Madde Detay

Musa Merdanoğlu kendi ifadesiyle 1935'te, nüfus cüzdanı kayıtlarına göre ise 1 Ocak 1939 tarihinde dünyaya gelmiştir. Musa Merdanoğlu, Sivas'ın Şarkışla ilçesine bağlı Kaymak köyünde doğmuştur (Merdanoğlu 2002). Merdanoğlu, ilkokulu, köyünde okul bulunmaması sebebiyle dışarıdan bitirmiş. 1961'de TBMM’ne hizmetli olarak başlamıştır. Bu esnada ortaokulu da dışarıdan bitirir. Memurluk kadrosuyla 1994'te emekli olan Musa Merdanoğlu, otuz üç yıl TBMM’de hizmet etmiştir (Erdem 2006). Âşık Merdanoğlu, âşıklık geleneği içerisinde yetişir. Sazla ilk defa 12-13 yaşlarında Âşık Veysel Şatıroğlu aracılığıyla tanışır. Âşık Veysel'in meclislerinde bulunur, burada söylenen hikâye ve türkülerden oldukça etkilenmiştir. Bundan sonra ise sazı olmadığı için onun yerine ağaç çaldığını ifade eden Âşık Merdanoğlu, askere gitmeden önce kendisine bir saz alır (Erdem 2013). Âşık Musa Merdanoğlu da bâdeli bir âşık olarak 14 yaşında başından geçen bade içme hadisesini, gördüğü bir rüyaya bağlı olarak şöyle anlatmaktadır: "Sıcak bir yaz günü idi. Hayvanlarımızı otlatmak üzere dağda bulunuyordum. Onları yeterince doyurduktan sonra sulamak için su kaynağına götürdüm. Hayvanlar su içerken ben de bir kenara uzanmış yatıyordum. Bir ara uyur gibi oldum. İşte o sırada yarı ayık, yarı uykulu iken aksakallı birisi, yanında güzel bir kızla yanıma geldiler. Aksakallı olan bana 'Kalk ne yatıyorsun. Âşık olduğun kızı sana getirdim. Bu kızı iyi tanı, al şu tastaki şerbeti de iç.' dedi. Ben itiraz ettim. Kimseye âşık olmadığımı söyledim. Gözümü açtığımda yanımda hiç kimseyi göremedim. Bu korku içerisinde hayvanları dağda bırakarak köye geldim. Köye geldiğimde dilim tutulmuştu ve konuşamıyordum. Bu olay beni on dört yaşımda âşık etmişti" (Halıcı 1992; Merdanoğlu 2002). Âşığın şiirlerinde yerine göre "Âşık Musa, Musa, Merdanoğlu, Âşık Merdanoğlu, Merdanî, Âşık Merdan" gibi birden fazla mahlas kullanmıştır. Âşık Veysel ve Âşık Ali İzzet ile yurdun muhtelif yerlerini dolaşmıştır (Kaya 2009). Yurt içi ve yurt dışında pek çok ödül kazanmıştır.

Merdanoğlu'nun Alevi-Bektaşi bir gelenekten geliyor olması onun düşünce dünyasını da etkilemiştir. Virâni, Harâbi, Hatâyi, Pir Sultan, Noksâni Baba, Agâhi Baba ve Yunus Emre’den çok etkilendiğini ifade eder. Âşık Musa Merdanoğlu'nun şiirlerinin dinî muhtevasına bakıldığında Ehlibeyt ve 12 İmam'a duyulan derin sevgi göze çarpmaktadır. Âşık Merdanoğlu'nun şiirlerinin oluşmasında, yaşadığı coğrafyanın dışında, gençlik yıllarında tanıştığı Âşık Veysel, Âşık Mahzunî Şerif ve Ali İzzet Özkan'ın önemli etkileri göze çarpmaktadır Bununla birlikte tasavvufî düşünce sisteminin Anadolu'daki en büyük temsilcileri olan Hacı Bektaş Veli, Mevlana ile Yunus Emre'nin görüş ve düşüncelerinin etkisi de yadsınamaz. Özellikle Hacı Bektaş Veli'yi işlediği şiirleri eserlerinde ön plana çıkmaktadır. Âşık Merdanoğlu, Alevi-Bektaşi geleneği içerisinde yetişmiş âşıklarından biridir. İlk şiirlerini ümmi bir şair olarak ortaya koymuştur. Saz çalabilen âşık, şiirlerini saz eşliğinde okumakta, bunun yanında irticalen de şiirler okuyabilmektedir. Âşık Merdanoğlu'nun Oznanın Feryadı isimli bir kitabı bulunmaktadır. Eserde doğumundan âşıklık geleneğine adım atışı, memur olarak görev yaptığı süreçte yaşadıkları ve şiirlerine yer vermiştir.