Madde Detay

Hayatı hakkında çok fazla bilgi bulunmayan Kıymetî'nin elde bulunan biri beş, diğeri altı kıtalık iki koşmasında H. 1133/ M.1721 ve H. 1135/ M.1723 tarihlerini anmasından, onun 18. yüzyılda yaşadığı tahmin edilmektedir (TDEA 1982: 343). Fuad Köprülü'nün Saz Şairleri adlı eserinde kayıtlı iki koşmasından başka bir eseri tespit edilememiştir. Şiirlerinde Kıymetî mahlasını kullanan âşığın ne zaman, nerede doğduğu hakkındaki bilinmezlik ölümü için de geçerlidir. Cönk ve  mecmuaların okunması ile âşığın hayatı ve edebî kişiliği hakkında yeni bilgiler gün ışığına çıkabilir.

Kullandığı dile ve “kiminsin” redifli koşmasında ebced hesabıyla sevgilisinin adına yazdığı göz önünde bulundurulursa Âşık Ömer, Gevherî, Kâtibî, Kuloğlu vb. gibi 17. yüzyıl âşıklarının yolundan giden oldukça kültürlü bir âşık olduğu anlaşılmaktadır (1982: 343). Koşmalarında sanatlı ve süslü bir dil, dikkati çekmektedir.

Dilberâ, yolunda çok derd-mendim

Eyle aşikâre hemen, kiminsin

Geşt ettim cihanı ey bî-menendim

Söyle, hey kaşları keman, kiminsin

Ezelî sever idi seni canım

Cemâlin gördükçe artar figanım

Beni Mecnûn eyledin sen sultânım

Aman derim sana, aman, kiminsin

Hayâlin incedir, kametin bâlâ

Bakmağa doyulmaz gözlerin elâ

Ruhlerin al aldır, leblerim hamrâ

Hokka-dehân, tutî-lisan, kiminsin

İlâhım saklasın hatâdan cismim

Bin yüz otuz üçte yazıldı resmin

Ebced hesâbi’yle doksan(i)ki ismin

Kâmile güç değil, asan, kiminsin

Şah mısın, peri mi, melek mi aslın

Şimdiki bu gözler görmedi mislin

Kıymetî eylesin bir zaman faslın

Söyle ey Yûsüf’e akran, kiminsin

Köprülü, M. Fuad (2004). Saz Şairleri I-V. Ankara: Akçağ Yay. 380.

Koşma

Dilberâ, kâmiller etsin midhatin

Cebîninde bî-behâne kaşların

Ferman eyle her ne ise hizmetin

Salsun beni Hindistan'a kaşların

Nâr-ı aşkın yaktı bağrım pişirdi

Nicesinin aklın aldı şaşırdı

Gör, âlemi birbirine düşürdü

Verdi kendin dâsitâne kaşların

Kıymetin bilinsen sürersin demin

Dilerim solmasun rûyunla femin

Olaydı senin de mührün, hâtemin

Hükmederdi Süleyman'a kaşların

Aşkın eyler beni akıbet berbâd

Şîrin, deyu deldi dağları Ferhâd

Mislin var diyenler eylesin isbat

Gelmemiştir bu cihâna kaşların

Medhindir ettiğim sen dâd eyleme

Bin gün âh edersem âzâd eyleme

Kendine hasredip mezâd eyleme

Sebeb olur yüz bin kana kaşların

Bir gedâyım, Kıymetî'yim payına

Siynem siper gamzelerin yayına

Bin yüz otuz beşte mevlid ayına

Târih oldu her divâna kaşların

Köprülü, M. Fuad (2004). Saz Şairleri I-V. Ankara: Akçağ Yay. 381.