Madde Detay

Kâzım hakkında biyografik kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak Hekimoğlu Ali Paşa’nın 1155/1742 yılında ikinci defa sadrazam olması üzerine çeşitli şairlerin tanzim ettiği manzumelerin derlendiği Mecmûa-i Tevârîh’te, bir tarih bir de kaside olmak üzere şaire ait iki manzume kayıtlıdır. Her ne kadar bu manzumeler şairin biyografisine ışık tutacak bir bilgiden mahrum olsa da Hekimoğlu Ali Paşa’nın sadareti vesilesiyle yazılmış olmaları, Kâzım’ın 18. yüzyılın ortalarında hayatta olduğunu göstermektedir.

Mecmûa-i Tevârîh. Süleymaniye Kütüphanesi “Esad Efendi 3388”. vr. 50b-51a.

Kasîde-i Kâzım Efendi

Ey muhyî-yi müceddidi dîn-i Muhammedüñ

Hâmî hudûd-ı kâtıʻası şerʻ-i Ahmedüñ

Islâh-ı nazm-ı hâli musâfât-ı devletüñ

Hallâl-i müşkilâtı umûr-ı muʻakkaduñ

Kâşif rumûzı dikkat-i ser-pûş-ı himmetüñ

Fâtih beyânı gâmız-ı fikr-i müseddedüñ

Fikret vukûfı maʻnâ-yı kayd-ı hüviyyetüñ

Aslus-saʻîd-i matlaʻ-ı şevket müşeyyedüñ

Hâris emânı hâl-i gürûh-ı raʻiyyetüñ

Vâkıf usûli resm-i kadîm ü müceddedüñ

Takrîb-i re’yüñ ile görür kâr-gâh-ı çarh

Emniyye-i derûn-ı mezâyâ-yı ebʻaduñ

İmʻân-ı fikretüñle tasavvur ider iseñ

Bulur netîce sûreti şekl-i müreddedüñ

Sarf-ı zihin idince makâm-ı misâlde

Nahv-i beyân kelâm-ı nikâtı müberredüñ

Âdâb-ı saltanatda ki mîr-i kelâmsın

Kalmaz zebân-ı kuvveti menʻ-i mücerredüñ

Îkâʻ-ı hükm-i hâs-ı hikem emr ü nehyüñe

İnkârı yok lâ vü neʻamla mümerredüñ

Râcih vücûd-ı madde olur retk u fetkuña

İmkân-ı sülb-i kayd-ı zarûret mukayyedüñ

ʻİlmüñ kemâl-i gâyete şîrâze-benddür

Fazluñ sahâyifine sıgışmaz mücelledüñ

Kılduñ tazabbutuñla yine intizâm-ı hâl

Ahvâl-i dîn-i mülket-i kâr-ı mütebdedüñ

Der-gerden-i emânda çâsâr u çâriçe

Te’sîr itdi bîm-i süyûf-ı müşeddedüñ

Evvelden oldı emrüñe tâbiʻ tebâyiʻa

Çokdan bilindi zât-ı mekârim mümeccedüñ

Re’yüñle rây mülzem ü hâkân lâldür

Cârî cihâna ser-te-ser emr-i mü’ekkedüñ

Minnet ne şimdi hükmüñe mahkûm-ı hâkimi

Îrân u Hind ü niçe diyâr-ı mübaʻʻaduñ

Yokdur derûnda zerrece şübhe Hudâ bilür

Emn ü emân-ı ʻâleme vakt-i muʻahhaduñ

Kâr-ı cihân olmaga me’mûn-ı gâ’ile

İtdi zuhûr devlet-i nusret-mü’eyyedüñ

Ber-vefk-ı nûr-ı tâliʻ-i ikbâl-i devletüñ

Pîşânesinde baht-ı saʻâdet murassaduñ

Nâm-ı şerîfüñ oldı ʻAlî-vasf-ı ʻâliye

Aʻlâ-sıfât-ı ahsen-i ahlâk-ı erşedüñ

Dânâ-dilâ müdebbir ü âgâh-ı âsafâ

Ey zübde-i hulâsası ikbâl-i esʻaduñ

Sensin müşîri saltanat-ı ʻayn-ı şevketüñ

Sensin vezîri şâh-ı muzaffer mü’eyyedüñ

Düşmenlerin zıbâta-i zûr-ı şecâʻatüñ

Kırdı geçirdi rişte-i ʻıkd-i mükeyyedüñ

Dest-i isâbet ile muhill-i ʻukûdsun

Buldı güşâd ʻukdesi emr-i mücaʻʻadüñ

Geldi husûle buldı nizâm himmetüñ ile

Ser-haddi mülk-i gâye-i İslâm-ı muhaddidüñ

Her kavl ü fiʻl ü vazʻ-ı sadâkat muʻayyenüñ

Makbûl-i tabʻı şâh-ı şehen-şâh-ı emcedüñ

Sıgmaz beyân-ı silk-i güher-pâş-ı hâmeye

Vasf-ı cemîl-i nâdir-i gayr-ı muʻaddidüñ

İtsün duʻâ-yı zâtını Kâzım kuluñ müdâm

Budur ehemm-i lâzımı tabʻ-ı müstaʻʻaduñ

İkbâl-i nev-be-nev kerem-i pâdişâhda

Der-kâr-ı kâruñ ola murâdât-ı maksaduñ

Düşmenlerini eyleye Allâh hâk-sâr

Zâtuñ masûn-ı savnı ola zât-ı Sermedüñ

Yâ Rab be-âl ü sahb u be-nûr-ı çehâr-yâr

Olsun şefîʻ-i mahşeri mahbûb-ı Ahmedüñ

(Mecmûa-i Tevârîh. Süleymaniye Kütüphanesi “Esad Efendi 3388”. vr. 50b-51a.)