NİGÂHÎ

(d. ?/? - ö. 940/1533/34)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bazı kaynaklara göre Aydınlı, bazılarına göre İstanbulludur. Tahsilini tamamlama fırsatını bulamayarak kâtip oldu. Sultan Divanî (Divane Mehmed Çelebi) İstanbul’a geldiğinde ona intisap ederek Mevlevî oldu. Sonradan abdâllara katılarak Melâmîlik yoluna giren şair 940/1533/34’de öldü. Kaynaklarda sıkıntılı bir ömür sürdüğü de kayıtlıdır. Sehî Bey, şair hakkında sadece “hoş-tab’dur” demekle yetinir. Latîfî Nigâhî’nin kendini beğenen, gururlu bir kimse olduğunu, “kibir uğursuzdur” sözüne uygun olarak zamanla dimağına halel gelip kaşlarını ve kirpiklerini kesmek suretiyle Kalenderîlere karıştığını, hatta “Hattın tırâş iderse ta’n itmenüz Nigâhî / Ehl-i kalemse n’ola dîvâne-râ kalem nîst” diyerek kendi hâlini ortaya koyduğunu söyler. Latîfî şiirlerinin az olmasına ve zor bulunmasına rağmen şairliğindeki incelikle tanındığını ifade etmektedir. Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde iki, Pervâne Bey Mecmuası’nda üç şiiri bulunmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Ali Enver (1309). Semâ’-Hâne-i Edeb. İstanbul: Âlem Matbaası.

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ. Ankara: AKM Yay.

Genç, İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994).  Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]

Köksal, M. Fatih (2006). “Nigâhî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 613.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

“Nigâhî” (1990). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 55.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No. 406, vr. 356a, 550b, 582a.

Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul: Matbaa-i Âmidî.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 09.09.2013
Güncelleme Tarihi: 30.10.2020

Eserlerinden Örnekler

 Rişte-i cân ola her târı eger pîrehenüñ

 Ditreye üstüñe tâ olmaya âzürde tenüñ

 Kilk-i kudret ki yazarken rakam-ı ruhlaruñı

 Noktadur kim varak-ı hüsnüñe tammış dehenüñ

 Ne revâ ben ayaguñ öpemezin bâd-ı sabâ

 Gire koynına seher sen nâzük bedenüñ

 Kûh-ı mihnetde gehî tîşe gehî seng-i sitem

 Veh ki başına neler geldi görüñ Kûh-ken’üñ

 Husrev-i mülk-i sühen eyleye tahsîn baña

 Ey Nigâhî eger işitse bu nazm-ı hasenüñ

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli NazmîMecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013])


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞÂNÎ, Şeyh Şânî Mustafa Efendid. 1679 - ö. 1766-67Doğum YeriGörüntüle
2Hatice Üzgüld. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3RİYAZÎ, Ali Çelebi, Kuloğlud. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ŞÂNÎ, Şeyh Şânî Mustafa Efendid. 1679 - ö. 1766-67Doğum YılıGörüntüle
5Hatice Üzgüld. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6RİYAZÎ, Ali Çelebi, Kuloğlud. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ŞÂNÎ, Şeyh Şânî Mustafa Efendid. 1679 - ö. 1766-67Ölüm YılıGörüntüle
8Hatice Üzgüld. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9RİYAZÎ, Ali Çelebi, Kuloğlud. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10ŞÂNÎ, Şeyh Şânî Mustafa Efendid. 1679 - ö. 1766-67MeslekGörüntüle
11Hatice Üzgüld. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12RİYAZÎ, Ali Çelebi, Kuloğlud. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13ŞÂNÎ, Şeyh Şânî Mustafa Efendid. 1679 - ö. 1766-67Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hatice Üzgüld. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15RİYAZÎ, Ali Çelebi, Kuloğlud. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ŞÂNÎ, Şeyh Şânî Mustafa Efendid. 1679 - ö. 1766-67Madde AdıGörüntüle
17Hatice Üzgüld. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18RİYAZÎ, Ali Çelebi, Kuloğlud. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle