NEHÂRÎ (Rumelili)

(d. ?/? - ö. 927 civarı/1520 civarı)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Prizren’de doğmuştur. Âşık Çelebi, Rumeli coğrafyasındaki şiir ikliminin verimliliğini açıklamak isterken “Prizren’de oğlan doğsa adından önce mahlasını koyarlar. Priştinede oğlan doğsa dividi belinde doğar derler.” sözlerini Nehârî maddesinde sarf etmiştir. Şair Sa’yî’nin kardeşi, yine Mü’min mahlasıyla şiirler yazan Abdülmü’min’in babasıdır. Sadece Tuhfe-i Nâilî’de (Kurnaz vd. 2001: 1117) “Sa’dî-i Şîrâzî ahfâdından” olduğu bilgisi verilmektedir. II. Bâyezid ve Yavuz Sultân Selîm devri şairlerindendir. Âşık Çelebi’nin “bir miktar” diye nitelediği tahsilini memleketinde yapmıştır. Kimi kaynaklar, Prizren’den hiç ayrılmayan Nehârî’nin vaktini gece gündüz ibadetle geçiren kendi hâlinde biri olduğunu kaydederken Âşık Çelebi, aksine bütün ömrünü mey, mahbup ve sazla geçirdiğini yazmıştır. Hattatlığı da olan Nehârî, Prizren’de kabiliyetli gençlere şiir, nesir ve kitabette hocalık etmiştir. Latîfî şairin vefatı hakkında tarih belirtmeksizin “Bu devr içinde fevt oldu.” demiştir.Yavuz devri şairi olduğu belirtildiğine göre Nehârî’nin de sultanın vefat tarihi 1520 yılı civarında öldüğü kabul edilebilir. Mecelletü’n-Nisâb’da Prizren’de doğduğu gibi orada öldüğü kayıtlıdır. Nehârî’nin, Pervâne Bey Mecmûası’nda ve Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde yedişer adet şiiri mevcuttur. Latîfî, şair hakkında “sühan-güzâr ve hoş-güftâr kimesne idi” demekle yetinirken Âşık Çelebi de “zemânında şu‘arâ-yı fusehânuñ ser-defteridür.” diyerek onu övmüştür.

Kaynakça

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (2006). “Nehârî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 581.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 15.05.2013].

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Müstakîm-zâde Süleymân Sa’deddîn. Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Neseb ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. Süleymaniye Kütüphanesi. Hâlet Efendi. No. 628. vr. 430b.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 6b, 18a, 125b.

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkiretü’ş-Şu’arâhttp://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83502/beyani----tezkiretus-suara.html [erişim tarihi: 20.03.2013].

Şemseddîn Sâmî (1314). Kâmûsu’l-A’lâm. İstanbul 

Tatçı, Mustafa (hzl.) (2003). Bursalı Mehmed Tâhir, Osmânlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 09.09.2013
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Bu gün serv-i ser-efrâzun salarsa üstüme sâye

Yarın rûz-ı kıyâmetde ne minnet Tûbiden sâye

Ne gönlüm sormaga geldün ne sînem sarmaga cânâ

Firişteh yire inmez mi perî çıkmaz mı sahrâya

Boyundan başdan ayaga saçun tolaşdurup turma

Perîşânlık kemendini bırakma zîr ü bâlâya

Bu gün gerçi gelüp gülşen bihişte benzedi rûşen

Ve lîkin olmayınca sen gönül çıkmaz temâşâya

Hezârân şevk ile yâhû diyüp mihre ura pehlû

Nehârî bir gün ol meh-rû olursa sana hem-sâye

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 15.05.2013]. 2439.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CÂHÎ, Câhî Beyd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ŞEVKÎ, Hüseyind. 1852 - ö. 1902Doğum YeriGörüntüle
3MÜ'MİNd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4CÂHÎ, Câhî Beyd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ŞEVKÎ, Hüseyind. 1852 - ö. 1902Doğum YılıGörüntüle
6MÜ'MİNd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7CÂHÎ, Câhî Beyd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8ŞEVKÎ, Hüseyind. 1852 - ö. 1902Ölüm YılıGörüntüle
9MÜ'MİNd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10CÂHÎ, Câhî Beyd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ŞEVKÎ, Hüseyind. 1852 - ö. 1902Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12MÜ'MİNd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13CÂHÎ, Câhî Beyd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ŞEVKÎ, Hüseyind. 1852 - ö. 1902Madde AdıGörüntüle
15MÜ'MİNd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle