şehzade Bayezid’in has meclisine girdi. Başarılı şiirleri ve güzel sesiyle şehzadenin sevgisini kazandı. Nahçıvan seferi bitiminde, eski görev yeri olan Kütahya’ya dönen Şehzade, İşretî’nin kendisinin yakınında bulunması için Eskişehir’e kadı olarak atanmasını sağladı. Yeni görev yerinde de şehzade ile arkadaşlıkları devam etti. Eskişehir’de görev yaparken, bazı sapkın tarikatların günah ve kötülük yuvasına çevirdiği Battal Gazi Tekkesi’ni teftiş edip durumu padişaha arz ettikten sonra bu tekkenin medreseye dönüştürülmesini sağladı. Kardeşi Şehzade Selîm ile taht kavgasına giren velinimeti Şehzade Bayezid’in vefatından sonra, İşretî’nin ikbaline haset edenlerin “şehzadeyi içki ve eğlenceye İşretî alıştırdı.” diye iftira atması üzerine medresesi elinden alınarak Akyazılı Sinan Çelebi’ye verildi. Azledilmiş halde çok sıkıntılar çeken İşretî, Kanûnî’ye ait olan “üstindedür” redifli gazeli tanzir ederek padişaha sunması üzerine affedilerek Rumeli’de İvraca kazası kadılığına atandı. Burada görev yaptığı esnada 974 muharreminde/Temmuz-Ağustos, 1566 vefat etti. Mürettep divanı bulunmayan İşretî’nin çeşitli mecmua ve cönklerde şiirleri bulunmaktadır. Döneminin tezkire yazarlarına göre onun, okunmaya, dinlenmeye değer şiirleri vardır. Aşk, şarap, sevgili ve dünyanın faniliği konulu âşıkâne ve rindâne şiirleri oldukça başarılıdır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Sicill-i Osmanî - Mehmed Süreyya. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.  

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü'ş-Şuarâ ve Tabsıratü'n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakâik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri Hadâiku’l-hakâik fî Tekmileti’ş-Şakâik Nev’î-zâde Atâyî. İstanbul: Çağrı Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: SUAT DONUK
Yayın Tarihi: 14.07.2013
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020

Eserlerinden Örnekler


Kūh-ı ġam ķaplanıyuz deşt-i meşaķķat beklerüz

Şahne-i şehr-i belāyuz mülk-i minet beklerüz

 

Ehl-i síret ķulıyuz her sūrete rām olmazuz

Bu mecāzí tekyede pír-i aķíķat beklerüz

 

Ayaġı çoķdan götürürdük bu minet-ānede

Devr-i bezmüñde velí cām-ı maabbet beklerüz

 

Rūy u zülfüñ firķatinden bar-ı ġamda rūz u şeb

Gel gel iy Leylí safādur bend-i asret beklerüz


Şāh-bāz-ı evc-i tecríd olmışuz iy İşretí

Mabes-i tenden alās olmaġa fursat beklerüz


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BELÂYÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NÂZİKÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3BELÂYÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
4NÂZİKÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5BELÂYÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
6NÂZİKÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
7BELÂYÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
8NÂZİKÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
9BELÂYÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10NÂZİKÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11BELÂYÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12NÂZİKÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle