KUL HAMİT, Hamit Koca

(d. 1916 / ö. 27.01.1978)
âşık,çiftçi, imam
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hamit Koca olan âşık, 1916 yılında Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesine bağlı Alemdar köyünde dünyaya gelir. Bazı kaynaklar doğum yılının 1914 olduğunu bildirmektedir (http://kahramanmaraslisairleryazarlar.blogspot.com). Babası Bâki Efendi, annesi Mihriban Hanım'dır. Hamit'in doğduğu yıllar 1. Dünya Savaşı yıllarıdır ve Anadolu'nun pek çok yerinde olduğu gibi Afşin'de de özellikle ekonomik anlamda ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır. Hamit'in çocukluğu yokluk, fakirlik ve sefalet içinde geçer. Resmî bir eğitimi olmamakla birlikte dinî bilgilerini babasından ve çevresindeki diğer din hocalarından alır. Küçük yaşta aile ekonomisine katkıda bulunmak için işe girer. Köyde ırgatlık ve çiftçilik yapar. Orta yaşlarında bir ara Afşin'e bağlı Kerevin köyünde imamlık görevinde de bulunur. Hayatının büyük bir kısmını Afşin'de geçiren Hamit Koca, ailesinin de karıştığı bir kan davası münasebetiyle Kahramanmaraş Merkez'e taşınır. Ömrünün son yıllarını doğduğu yerin uzağında geçiren Koca, 27 Ocak 1978 tarihinde vefat eder (Atmaca 2017: 97; Alparslan ve Yakar 2009: 131; Avcı 2008: 116; www.marasanahaber.com).

Hamit Koca, badeli bir âşıktır. Şiirlerinde Kul Hamit mahlasını kullanır. Bu mahlas, ona herhangi biri tarafından verilmez; kendi tercihidir (Atmaca 2017: 97; Alparslan ve Yakar 2009: 131; Avcı 2008: 116). 10-11 yaşlarındayken tarlada çalışan babasına azık götürmek üzere yola çıkar. Afşin'deki Malveranı mevkisine gelince yorgunluk hisseder ve bir ağacın gölgesinde uyuyakalır. Rüyasında üç katlı bir evin en üst katında pirler elinden şerbet tadında bade içer. Uyandıktan sonra artık şiir söylemeye başlar (www.sairlermaras2.blogspot.com). Badeli olmasına rağmen sazı yoktur. Şiirlerini belirli bir ezgi eşliğinde ama enstrümansız icra eder. Bu işlemi elini kulağına atarak ve hafifçe sallanarak yapar. Geleneğin atışma ve deyişme dallarında da vardır. Çağdaşı ve hemşehrisi olan Rahmi Konak, Mahzuni Şerif, Mahrumi gibi âşıklardan etkilenir. Bilhassa Afşin'de orta yaş üstü insanlar tarafından yakından tanınır ve şiirleri çok sevilir. Pek çok şiiri ezbere bilinir. Saf, yalın ve anlaşılır bir Türkçe ile ürettiği şiirlerinde genellikle aşk, gurbet, gönül ve dinî konuları işlemiştir. Yer yer toplumsal konularda eleştiri içerikli şiirleri de vardır. Şiirlerinin nazım birimi dörtlüktür ve teknik anlamda genel olarak başarılıdır. Koşma, semai ve destan en çok kullandığı nazım şekilleridir. Tek ayaktan ziyade döner ayağı tercih eder. Bu da onun, şiirlerini kurgularken kolaycı bir tutum içine girmediği şeklinde yorumlanabilir.

Şiirlerini yazdığı defter vefatından seneler sonra bulunur ve Umut Çiçekleri adı ile yayımlanır. Bir de ulaşılamayan Kalbimin Sesi adlı başka bir şiir kitabı daha bulunur. Bunun dışında akademik anlamda Kul Hamit üzerine yapılmış kitap hacminde müstakil herhangi bir çalışma bulunmamaktadır.

Kaynakça

Alparslan, Yaşar, S. Yakar (2009). Maraş Meşhurları. Ankara: Öncü Basımevi.

Atmaca, Seher (2017). Binboğa'nın Söz Pınarı-Afşin'li Âşıklar Şâirler Yazarlar. Ankara: Berikan Yay.

Avcı, Ramazan (2008). Kahramanmaraşlı Şâirler Antolojisi. Kahramanmaraş: Fersa Matbaacılık.

http://kahramanmaraslisairleryazarlar.blogspot.com/search?updated-max=2014-07-16T09:07:00-07:00&max-results=7&reverse-paginate=true [erişim tarihi: 07.12.2018].

https://www.marasanahaber.com/sik-kul-hamit-hamit-koca-kimdir/5258/ [erişim tarihi: 07.12.2018].

http://sairlermaras2.blogspot.com/2014/04/kul-hamit.html [erişim tarihi: 07.12.2018].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 24.12.2018
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Umut ÇiçekleriBayrak Matbaası / İstanbul1986Şiir
Kalbimin Sesi? / ??Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KEMAL/ALİ KEMAL, Ali Kemal Yiğitd. 23.11.1942 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MUHLİSÎ, Alid. 1880\\\'ler - ö. 1950\\\'lerDoğum YeriGörüntüle
3RASİM, Rasim Kılıçeld. 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Hüsamettin Bozokd. 20 Şubat 1916 - ö. 28 Ekim 2008Doğum YılıGörüntüle
5M. Fethi Aksud. 1916 - ö. 2 Şubat 1994Doğum YılıGörüntüle
6Orhan Hançerlioğlud. 19 Ağustos 1916 - ö. 9 Temmuz 1991Doğum YılıGörüntüle
7Hüsamettin Bozokd. 20 Şubat 1916 - ö. 28 Ekim 2008Ölüm YılıGörüntüle
8M. Fethi Aksud. 1916 - ö. 2 Şubat 1994Ölüm YılıGörüntüle
9Orhan Hançerlioğlud. 19 Ağustos 1916 - ö. 9 Temmuz 1991Ölüm YılıGörüntüle
10Hüsamettin Bozokd. 20 Şubat 1916 - ö. 28 Ekim 2008MeslekGörüntüle
11M. Fethi Aksud. 1916 - ö. 2 Şubat 1994MeslekGörüntüle
12Orhan Hançerlioğlud. 19 Ağustos 1916 - ö. 9 Temmuz 1991MeslekGörüntüle
13Hüsamettin Bozokd. 20 Şubat 1916 - ö. 28 Ekim 2008Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14M. Fethi Aksud. 1916 - ö. 2 Şubat 1994Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Orhan Hançerlioğlud. 19 Ağustos 1916 - ö. 9 Temmuz 1991Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Hüsamettin Bozokd. 20 Şubat 1916 - ö. 28 Ekim 2008Madde AdıGörüntüle
17M. Fethi Aksud. 1916 - ö. 2 Şubat 1994Madde AdıGörüntüle
18Orhan Hançerlioğlud. 19 Ağustos 1916 - ö. 9 Temmuz 1991Madde AdıGörüntüle