KÂDİRÎ, Şeyh Seyyid Abdurrahman Şerif Efendi

(d. ?/? - ö. 1123/1712)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi Seyyid Abdurrahman’dır. Kâdirî’yi mahlas olarak kullanması ise Kadirilik’e intisabından dolayıdır. Babasının adı Şerif Hasan Çelebi olup şair küçükken vefat etmiştir. Yetim kalan Seyyid Abdurrahman Şerif Efendi’ye Ümmî Sinan-zâde Hasan Efendi sahip çıkmış, büyüdüğünde de kızıyla evlendirmiştir (Çapan 2005: 505).

Ümmî Sinan-zâde Hasan Efendi’nin gözetimi altında iyi bir eğitim almış, marifet ilmi ve tarikat adabı noktasında kendini geliştirmiştir (Çapan 2005: 505). Kadirilik’in İstanbul Tophane’deki merkezinde şeyh olarak görev yapmıştır. Şeyhlik yaptığı dergâhta herkes tarafından sevilip sayılan şair, Şerîf Kâdirî ve Şerîf Çelebi diye meşhur olmuştur (Tuman 2001: 818).
Şair, hicri 1123/ miladi 1712 yılında vefat etmiş (Çapan 2005: 505) ve mezkûr tekkede defnedilmiştir. "Şeyhü’l-‘ukbâ" terkibi vefatına tarihtir (Ekinci 2011: 99).
Seyyid Abdurrahman Şerif Efendi, şiirlerinde Kâdirî mahlasını kullanmış; şeyhâne, merdâne, hakikat şiar şiirler yazmıştır. Tezkirelerde eser/ eserleri hakkında bilgi bulunmayan şairin örnek şiirleri bulunmaktadır. Safâyî Tezkiresi ve Tuhfe-i Nâ’ilî’de
Dil odur kim ola dâ’im mahrem-i râz-ı şuhûd / Tayy ede kevneyni ‘arşa eyleye her dem su‘ûd (Çapan 2005: 505; Tuman 2001: 818).

matlaıyla başlayan üç beyitlik şiirin ise; Sâlim Tezkiresi’nde, madde sonuna eklenen bir zeyille, Gîsûdar Şeyh Ahmed Kâdirî Efendi’ye ait olduğu belirtilmiştir (İnce 2005: 579). 

Kaynakça

Çapan, Pervin (hzl.)(2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî ‘Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr’ İnceleme- Metin- İndeks. Ankara: AKM Yay.

Ekinci, Ramazan (2011). Vefeyât-ı Ayvansarâyî (İnceleme-Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi.

İnce, Adnan (hzl.)(2005). Tezkiretü’ş-Şu’arâ- Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ABDULLAH AYDIN - NURGÜL SUCU
Yayın Tarihi: 17.07.2014
Güncelleme Tarihi: 04.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Beyitler

1

Mef‘ûlü fâ‘ilâtü mefâ‘îlü fâ‘ilün
Germ-âbe içre var gör o dellâl-i âfeti
Soydu cihânı eyledi dervîş-i Halvetî

(Çapan, Pervin (hzl.)(2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî ‘Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr’ İnceleme- Metin- İndeks. Ankara: AKM Yay. 505.)

2

Fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilün
Derd ile âvâreler derdine tîmâr istemez
Tâlib-i dîdâr olanda fikr-i agyâr istemez

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu’arâ- Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 579.)

 3

Bizdedir genc-i muhabbet bizdedir nûr-ı safâ

Bizdedir aşk-ı İlâhî bizdedir cezb-i Hudâ

(Ekinci, Ramazan (2011). Vefeyât-ı Ayvansarâyî (İnceleme-Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi. 99.)