KUL FANÎ, Mahir Güler

(d. 11.11.1960 / ö. 15.12.2017)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mahir Güler, 11 Kasım 1960 tarihinde Sivas'ın Bademkaya (Nadirik) köyünde doğmuştur. Şiirlerinde Kul Fanî mahlasını kullanan âşığın annesinin adı Hatice, babasının adı Turan, dedesinin adı Mehmet'tir. Dedesi köyde Kepek Mehmet lakabıyla anılmaktadır. Beş kardeşi vardır. Kul Fanî, ailenin ikinci çocuğudur. Bademkaya'da başladığı eğitimini, Sivas Endüstri Meslek Lisesi motor bölümünden mezun olarak tamamlar. Kur'an-ı Kerim okumasını dedesi Kepek Mehmet'ten öğrenir. 1982'de acemi birliğini Ankara Etimesgut'ta tank şoförü olarak yapar, usta birliğini ise Kırklareli'nde Zırhlı Alay Birliği’nde tamamlar. 1985'te amcasının kızı Nezahat ile evlenir. Dört çocuğu vardır. Çocuklarının isimleri Abdulsamet (1986), Abdülkerim(1987), Büşra (1992), Enes Turan Güler (1998)'dir. 1984'te TCDD Lokomotif Bakım Atölyesi'nde motor tamircisi olarak işe başlar. 2005'te buradan emekli olur. Burada çalışırken 1995'ten sonra aynı zamanda taksicilik yapar. Yine emekli olduktan sonra Karayolları Müdürlüğüne bağlı olarak çalışır. Yine yazları köyünde babasının, amcasının tarlasında çalışır; yulaf ekmiş, buğday ekmiş baba mesleğini de bir taraftan sürdürmüştür. Çalışmayı seven âşık geçim sıkıntısını hayatı boyunca hisseder. Kul Fanî'nin ustası Âşık Gülşadî'dir. Âşığın Nakşibendi tarikatının Ankara koluna mensup olduğu bilinmektedir. Âşık Sivas'ta Şemsi Sivasî Türbesi'nde ve Meydan Camisi'nde gönüllü hizmetlerde bulunmuştur. Güler, Sivas'ta 15 Aralık 2017 tarihinde kalp krizi geçirerek vefat etmiş ve Sivas Yukarı Tekke Mezarlığı'nda defnedilmiştir (Kaya 2018: 4).

Ustası Gülşadî, Kul Fanî'nin derin bir ahiret inancı olması ve şiirlerinde dünyanın faniliğinin üzerinde durması sebebiyle Kul Fanî mahlasını vermiştir. Gülşadî ile tanışmadan önce saz çalmayı bilmemektedir. İlk bağlamasını ustasıyla birlikte almıştır, saz çalmayı sonradan öğrenmiştir. Nota bilmektedir. Doğaçlama şiir söyleme yeteneği (irticalen) vardır. Birçok karşılaşma yapmıştır. Kul Fanî’nin de Enver Artuç isimli ozana ustalık ettiği bilinmektedir (Kaya 2018: 17).

Kul Fanî'nin 335 şiiri tespit edilmiştir. Bu şiirlerden 2 şiir yedekli, 16 şiir divan, 317 şiirin ise koşma tipi şiir olduğu görülmüştür. Koşma tipi şiirler incelendiğinde bu şiirlerden 52 şiir semai, 2 şiir dudakdeğmez, 4 şiir söyletme, 4 şiir dedim-dedi, 1 şiir tekrarlama, 9 şiir çift kafiyeli şiir, 3 şiir üç kafiyeli şiir yapı özellikleri göstermektedir. Koşma tipi şiirlerin türü incelendiğinde ise 6 şiir ağıt, 1 şiir batırma, 6 şiir demeli, 79 şiir dertlenme, 7 şiir dualama, 31 şiir güzelleme, 7 şiir hasretleme, 4 şiir kargışlama, 4 şiir mektup şiir, 2 şiir merhabalama, 63 şiir öğütleme, 37 şiir övgüleme 38 şiir şikâyetlenme, 10 şiir tarifleme, 35 şiir taşlama, 1 şiir ters öğütleme olarak tespit edilmiştir (Kaya 2018: 38-39). Şiirlerde en çok 11'li ve 8'li hece ölçüsüne yer vermiştir (Kaya 2018:29). Kul Fanî'nin şiirlerinde oldukça sade bir dil kullandığı görülür, Sivas ağız özellikleri, çocukluğunu anlattığı şiirlerde yer alır (Kaya 2018: 25-26). Kişileştirme, benzetme, istiare, telmih sanatlarına birçok şiirinde yer vermiştir (Kaya 2018: 27-28-29). Kul Fanî hemen her konuda şiir yazar. Şiirlerinde genel anlamda dini-didaktik, ahlakî, aşk ve âşıklığın getirdiği hâller, ahilik kurumu, ailevi ilişkiler, toplumsal ilişkiler, insani ilişkiler, millî duygular, geçim sıkıntısı, gurbet, memleket sevgisi ve bazı taşlamalar konu olarak göze çarpmaktadır (Kaya 2018: 22-23-24).

Kaynakça

Kaya, Huri Selcen (2018). Âşık Kul Fanî Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Giresun: Giresun Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: SELCEN KAYA
Yayın Tarihi: 09.07.2019
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÖRGEL, Salim Örgeld. 1926 - ö. 1990Doğum YeriGörüntüle
2ŞEMİSTAN PAŞAYEVd. 1893 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SELMANİ/GİRYANİ, Selman Arızd. 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ÖRGEL, Salim Örgeld. 1926 - ö. 1990Doğum YılıGörüntüle
5ŞEMİSTAN PAŞAYEVd. 1893 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SELMANİ/GİRYANİ, Selman Arızd. 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ÖRGEL, Salim Örgeld. 1926 - ö. 1990Ölüm YılıGörüntüle
8ŞEMİSTAN PAŞAYEVd. 1893 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9SELMANİ/GİRYANİ, Selman Arızd. 1945 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10ÖRGEL, Salim Örgeld. 1926 - ö. 1990MeslekGörüntüle
11ŞEMİSTAN PAŞAYEVd. 1893 - ö. ?MeslekGörüntüle
12SELMANİ/GİRYANİ, Selman Arızd. 1945 - ö. ?MeslekGörüntüle
13ÖRGEL, Salim Örgeld. 1926 - ö. 1990Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞEMİSTAN PAŞAYEVd. 1893 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SELMANİ/GİRYANİ, Selman Arızd. 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÖRGEL, Salim Örgeld. 1926 - ö. 1990Madde AdıGörüntüle
17ŞEMİSTAN PAŞAYEVd. 1893 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SELMANİ/GİRYANİ, Selman Arızd. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle