Madde Detay
KÂDİRÎ, Muhyiddîn
(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
17. yy. şairlerinden Kâdirî’nin hayatı hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmamaktadır. Nasihat-nâme adlı eserinde isminin Muhyiddin olduğunu kendisi belirtmektedir. Kullandığı mahlastan ve Nasihat-nâme adlı eserinden anlaşıldığı kadarıyla Kâdirî tarikatına mensuptur.
Eldeki tek eseri eseri Nasihat-nâme'dir. Manzum bir nasihatname tarzında kaleme alınan eser, 1035/1626’de yazılmaya başlandığı, 1040/1630’da tamamlandığı şu beyitten anlaşılmaktadır:
Bin otuz beşde başlandı bu cennet
Tamâm bin kırkda bedr oldı bu rahmet (Tuğluk 2008: 615)
Birden fazla nazım şeklinin kullanıldığı eserde, 11 kaside, 63 gazel yer almaktadır. Altı farklı veznin kullanıldığı Nasîhat-nâme’nin dili halk için yazılan eserlerde kullanılan dil gibi oldukça sadedir. Eserde konuşma dilinin özellikleri de görülmektedir.
Kaynakça
Dağdelen Serap (2011). Muhyiddin Kâdirî’nin Nasîhat-nâme Adlı Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.
Kadiri Muhyiddin. Nasihat-nâme. Milli Kütüphane. Fahri Bilge. Nu: 304.
Kaplan, Mahmut (2002). “Türk Edebiyatında Manzum Nasihat-nâmeler”. Türkler Ansiklopedisi. C.11. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. 781-799.
Tuğluk, İbrahim Halil ( 2008). "17. Yüzyıla Ait İki Harekeli Metinde Bazı İmlâ Özellikleri". Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. (3/6): 612-630.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUKYayın Tarihi: 31.10.2014Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Ey rûh-ı kudsî ne giriftâr-ı kafessin
Sındır kafesi tâze gulistân taleb eyle
Bu kevn-i fesâda gele inende yakışma
Bu külhânı ko cennet ü rızvân taleb eyle
Bu dünye didigin karışık bir düşe benzer
Gec hâb u hayalden din u îmân taleb eyle
Gel dünye icün âhiretün evini yıkma
Dîv nefsini bas mühr-i Süleymân taleb eyle
Kâfdan Kafa hükm it tutalım cümle cihânı
Bu saltanat elden gide Rahmân taleb eyle
Rahmân didi kim milk-i bekâ asl-ı vatandur
Yapmaga dinün evini her an taleb eyle
Az yaşa begim çok yaşa makbere evindür
Gel ömr u bekâ hayy u ebed hân taleb eyle
Günde nice yüz bin togar u hem ölür insân
Bu dünya karârgâh degil uş kân taleb eyle
Ol kân didigim saltanat ömr-i bekâdur
Ko âriyet-i cism ü teni cân taleb eyle
Ten milki harâb olsa gerek mevtün elinde
Cân memleketin tutmaga cânân taleb eyle
Bu cism-i fenâ âriyet-i ton durur eskir
Eskimez ebed rûhına kaftân taleb eyle
Sa‘y eyle gönül iklîmini itmege ma‘mûr
Gel milk-i vucûd tahtına sultân taleb eyle
İnsân didigin cân u cihân cümle cihândur
Var ‘âlem-i kübrâyı bul insân taleb eyle
Hep cümle bu eşyânun özi gözidur insân
Eşyâ yüzine bak Hakk’a bürhân taleb eyle
(Dağdelen Serap (2011). Muhyiddin Kâdirî’nin Nasîhat-nâme Adlı Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi. 93-94)
Yayın Tarihi: 31.10.2014Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Ey rûh-ı kudsî ne giriftâr-ı kafessin
Sındır kafesi tâze gulistân taleb eyle
Bu kevn-i fesâda gele inende yakışma
Bu külhânı ko cennet ü rızvân taleb eyle
Bu dünye didigin karışık bir düşe benzer
Gec hâb u hayalden din u îmân taleb eyle
Gel dünye icün âhiretün evini yıkma
Dîv nefsini bas mühr-i Süleymân taleb eyle
Kâfdan Kafa hükm it tutalım cümle cihânı
Bu saltanat elden gide Rahmân taleb eyle
Rahmân didi kim milk-i bekâ asl-ı vatandur
Yapmaga dinün evini her an taleb eyle
Az yaşa begim çok yaşa makbere evindür
Gel ömr u bekâ hayy u ebed hân taleb eyle
Günde nice yüz bin togar u hem ölür insân
Bu dünya karârgâh degil uş kân taleb eyle
Ol kân didigim saltanat ömr-i bekâdur
Ko âriyet-i cism ü teni cân taleb eyle
Ten milki harâb olsa gerek mevtün elinde
Cân memleketin tutmaga cânân taleb eyle
Bu cism-i fenâ âriyet-i ton durur eskir
Eskimez ebed rûhına kaftân taleb eyle
Sa‘y eyle gönül iklîmini itmege ma‘mûr
Gel milk-i vucûd tahtına sultân taleb eyle
İnsân didigin cân u cihân cümle cihândur
Var ‘âlem-i kübrâyı bul insân taleb eyle
Hep cümle bu eşyânun özi gözidur insân
Eşyâ yüzine bak Hakk’a bürhân taleb eyle
(Dağdelen Serap (2011). Muhyiddin Kâdirî’nin Nasîhat-nâme Adlı Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi. 93-94)
Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Ey rûh-ı kudsî ne giriftâr-ı kafessin
Sındır kafesi tâze gulistân taleb eyle
Bu kevn-i fesâda gele inende yakışma
Bu külhânı ko cennet ü rızvân taleb eyle
Bu dünye didigin karışık bir düşe benzer
Gec hâb u hayalden din u îmân taleb eyle
Gel dünye icün âhiretün evini yıkma
Dîv nefsini bas mühr-i Süleymân taleb eyle
Kâfdan Kafa hükm it tutalım cümle cihânı
Bu saltanat elden gide Rahmân taleb eyle
Rahmân didi kim milk-i bekâ asl-ı vatandur
Yapmaga dinün evini her an taleb eyle
Az yaşa begim çok yaşa makbere evindür
Gel ömr u bekâ hayy u ebed hân taleb eyle
Günde nice yüz bin togar u hem ölür insân
Bu dünya karârgâh degil uş kân taleb eyle
Ol kân didigim saltanat ömr-i bekâdur
Ko âriyet-i cism ü teni cân taleb eyle
Ten milki harâb olsa gerek mevtün elinde
Cân memleketin tutmaga cânân taleb eyle
Bu cism-i fenâ âriyet-i ton durur eskir
Eskimez ebed rûhına kaftân taleb eyle
Sa‘y eyle gönül iklîmini itmege ma‘mûr
Gel milk-i vucûd tahtına sultân taleb eyle
İnsân didigin cân u cihân cümle cihândur
Var ‘âlem-i kübrâyı bul insân taleb eyle
Hep cümle bu eşyânun özi gözidur insân
Eşyâ yüzine bak Hakk’a bürhân taleb eyle
(Dağdelen Serap (2011). Muhyiddin Kâdirî’nin Nasîhat-nâme Adlı Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi. 93-94)
Eserlerinden Örnekler
Ey rûh-ı kudsî ne giriftâr-ı kafessin
Sındır kafesi tâze gulistân taleb eyle
Bu kevn-i fesâda gele inende yakışma
Bu külhânı ko cennet ü rızvân taleb eyle
Bu dünye didigin karışık bir düşe benzer
Gec hâb u hayalden din u îmân taleb eyle
Gel dünye icün âhiretün evini yıkma
Dîv nefsini bas mühr-i Süleymân taleb eyle
Kâfdan Kafa hükm it tutalım cümle cihânı
Bu saltanat elden gide Rahmân taleb eyle
Rahmân didi kim milk-i bekâ asl-ı vatandur
Yapmaga dinün evini her an taleb eyle
Az yaşa begim çok yaşa makbere evindür
Gel ömr u bekâ hayy u ebed hân taleb eyle
Günde nice yüz bin togar u hem ölür insân
Bu dünya karârgâh degil uş kân taleb eyle
Ol kân didigim saltanat ömr-i bekâdur
Ko âriyet-i cism ü teni cân taleb eyle
Ten milki harâb olsa gerek mevtün elinde
Cân memleketin tutmaga cânân taleb eyle
Bu cism-i fenâ âriyet-i ton durur eskir
Eskimez ebed rûhına kaftân taleb eyle
Sa‘y eyle gönül iklîmini itmege ma‘mûr
Gel milk-i vucûd tahtına sultân taleb eyle
İnsân didigin cân u cihân cümle cihândur
Var ‘âlem-i kübrâyı bul insân taleb eyle
Hep cümle bu eşyânun özi gözidur insân
Eşyâ yüzine bak Hakk’a bürhân taleb eyle
(Dağdelen Serap (2011). Muhyiddin Kâdirî’nin Nasîhat-nâme Adlı Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi. 93-94)