MEHMED FEVZÎ, Kırşehirli

(d. ?/? - ö. 1333/1915)
gazeteci, yazar
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kırşehir'de doğdu. Çocukluğunu Kırşehir'de geçiren Mehmed Fevzî, ilkokulu da orada okumuştur. Zaten bundan başka da bir eğitimi yoktur. Daha sonra Askerlik vesilesiyle İzmir'e gelmiş, buraya yerleşmiş, hayatını sebze meyve satarak ve hakkâklık yaparak kazanmıştır. Kemeraltı'nda küçük ve mütevazi bir yazıhanesi vardır. Kapısının üstünde "İş Bitiren İdarehanesi" yazılı idi. Burada gündüzün çalışır, geceleyin odasının bir köşesine yatağını serer yatardı. Garip, kimsesiz ve candan bir insandı. 1333/1915 yılında İzmir'de Gurebâ Hastanesi'nde veremden ölmüştür.

Mehmed Fevzî, belirli bir öğrenimi olmamasına rağmen kendisini yetiştirmiş ve sürekli okuyan bir kişiydi. Dükkânında klişe yaparak geçimini sağlardı. Safiyeti sebebiyle herkes onu severdi. Şairlikle de tanınan dahiliye nazırı Memdûh Paşa, Kantarağası-zâde Ömer Selahaddîn, Raif Nezih, İsa Mansûr, Nevzat Çelikoğlu ve daha birçok münevverler yazıhanesinden eksik olmazlardı. Osmanlı, Mülhakât, Türk, Köylü, Gâve, İttihâd, Yeni Osmanlı, Celâlî, Âhenk gibi gazete ve dergilerden bazılarını çıkarmış, bazılarında baş muharrirlik yapmış, bazılarında da yazıları yayımlanmıştır. Günümüze kadar gelen şöhretini gazeteciliğe borçlu olan Mehmed Fevzî, gazeteciliğe 1909 Mayısı'nda İttihâd'daki yazılarıyla başlamış, 1910 yılının ilk aylarında Köylü Yazı Kurulundayken yazdığı yazılarla devam etmiş, bu arada 1910 yılı sonu ile 1911 yılı başlarında Celâlî gazetesinde, 1911 Temmuzu'ndan sonra da Gâve gazetesinde bir süre başyazar olarak çalışmıştır. 1913 yılı başında Âhenk'te çıkan makalelerinden sonra, Nazilli'den İzmir'e taşınan Mülhakât'ın başyazarlığını üstlenen Mehmed Fevzî, 1913 Martı'ndan itibaren de haftalık bir gazete olan Türk gazetesini çıkarmış ve başyazarlığını yapmıştır (Huyugüzel 2000: 341, 342). Özellikle Türk gazetesi hakkında şu bilgi verilmektedir: "Mehmed Fevzî İzmir'de Türk namıyla tek başına yevmî bir gazete bile çıkardı ve bu gazete Mehmed Fevzî'nin avâm-ı ahâlîyi çok güzel avlayan yazılarıyla şimdiye kadar hiçbir gazetenin görmediği rağbeti gördü. Fakat Türk gazetesinde yazdığı yazılar İttihâd ve Terakkî'nin hiç de hoşuna gitmiyordu. Ne yapıldıysa yapıldı, Türk gazetesi çıkamaz bir hâle getirildi" (Huyugüzel 2000: 342).

Eserleri şunlardır:

1. İki Şehîd-i Aşk: 1328 yılında 23 sayfa olarak İzmir'de basılmış büyük bir hikâyedir. Yaşanmış bir aşk hikâyesinin anlatıldığı Ahmed Mithat tarzındaki bu eserin önsözünde yazar "İnşâallâh kârîlerim yakın zamânda romancılık usûlüne muvâfık eserlerimi okuyacaklardır" diyerek yeni romanlar yazacağını bildirmekle beraber bu romanlar yazılamamıştır.

2. Nasıl Muharrir Olunur?: 46 sayfa hâlinde 1332 yılında İzmir'de basılmıştır. Daha çok yazar olmak isteyen gençlere gazeteci olmanın yollarını ve iyi bir yazı veya makale yazmanın gerektirdiği şeyleri öğretmeye çalışan ve belki de çalıştığı gazetelerde daha önce yayımladığı yazılarından oluşan bir eserdir (Huyugüzel 2000: 342).

Kaynakça

Değirmencioğlu, S. (2006). "Mehmed Fevzî". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: AKM Yay.

Huyugüzel, Ö. Faruk (2000). İzmir Fikir ve Sanat Adamları (1850-1950). Ankara: KB Yay.

Hüseyin Rif'at (1934). "Kırşehirli Mehmed Fevzî Kimdir?". Anadolu Gazetesi. No: 5968. İzmir.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 10.06.2014
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Feyzullah Sacit Ülküd. 1892 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Oğuz Özdeşd. 1920 - ö. 7 Haziran 1979Doğum YeriGörüntüle
3FİKRİYE ASİLd. 1919 - ö. 05.07.1984Doğum YeriGörüntüle
4Feyzullah Sacit Ülküd. 1892 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Oğuz Özdeşd. 1920 - ö. 7 Haziran 1979Doğum YılıGörüntüle
6FİKRİYE ASİLd. 1919 - ö. 05.07.1984Doğum YılıGörüntüle
7Feyzullah Sacit Ülküd. 1892 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Oğuz Özdeşd. 1920 - ö. 7 Haziran 1979Ölüm YılıGörüntüle
9FİKRİYE ASİLd. 1919 - ö. 05.07.1984Ölüm YılıGörüntüle
10Feyzullah Sacit Ülküd. 1892 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Oğuz Özdeşd. 1920 - ö. 7 Haziran 1979MeslekGörüntüle
12FİKRİYE ASİLd. 1919 - ö. 05.07.1984MeslekGörüntüle
13Feyzullah Sacit Ülküd. 1892 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Oğuz Özdeşd. 1920 - ö. 7 Haziran 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FİKRİYE ASİLd. 1919 - ö. 05.07.1984Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Feyzullah Sacit Ülküd. 1892 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Oğuz Özdeşd. 1920 - ö. 7 Haziran 1979Madde AdıGörüntüle
18FİKRİYE ASİLd. 1919 - ö. 05.07.1984Madde AdıGörüntüle