Madde Detay

Şebüster’de doğdu. Şeyh İbrahim Şebüsterî’nin oğludur. Mecelle’de Abdullah bin İbrahim el-Cendi olarak kaydedilmiş ve Cend kelimesinin bir Türkmen taifesinin ismi olduğu ifade edilmiştir. Abdullah Niyâzî Efendi , Acem’de Arapça ve aklî ilimler ile ilgili eğitim aldıktan sonra Yavuz Sultan Selim zamanında Anadolu’ya geldi. Kendisine otuz akçe ile müderrislik verildi. Kanunî Sultan Süleyman Rodos’u fethettiğinde padişaha bir kaside takdim etti. Altmış beyitlik bu kasidenin bir beytinden dolayı kaside hem culûsiyye hem fethiyye olarak nitelendirilmiştir. Bu beyitin bir mısraı Kanunî Sultan Süleyman’ın culûsuna diğer bir mısraı Rodos Kalesi’nin fethine tarihtir. Kâmiller zümresinden olan Niyâzî şair olmakla beraber muamma hakkında bir risale, Seyyid Şerif Cürcânî’ye haşiye ve Kâfiye’ye bir şerh yazmıştır.

Rodos’un fethine yazdığı kasidesinden:

Şod dîn u dunyâ çu bâşed musellem
Buved feth-i İslâm û-râ dem-â-dem

Der-evvel culûs bedu ser-ferâzî
Dovvom feth-i Rodos illâ ey Niyâzî

(Din ve cihan padişahı dinin yolundan ayrılmadığı sürece İslam’ın fütuhatı ona aittir. Ey Niyâzî onun makamı ilk olarak tahta çıktığı vakit, ikinci kez de Rodos’u fethettiğinde yükseldi.)

(Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Mecdî Mehmed Efendi Hadâiku’ş-Şakâik Şakâik-ı Nu’mâniyye ve Zeyilleri. İstanbul: Çağrı Yay. 456.)

Aktan, Ali, vd. (hzl) (1995). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî. Ankara: Bizim Büro Yay.
Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Mecdî Mehmed Efendi Hadâiku’ş-Şakâik Şakâik-ı Nu’mâniyye ve Zeyilleri. İstanbul: Çağrı Yay.