Madde Detay

Âşık Meydani Mehmet'in doğumu ile ilgili iki rivayet vardır. Bir rivayete göre 1938 yılında 69 yaşındadır; yani 1869 doğumludur (Toros 1938: 34 ). Bir diğer rivayete göre ise 1940 yılında 75 yaşındadır (Asyalı 1940: 11). Âşığın doğum tarihi ile ilgili söylenenlere bakıldığında 1865 ya da 1869 yılında Adana'da doğmuş olmalıdır (Arı 2009: 184). Âşık Meydani Mehmet, herhangi bir eğitim almamıştır; yani ümmidir (Asyalı 1940: 11). Âşık geçimini tenekecilikle sağlamıştır. Adana 'da helke pazarında tenekecilik yapmıştır. Elimizde âşığın hayatı ile ilgili daha başka bir bilgi yoktur. Dolayısıyla âşığın ölüm tarihi de bilinmemektedir.

Âşık, 15 yaşında iken mahallelerindeki bir komşu kızına âşık olması sonucunda âşıklığa ilk adımını atmıştır. Âşık Meydani Mehmet'in saz çalma niteliği vardır. Usta-çırak ilişkisi içerisinde yetişmemiştir. Ancak, yaşadığı dönemde Selami, Necati, Devrani gibi âşıklarla tanışması, onlarla meydana çıkıp atışması neticesinde usta kabul ettiği bu âşıklar tarafından kendisine "meydani" mahlası verilmiştir. Âşık Meydani Mehmet, badeli bir âşık değildir (Toros 1938: 34).

Âşık, şiirlerinde genellikle doğrudan anlatım, soru-cevap yoluyla anlatım, nasihat ve hitap yoluyla anlatım ve hikâye yoluyla anlatım tekniklerini tercih etmiştir. Âşığın şiirlerinde anlatım kalıplarından tekrir ve ikilemeleri(atıp tutmak, cevr ü cefa, lale sünbül, yazınan güzü...), atasözlerini ( gün doğmadan neler doğar, iki gönül bir olunca samanlık seyran olur...) sıkça kullandığı görülür. Bunun yanı sıra deyimleri (candan osanmak, sözü yabana atmak, perişan olmak, dost eli...), alkış-kargışları (Mevla'm kavuştursun Hak selamete, yardımcımız olsun Yaradan gayrı...) halk söyleyişlerini (osanmak, arkam sıra, yazınan, diyem, n’eyleyim…) de sıklıkla kullandığı dikkat çekmektedir. Bunlara ek olarak âşığın -yaşadığı dönemden de kaynaklanmış olsa gerek- şiirlerinde Osmanlıca kelime ve terimleri de (mihriban, cevr ü cefa, hamd ü sena , lâ mekan, pir i fan, ser, hüsn ü melek, teşrif, bezm, intizar, devran…) çok yoğun bir şekilde kullandığı görülmektedir.

Âşık Meydani Mehmet’in şiirlerinin çoğunluğunu koşma tarzında destanlar ve güzellemeler oluşturur. Bu tarz yazdığı şiirlerde aşk, ayrılık, hasret ve doğal afet -sel- temalarının işlendiği görülür: "Meydani hakikat doğru gitmeli/ Garip şol gönlümü az incitmeli/ Vefası olmayan yâri n’etmeli/ Felek bizi artık lâ mekan etti" (Arı 2009: 186-189).