KÂDİRÎ, Muhyiddîn

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

17. yy. şairlerinden Kâdirî’nin hayatı hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmamaktadır. Nasihat-nâme adlı eserinde isminin Muhyiddin olduğunu kendisi belirtmektedir. Kullandığı mahlastan ve Nasihat-nâme adlı eserinden anlaşıldığı kadarıyla Kâdirî tarikatına mensuptur.

Eldeki tek eseri eseri Nasihat-nâme'dir. Manzum bir nasihatname tarzında kaleme alınan eser, 1035/1626’de yazılmaya başlandığı, 1040/1630’da tamamlandığı şu beyitten anlaşılmaktadır:

Bin otuz beşde başlandı bu cennet

Tamâm bin kırkda bedr oldı bu rahmet (Tuğluk 2008: 615)

Birden fazla nazım şeklinin kullanıldığı eserde, 11 kaside, 63 gazel yer almaktadır. Altı farklı veznin kullanıldığı Nasîhat-nâme’nin dili halk için yazılan eserlerde kullanılan dil gibi oldukça sadedir. Eserde konuşma dilinin özellikleri de görülmektedir.

Kaynakça

Dağdelen Serap (2011). Muhyiddin Kâdirî’nin Nasîhat-nâme Adlı Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.

Kadiri Muhyiddin. Nasihat-nâme. Milli Kütüphane. Fahri Bilge. Nu: 304.

Kaplan, Mahmut (2002). “Türk Edebiyatında Manzum Nasihat-nâmeler”. Türkler Ansiklopedisi. C.11. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. 781-799.

Tuğluk, İbrahim Halil ( 2008). "17. Yüzyıla Ait İki Harekeli Metinde Bazı İmlâ Özellikleri". Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. (3/6): 612-630. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUK
Yayın Tarihi: 31.10.2014
Güncelleme Tarihi: 21.11.2020

Eserlerinden Örnekler

 Ey rûh-ı kudsî ne giriftâr-ı kafessin

Sındır kafesi tâze gulistân taleb eyle

 Bu kevn-i fesâda gele inende yakışma

Bu külhânı ko cennet ü rızvân taleb eyle

Bu dünye didigin karışık bir düşe benzer

Gec hâb u hayalden din u îmân taleb eyle

Gel dünye icün âhiretün evini yıkma

Dîv nefsini bas mühr-i Süleymân taleb eyle

Kâfdan Kafa hükm it tutalım cümle cihânı

Bu saltanat elden gide Rahmân taleb eyle

Rahmân didi kim milk-i bekâ asl-ı vatandur

Yapmaga dinün evini her an taleb eyle

Az yaşa begim çok yaşa makbere evindür

Gel ömr u bekâ hayy u ebed hân taleb eyle

Günde nice yüz bin togar u hem ölür insân

Bu dünya karârgâh degil uş kân taleb eyle

Ol kân didigim saltanat ömr-i bekâdur

Ko âriyet-i cism ü teni cân taleb eyle

Ten milki harâb olsa gerek mevtün elinde

Cân memleketin tutmaga cânân taleb eyle

Bu cism-i fenâ âriyet-i ton durur eskir

Eskimez ebed rûhına kaftân taleb eyle

Sa‘y eyle gönül iklîmini itmege ma‘mûr

Gel milk-i vucûd tahtına sultân taleb eyle

İnsân didigin cân u cihân cümle cihândur

Var ‘âlem-i kübrâyı bul insân taleb eyle

Hep cümle bu eşyânun özi gözidur insân

Eşyâ yüzine bak Hakk’a bürhân taleb eyle

 (Dağdelen Serap (2011). Muhyiddin Kâdirî’nin Nasîhat-nâme Adlı Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi. 93-94)