NAHVÎ, Nahvî İsmail Efendi

(d. ?/? - ö. 1110/1698-99)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Nahvî İsmail Efendi, İstanbulludur. Şairin ailesi ve yakın çevresi hakkında bilgi yoktur. Tasavvuf yoluna girerek şeyh olmuştur. Dinî emir ve yasaklara uyma konusunda hayatının her döneminde hassas davrandığı ve yaptığı işlerin hepsinde doğru yolu gözettiği kaynaklarda ifade edilmektedir (İnce 2005: 658). Boş vakitlerini camilerde, mescidlerde insanlara öğüt ve nasihat vererek değerlendiren şair, 1110/1698-99 yılında kendi evinde öldürül­müştür. İsmail Efendi'yi öldüren şahsın kimliği hususunda bir açıklık yok­tur. Sâlim Tezkiresi'nde "ol esnada bazı levendana öğüt ve nasihatta bulunmak merhumun alışkanlığı olması sebebiyle ol süfehadan bazı­ları bu büyük suçu işlemeye cür’et ettiler diyü şöhret bulmuştur" denilmektedir (İnce 2005: 659). Dostlarından birinin düşürdüğü şu tarihle durum biraz daha açıklık ka­zanmaktadır:

"Olup bir gice mihmân hânesinde

Şehîd etdi anı kalyon levendi

Didüm gûş eyleyüp fevtine târih

"Şehîden gitdi İsmail Efendi" 1110 /1698-99 (İnce 2005: 659).

Bu kıtadan anlaşıldığı kadarıyla Nahvî'nin katli, misafiri bulunan kalyon levendi tarafından gerçekleştirilmiştir (Özcan 1989: 246). Nahvî, Yenikapı Mevlevihanesi haricine defnolundu (Özcan 1989: 246; İnce 2005: 659; Kurnaz 2001:1039).

Vakayiü'l-Fuzala'da İsmail Efendi hakkında "talâkat-ı lisân ile meşhur, maarife âşinâ, hoş sohbet, şuh meşrep, sıcak kanlı bir âdem denilir. (Özcan 1989: 246) Sâlim'de ise "ilmi yönünden başka şiir ve inşa ile" de ilgi­sinin olduğu belirtilir. (İnce 2005: 659)

Kaynakça

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 660-62.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Vekayiü’l-Fuzelâ. Şakayık-ı Numaniye ve Zeyilleri. C.4. İstanbul: Çağrı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 19.12.2013
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Tâze çemen ki feyz-i bahâr ile cûş ider

Ol serv-i bâg-ı behceti hem sebz-pûş ider

 

Sahbâ-yı nâz u işvesi geldikde çeşmine

Mest-i müdâm-ı meclis-i nahvet-fürûş ider

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 660-62).

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Kemal Ahmetd. 1904 - ö. Ekim 1934Doğum YeriGörüntüle
2NEYYİR, Şeyh Abdulhalim Neyyir Deded. ? - ö. 1800-01Doğum YeriGörüntüle
3RÜŞDÎ, Mühürdâr-zâde Hüseyin Hüsnî Rüşdî Efendid. 1819 - ö. 1885Doğum YeriGörüntüle
4Kemal Ahmetd. 1904 - ö. Ekim 1934Doğum YılıGörüntüle
5NEYYİR, Şeyh Abdulhalim Neyyir Deded. ? - ö. 1800-01Doğum YılıGörüntüle
6RÜŞDÎ, Mühürdâr-zâde Hüseyin Hüsnî Rüşdî Efendid. 1819 - ö. 1885Doğum YılıGörüntüle
7Kemal Ahmetd. 1904 - ö. Ekim 1934Ölüm YılıGörüntüle
8NEYYİR, Şeyh Abdulhalim Neyyir Deded. ? - ö. 1800-01Ölüm YılıGörüntüle
9RÜŞDÎ, Mühürdâr-zâde Hüseyin Hüsnî Rüşdî Efendid. 1819 - ö. 1885Ölüm YılıGörüntüle
10Kemal Ahmetd. 1904 - ö. Ekim 1934MeslekGörüntüle
11NEYYİR, Şeyh Abdulhalim Neyyir Deded. ? - ö. 1800-01MeslekGörüntüle
12RÜŞDÎ, Mühürdâr-zâde Hüseyin Hüsnî Rüşdî Efendid. 1819 - ö. 1885MeslekGörüntüle
13Kemal Ahmetd. 1904 - ö. Ekim 1934Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NEYYİR, Şeyh Abdulhalim Neyyir Deded. ? - ö. 1800-01Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15RÜŞDÎ, Mühürdâr-zâde Hüseyin Hüsnî Rüşdî Efendid. 1819 - ö. 1885Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Kemal Ahmetd. 1904 - ö. Ekim 1934Madde AdıGörüntüle
17NEYYİR, Şeyh Abdulhalim Neyyir Deded. ? - ö. 1800-01Madde AdıGörüntüle
18RÜŞDÎ, Mühürdâr-zâde Hüseyin Hüsnî Rüşdî Efendid. 1819 - ö. 1885Madde AdıGörüntüle