Madde Detay
NAHVÎ, Nahvî İsmail Efendi
(d. ?/? - ö. 1110/1698-99)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Nahvî İsmail Efendi, İstanbulludur. Şairin ailesi ve yakın çevresi hakkında bilgi yoktur. Tasavvuf yoluna girerek şeyh olmuştur. Dinî emir ve yasaklara uyma konusunda hayatının her döneminde hassas davrandığı ve yaptığı işlerin hepsinde doğru yolu gözettiği kaynaklarda ifade edilmektedir (İnce 2005: 658). Boş vakitlerini camilerde, mescidlerde insanlara öğüt ve nasihat vererek değerlendiren şair, 1110/1698-99 yılında kendi evinde öldürülmüştür. İsmail Efendi'yi öldüren şahsın kimliği hususunda bir açıklık yoktur. Sâlim Tezkiresi'nde "ol esnada bazı levendana öğüt ve nasihatta bulunmak merhumun alışkanlığı olması sebebiyle ol süfehadan bazıları bu büyük suçu işlemeye cür’et ettiler diyü şöhret bulmuştur" denilmektedir (İnce 2005: 659). Dostlarından birinin düşürdüğü şu tarihle durum biraz daha açıklık kazanmaktadır:
"Olup bir gice mihmân hânesinde
Şehîd etdi anı kalyon levendi
Didüm gûş eyleyüp fevtine târih
"Şehîden gitdi İsmail Efendi" 1110 /1698-99 (İnce 2005: 659).
Bu kıtadan anlaşıldığı kadarıyla Nahvî'nin katli, misafiri bulunan kalyon levendi tarafından gerçekleştirilmiştir (Özcan 1989: 246). Nahvî, Yenikapı Mevlevihanesi haricine defnolundu (Özcan 1989: 246; İnce 2005: 659; Kurnaz 2001:1039).
Vakayiü'l-Fuzala'da İsmail Efendi hakkında "talâkat-ı lisân ile meşhur, maarife âşinâ, hoş sohbet, şuh meşrep, sıcak kanlı bir âdem denilir. (Özcan 1989: 246) Sâlim'de ise "ilmi yönünden başka şiir ve inşa ile" de ilgisinin olduğu belirtilir. (İnce 2005: 659)
Kaynakça
İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 660-62.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Vekayiü’l-Fuzelâ. Şakayık-ı Numaniye ve Zeyilleri. C.4. İstanbul: Çağrı Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 19.12.2013
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020
Eserlerinden Örnekler
Tâze çemen ki feyz-i bahâr ile cûş ider
Ol serv-i bâg-ı behceti hem sebz-pûş ider
Sahbâ-yı nâz u işvesi geldikde çeşmine
Mest-i müdâm-ı meclis-i nahvet-fürûş ider
(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 660-62).
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ENVERî, Sûzenger Enverî Çelebi (Mürekkepçi) | d. ? - ö. 1547 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | Münir Çapanoğlu | d. 1894 - ö. 1 Temmuz 1973 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | FAHRÎ, Mehmed | d. ? - ö. 1735 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | ENVERî, Sûzenger Enverî Çelebi (Mürekkepçi) | d. ? - ö. 1547 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | Münir Çapanoğlu | d. 1894 - ö. 1 Temmuz 1973 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | FAHRÎ, Mehmed | d. ? - ö. 1735 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | ENVERî, Sûzenger Enverî Çelebi (Mürekkepçi) | d. ? - ö. 1547 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | Münir Çapanoğlu | d. 1894 - ö. 1 Temmuz 1973 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | FAHRÎ, Mehmed | d. ? - ö. 1735 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | ENVERî, Sûzenger Enverî Çelebi (Mürekkepçi) | d. ? - ö. 1547 | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Münir Çapanoğlu | d. 1894 - ö. 1 Temmuz 1973 | Meslek | Görüntüle |
| 12 | FAHRÎ, Mehmed | d. ? - ö. 1735 | Meslek | Görüntüle |
| 13 | ENVERî, Sûzenger Enverî Çelebi (Mürekkepçi) | d. ? - ö. 1547 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | Münir Çapanoğlu | d. 1894 - ö. 1 Temmuz 1973 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | FAHRÎ, Mehmed | d. ? - ö. 1735 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | ENVERî, Sûzenger Enverî Çelebi (Mürekkepçi) | d. ? - ö. 1547 | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | Münir Çapanoğlu | d. 1894 - ö. 1 Temmuz 1973 | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | FAHRÎ, Mehmed | d. ? - ö. 1735 | Madde Adı | Görüntüle |