Madde Detay

Asıl adı Mustafa’dır. İstanbul yakınında bulunan Yenihisar’da doğdu. Doğum tarihi belli değildir. İlmiye sınıfına dahil olarak bazı müderrislerden eğitim aldı. Mülazım olduktan sonra 960/1552-53 senesinde Hasköy’e kadı olarak atandı. Kanûnî Sultan Süleyman’ın Nahçıvan seferine çıkması üzerine şehir muhafazası için Edirne’ye gelen Şehzade Bayezid’in has meclisine girdi. Başarılı şiirleri ve güzel sesiyle şehzadenin sevgisini kazandı. Nahçıvan seferi bitiminde, eski görev yeri olan Kütahya’ya dönen Şehzade, İşretî’nin kendisinin yakınında bulunması için Eskişehir’e kadı olarak atanmasını sağladı. Yeni görev yerinde de şehzade ile arkadaşlıkları devam etti. Eskişehir’de görev yaparken, bazı sapkın tarikatların günah ve kötülük yuvasına çevirdiği Battal Gazi Tekkesi’ni teftiş edip durumu padişaha arz ettikten sonra bu tekkenin medreseye dönüştürülmesini sağladı. Kardeşi Şehzade Selîm ile taht kavgasına giren velinimeti Şehzade Bayezid’in vefatından sonra, İşretî’nin ikbaline haset edenlerin “şehzadeyi içki ve eğlenceye İşretî alıştırdı.” diye iftira atması üzerine medresesi elinden alınarak Akyazılı Sinan Çelebi’ye verildi. Azledilmiş halde çok sıkıntılar çeken İşretî, Kanûnî’ye ait olan “üstindedür” redifli gazeli tanzir ederek padişaha sunması üzerine affedilerek Rumeli’de İvraca kazası kadılığına atandı. Burada görev yaptığı esnada 974 muharreminde/Temmuz-Ağustos, 1566 vefat etti. Mürettep divanı bulunmayan İşretî’nin çeşitli mecmua ve cönklerde şiirleri bulunmaktadır. Döneminin tezkire yazarlarına göre onun, okunmaya, dinlenmeye değer şiirleri vardır. Aşk, şarap, sevgili ve dünyanın faniliği konulu âşıkâne ve rindâne şiirleri oldukça başarılıdır.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Sicill-i Osmanî - Mehmed Süreyya. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.  

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü'ş-Şuarâ ve Tabsıratü'n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakâik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri Hadâiku’l-hakâik fî Tekmileti’ş-Şakâik Nev’î-zâde Atâyî. İstanbul: Çağrı Yay. 

Kūh-ı ġam ķaplanıyuz deşt-i meşaķķat beklerüz

Şahne-i şehr-i belāyuz mülk-i miḥnet beklerüz

Ehl-i síret ķulıyuz her sūrete rām olmazuz

Bu mecāzí tekyede pír-i ḥaķíķat beklerüz

Ayaġı çoķdan götürürdük bu miḥnet-ḫānede

Devr-i bezmüñde velí cām-ı maḥabbet beklerüz

Rūy u zülfüñ firķatinden baḥr-ı ġamda rūz u şeb

Gel gel iy Leylí safādur bend-i ḥasret beklerüz

Şāh-bāz-ı evc-i tecríd olmışuz iy İşretí

Maḥbes-i tenden ḫalās olmaġa fursat beklerüz