Madde Detay

Mehmed Efendi hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Künyesinden babası olduğu anlaşılan Handan Efendi hakkında Sicill-i Osmânî’de muhtasar bilgiler verilmiş Fakat Mehmed Efendi’den hiç bahsedilmemiştir. Handan Efendi bir köledir. Tahsilini tamamlayıp müderris oldu. Bağdad mollası olarak görevlendirildi, 1061/1651 yılı Şaban ayında azledildi ve aynı tarihte vefat etti. İstanbul’da Eyüp’te medfundur.

Handan Efendi, sakk adı verilen mahkeme tutanaklarını yazmakta mahirdi. Behcetü’l-inşâ adlı eserinden de anlaşılacağı üzere babası Handan Efendi’nin sakk yazmadaki maharetinden etkilenmiş olmalıdır. Handan Efendi’nin torunlarının adları Abdülbaki Efendi ve Yusuf Efendi olup Handan-zâde olarak tanınırlardı (Akbayar 1996: 605). Elde tek eseri vardır.

Behcetü’l-İnşâ: Hanna Sohrweide’in hazırladığı Berlin Staatsbibliothek katalogunda verilen bilgilere göre Menazirü’l-İnşâ ile Hüseyin Vâiz-i Keşşâf’ın Münşeât’ı örnek alınarak tertip edilmiş bir eserdir. İlm-i inşânın konusu ve gayesi ile ilgili bir mukaddimeden sonra keyfiyyet-i kitâbet-i hurûf ve kelimât, kelam-ı mensurun aksamı ve şeraiti hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra Mekke şerifine, İran şahına, Alman kayserine, Venedik emirlerine yazılacak hitap formülleri sıralanmıştır. Eser, Berlin Staatsbibliothek Nr. 140-Hs.or.oct. 921’de kayıtlıdır. 1b-38a yaprakta ve her sayfada 21 satır olarak nestalik yazıyla yazılmıştır. İstinsah tarihi 1080/1669’dur (1974:XIII:3:115).

Akbayar, Nuri, vd. (hzl.) (1996). Sicill-i Osmanî. C.II. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.  605.

Gültekin, Hasan (2007). Türk Edebiyatında İnşâ: Tarihi Gelişim, Kuram, Sözlük ve Metin. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. 117.

Sohrweide, Hanna (1974). Turkische Handschriften und Einige in den Handschriften Enthaltene Persische und Arabische Werke, XIII:3. Wiesbaden.