KUL HAMİT, Hamit Koca

(d. 1916 / ö. 27.01.1978)
âşık,çiftçi, imam
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hamit Koca olan âşık, 1916 yılında Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesine bağlı Alemdar köyünde dünyaya gelir. Bazı kaynaklar doğum yılının 1914 olduğunu bildirmektedir (http://kahramanmaraslisairleryazarlar.blogspot.com). Babası Bâki Efendi, annesi Mihriban Hanım'dır. Hamit'in doğduğu yıllar 1. Dünya Savaşı yıllarıdır ve Anadolu'nun pek çok yerinde olduğu gibi Afşin'de de özellikle ekonomik anlamda ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır. Hamit'in çocukluğu yokluk, fakirlik ve sefalet içinde geçer. Resmî bir eğitimi olmamakla birlikte dinî bilgilerini babasından ve çevresindeki diğer din hocalarından alır. Küçük yaşta aile ekonomisine katkıda bulunmak için işe girer. Köyde ırgatlık ve çiftçilik yapar. Orta yaşlarında bir ara Afşin'e bağlı Kerevin köyünde imamlık görevinde de bulunur. Hayatının büyük bir kısmını Afşin'de geçiren Hamit Koca, ailesinin de karıştığı bir kan davası münasebetiyle Kahramanmaraş Merkez'e taşınır. Ömrünün son yıllarını doğduğu yerin uzağında geçiren Koca, 27 Ocak 1978 tarihinde vefat eder (Atmaca 2017: 97; Alparslan ve Yakar 2009: 131; Avcı 2008: 116; www.marasanahaber.com).

Hamit Koca, badeli bir âşıktır. Şiirlerinde Kul Hamit mahlasını kullanır. Bu mahlas, ona herhangi biri tarafından verilmez; kendi tercihidir (Atmaca 2017: 97; Alparslan ve Yakar 2009: 131; Avcı 2008: 116). 10-11 yaşlarındayken tarlada çalışan babasına azık götürmek üzere yola çıkar. Afşin'deki Malveranı mevkisine gelince yorgunluk hisseder ve bir ağacın gölgesinde uyuyakalır. Rüyasında üç katlı bir evin en üst katında pirler elinden şerbet tadında bade içer. Uyandıktan sonra artık şiir söylemeye başlar (www.sairlermaras2.blogspot.com). Badeli olmasına rağmen sazı yoktur. Şiirlerini belirli bir ezgi eşliğinde ama enstrümansız icra eder. Bu işlemi elini kulağına atarak ve hafifçe sallanarak yapar. Geleneğin atışma ve deyişme dallarında da vardır. Çağdaşı ve hemşehrisi olan Rahmi Konak, Mahzuni Şerif, Mahrumi gibi âşıklardan etkilenir. Bilhassa Afşin'de orta yaş üstü insanlar tarafından yakından tanınır ve şiirleri çok sevilir. Pek çok şiiri ezbere bilinir. Saf, yalın ve anlaşılır bir Türkçe ile ürettiği şiirlerinde genellikle aşk, gurbet, gönül ve dinî konuları işlemiştir. Yer yer toplumsal konularda eleştiri içerikli şiirleri de vardır. Şiirlerinin nazım birimi dörtlüktür ve teknik anlamda genel olarak başarılıdır. Koşma, semai ve destan en çok kullandığı nazım şekilleridir. Tek ayaktan ziyade döner ayağı tercih eder. Bu da onun, şiirlerini kurgularken kolaycı bir tutum içine girmediği şeklinde yorumlanabilir.

Şiirlerini yazdığı defter vefatından seneler sonra bulunur ve Umut Çiçekleri adı ile yayımlanır. Bir de ulaşılamayan Kalbimin Sesi adlı başka bir şiir kitabı daha bulunur. Bunun dışında akademik anlamda Kul Hamit üzerine yapılmış kitap hacminde müstakil herhangi bir çalışma bulunmamaktadır.

Kaynakça

Alparslan, Yaşar, S. Yakar (2009). Maraş Meşhurları. Ankara: Öncü Basımevi.

Atmaca, Seher (2017). Binboğa'nın Söz Pınarı-Afşin'li Âşıklar Şâirler Yazarlar. Ankara: Berikan Yay.

Avcı, Ramazan (2008). Kahramanmaraşlı Şâirler Antolojisi. Kahramanmaraş: Fersa Matbaacılık.

http://kahramanmaraslisairleryazarlar.blogspot.com/search?updated-max=2014-07-16T09:07:00-07:00&max-results=7&reverse-paginate=true [erişim tarihi: 07.12.2018].

https://www.marasanahaber.com/sik-kul-hamit-hamit-koca-kimdir/5258/ [erişim tarihi: 07.12.2018].

http://sairlermaras2.blogspot.com/2014/04/kul-hamit.html [erişim tarihi: 07.12.2018].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 24.12.2018
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Umut ÇiçekleriBayrak Matbaası / İstanbul1986Şiir
Kalbimin Sesi? / ??Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CEMAL, Cemal Köşebaşıd. 1919 - ö. 15.03.1984Doğum YeriGörüntüle
2CEMİLE NARCIOĞLUd. 1949 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HÜSEYN KILICd. 1883 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970Doğum YılıGörüntüle
5Celâl Çumralıd. 05 Ağustos 1916 - ö. 1990Doğum YılıGörüntüle
6Behçet Necatigild. 14 Nisan 1916 - ö. 13 Aralık 1979Doğum YılıGörüntüle
7SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970Ölüm YılıGörüntüle
8Celâl Çumralıd. 05 Ağustos 1916 - ö. 1990Ölüm YılıGörüntüle
9Behçet Necatigild. 14 Nisan 1916 - ö. 13 Aralık 1979Ölüm YılıGörüntüle
10SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970MeslekGörüntüle
11Celâl Çumralıd. 05 Ağustos 1916 - ö. 1990MeslekGörüntüle
12Behçet Necatigild. 14 Nisan 1916 - ö. 13 Aralık 1979MeslekGörüntüle
13SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Celâl Çumralıd. 05 Ağustos 1916 - ö. 1990Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Behçet Necatigild. 14 Nisan 1916 - ö. 13 Aralık 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SALMAN UĞURLUd. 1916 - ö. 1970Madde AdıGörüntüle
17Celâl Çumralıd. 05 Ağustos 1916 - ö. 1990Madde AdıGörüntüle
18Behçet Necatigild. 14 Nisan 1916 - ö. 13 Aralık 1979Madde AdıGörüntüle